6700450049

w gospodarce wolnorynkowej, problemy dotyczące życia społeczno-politycznego i kultury wsi, procesy integracji w rolnictwie, W PR, zrównoważony rozwój wsi i rolnictwa, rozwój logistyki i agrologistyki, turystyka, agroturystyka i rekreacja na obszarach wiejskich.

POSZERZANIE POLA BADAWCZEGO PRZEZ EKONOMISTÓW ROLNYCH

Od lat 80., wzorem krajów Europy Zachodniej i USA, zakres badawczy pracowników zajmujących się problematyką ekonomiczno--rolniczą rozszerzył się na rozwój obszarów wiejskich, zarządzanie jednostkami samorządu terytorialnego, wykorzystanie pomocy zewnętrznej, relacje międzynarodowe, ale także funkcjonowanie agend rządowych, jednostek handlowych i usługowych (w cym zwłaszcza turystykę wiejską i agroturystykę), sferę finansów przedsiębiorstw (szczególnie analiza ekonomiczna) i finansów publicznych, rolę instytucji w gospodarce, teorię wyboru publicznego, wiclofu nkcyjność rolnictwa, poszukiwanie modelu rolnictwa polskiego, rolnictwo ekologiczne, społecznie zrównoważone, uniwersalia polityki rolnej, badania porównawcze rozwoju rolnictwa polskiego i wybranych państw, zarządzanie jakością lub kapitałem ludzkim, działalność grupowa itd. Wielu autorów badań w ostatnich latach podejmuje problematykę energetycznego wykorzystania produktów rolnych lub pokrewnych, czy też energię wodną i wiatrową.

W naukach ekonomiczno-rolniczych, podobnie jak i w całości nauk ekonomicznych szeroko stosowane są metody matematyczne, ckonomctryczne. Początków ich wprowadzania można poszukiwać w dawnych stuleciach, zwłaszcza w neoklasycznej szkole anglo-ame-rykańskicj (przedstawicielem był np. William Stanley Jovens, 1835-1882), jednak najbardziej gwałtowny rozwój ekonometrii miał miejsce po II wojnie światowej, w drugiej połowie XX w. Przyśpieszenie rozwoju miało miejsce w armii amerykańskiej, dla potrzeb organizacji działań logistycznych w czasie wojny, zwłaszcza na olbrzymich przestrzeniach Pacyfiku.

Po wojnie metody te znalazły zastosowanie cywilne, a gwałtowny wzrost zainteresowania nimi wiązać można z upowszechnieniem i „potanieniem” urządzeń informatycznych, zwłaszcza komputerów. W latach 70. w USA, a następnie w Wielkiej Brytanii i innych krajach wysoko rozwiniętych podjęto wiele prac nad modelowaniem ekonometrycznym. Metodyka ta znalazła także zastosowanie w ekonomii i naukach ekonomiczno-rolniczych. Obecnie trudno jest znaleźć artykuł lub referat naukowy w liczącym się czasopiśmie, w którym niestosowane są metody ekonometryczne. Może to być różnic oceniane, jednak wydaje się, że powrotu do opracowań zawierających sam opis, tabele i rysunki w dającej się przewidzieć przyszłości nie będzie. To oznacza, że w polskiej ekonomii i ekonomice rolnictwa również należy położyć większy nacisk na uczenie studentów i doktorantów nowoczesnej ekonometrii.

Wiedza ekonomiczna ulega globalizacji, jednak dla jej upowszechniania niezbędna jest znajomość języka „światowego”, czyli angielskiego, szerokie kontakty międzynarodowe, w tym udział w wymianie naukowej oraz przygotowywaniu projektów naukowych i praktycznych w zespołach międzynarodowych.

Coraz ważniejszym polem zainteresowania ekonomistów w ogóle, a zwłaszcza ekonomistów rolnych jest bioekonomia, zarówno w ujęciu globalnym, jak też z zastosowaniem na poziomie mikro, czyli w przedsiębiorstwach. Podejmowana jest także problematyka bezpieczeństwa żywnościowego, konkurencyjności regionów świata i ich rozwoju, a także nierówności dochodowych oraz poziomu życia ludności, a także niedożywienia. Coraz częściej pojawiają się opracowania dotyczące zmian klimacu i ich skutków, problemów gospodarki wodą i jej niedoboru w wielu regionach świata, a także znaczenia konfliktów społecznych dla sytuacji gospodarczej państw.

Ogólnie można stwierdzić, iż w pierwszych trzydziestu latach po II wojnie światowej większy nacisk położony był na rozwój ekonomiki na poziomie mikroekonomicznym, czyli gospodarstw i przedsiębiorstw rolniczych, w latach 80. coraz większą uwagę przywiązywano do organizacji i ekonomiki procesów, w tym do czynników warunkujących postęp w technologii produkcji. Po transformacji ustrojowej zwiększa się znaczenie badań na poziomie mezo- i makroekonomicznym, czyli regionu i kraju.

Pod względem struktury źródeł empirycznych obecnie, w odróżnieniu do sytuacji do transformacji ustrojowej, dominują badania prowadzone na podstawie danych empirycznych zgromadzonych danych przez inne instytucje, a nie badań własnych. Głównym „dostawcą” materiałów źródłowych do badań na poziomic mikroekonomicznym obecnie jest IERiGŻ-PIB, zaś makroekonomicznym - Główny Urząd Statystyczny łub jego jednostki wojewódzkie. Jako zalety korzystania z materiałów obcych można wymienić takie jak: obniżenie kosztów badań, skrócenie czasu pozyskania i opracowania danych i napisania artykułu łub dysertacji, bardziej ekonomiczne wykorzystanie materiałów FADN. Natomiast jako wady zaliczamy ograniczony zakres informacji, „mechaniczne” podejście do problemów, brak zrozumienia badanych zagadnień, zaniechanie staży młodych pracowników nauki.

BIEŻĄCE I PERSPEKTYWICZNE KIERUNKI BADAŃ

Jako główne kierunki (nurty) badań na początku XXI wieku, nie wyczerpując całości ich bogactwa, można wymienić przykładowo następujące:

1.    polityka i strategia rozwoju rolnictwa oraz rynków rolnych na obszarach

2.    globalizacja gospodarki światowej i jej wpływ na gospodarkę Polski,

3.    przemiany w gospodarce żywnościowej w krajach europejskich,

4.    metody prognozowania zjawisk i procesów gospodarczych,

5-adaptacja gospodarstw i przedsiębiorstw rolniczych oraz sfery przetwórstwa do warunków integracji z UE,

6. zastosowanie metod statystycznych i ckonomctrycznych do analizy zjawisk

gospodarczych.

14