45562 S5002197

4

li

osidleni Ćech konfliktni situaci, projevujici se mimo jinó i masovójSłin vyskytem różnych pfedinćtó. uklńdanych do zemć vc formć depotó**.

Dochovanć nalew z tohoto sidliślć (dvorco), prokopanćlio jiź v coce 1913 J. Slbllkem, pochazeji z cclkem ósmi objektó - chat ? (s dncs jiź nerozliSitclnyini fuUezovymi cclky), z nichż v jednć były konstatovóny stopy źclezafskć vyroby - hutnickć dilny s velkym innoźstvim źeleznć odpadovć stmsky (obr. 40-46). K błiżSimu datovani cxistcncc a doby funkcc tohoto sidliStć pfispivaji naslcdujici pfedinćty: ziomek bronzovć nauhcimskć spony (obr. 40:5), ziomek źeleznć spony pffbuznć typu Omavasso (obr. 41:1), ćńst źc-lezne spony se zalomenyni lućikem (obr. 41:2), ziomek źeleznć spony typu Kostrzewski, varianta D/E (obr. 40:8) a zlomky dalSich, bliżc ncurćitclnycli spon (obr. 40.'6-7). Spony klasickćho typu Nauheimjsou datovany do stupnć LT Dl, spony typu Omavasso do LT C2/poĆ. Dl a spony typu Kostrzewski D/E do pfelomu stuprtu LT Dl/D2^,w>. DalSi nńlezy, tj. sklenćny svćtle modry żebrovany koral (obr. 40:4) a ćasl i modrcho sklenćnćho naramku s pćti podćlnyini źebiy zdobenymi biły mi a źlulymi vlni-cemi (obr. 40:10), patfici typu 306 M Venclove a typu 7b, jsou datovńny do stupAu LT C2/D1^,#I); dvć bronzovś kolebka s ósmi loukotćmi (obr. 40:1-3), dokładajici i liteclvi bronzu na lokalitć^,tQ), źeleznć hreby (obr. 41:4-5), ćństi a zlomky źeleznych nożu s fa-pem (obr. 41:6,43:1,44:8 a 12), krouźkem ukonćenś rukojet’ żeleznćho noże ći klice ne-bo vidlićky ? (obr. 42:7), źeleznć tesarskć skoby (obr. 40:9, 42:1-2), źeleznć upinacl U    krouźky na kosu (obr. 42:5-6). źeleznć kroużky (obr. 42:4,43:2), dale nejruznćjSi źelez-

0    nć tyćinky, Sidło, żelezny nytek (obr. 41:8), ziomek Spićky ćepele noże nebo pćroyych

X    ovćackych nóżek (obr. 43:8) a tri menSi źeleznć Speikafske kovadlinky (obr. 41:7, 9

u    a 11), charakteristicke pro provozovani śperkarstvi z bronzu a możnś i z drahych kovu

£    (zlato), doloźenćho v Ćecliach zejmena na oppidech (Zavist, Hrazany), ale i na venkov-

0    skych sidliStich, situovanych v industrialnich zónach¹⁰³⁾, stejnć jako zlomky nalezenć ke-

+    ramiky (tuhove se svislym hrebenovanim, jemnć na knihu a jemnć, zdobenć horizontól-

®    nimi pśsy bile barvy (obr. 39 dole a 45), lze datovat do mladSi aż pozdni doby latćnskć

(LT C2/D1), tedy do dnihć poloviny 2. aź prubćhu 1. stoi. pf. n. 1., prićemż teżiStĆ vy-skytu tohoto dmhu keramiky (malovane) patii stupni LT D, i kdyż se pripouśti jej i pocó-tecni vyroba jiź ve stupni LT C2^IM).

Take podobne należy (deponaty uloźenć ne naraz, ale vicekrat a na nćkolika pobliże •£    leźicich mistech) v pahorku u nedalekćho Kadova, vetśi bronzova spona s trapezoidni

0    zdobenou destićkou na lućiku, vinutim 3 + 3 a s vnćjśi tćtivou, koral s oćky (typ 519),

^    prstencovy korćl (typ 24) a dalSi pfedmćty (bronzovy knoflik a dnes ztraccny żelezny

*    nuż aoStćp • obr. 65), patfi rovneż do stupńu LT C2/D1 ći spiśe jiź do LT Dl.

V pisemnych pramenech doloźenć historickć udalosti. mezi jinymi pak zejmćna obsa-®    żeni ćeskć kotliny germanskymi Marko many z Pomohani pod vedenim Marobudovym,

®    kladcne tradićnć do let 9 - 6 pf. n. 1., były aź do nedavne doby vysvet!ovśny a interpreto-

q    vśny jako konec pozdnć latćnskć civilizace oppid a poćatck doby fimskćho cisafstvi. Po

T    a efejnćni studie J. Waldhausera^m a fady dal§ich^IM>, doSlo k vy raźnemu posunu v dato-

vśni końce ćeskych oppid. Ten je nyni novć kladen mezi roky 25 - 20 pf. n. 1., pfipadnć do tfeti ćtYitiny 1. stoleti pf. n. l^,07).

Po tomlo zćvćrećnćm horizontu existence ćeskych oppid""¹. v dusledku zhrouceni dal-kovćho obchodu, krize hospodarskych vztahu mezi oppidy a jejich zśzemim (sidliSti -dvoici), a zvlaśtć pak v dusledku upadku zósobovśni potravinami jako hospodśfskćho kolapsu a v dusledku konfliktu mezi różnymi Skupinami obyvatclstva^l09>, na konci stup-< nć LT Dl ći na pfelomu stupńó LT D1/D2 (mezi lety 60 > 30/25 pf. n. 1.), lze v naslcduji-. ~ n    cim stupni LT D2 v Ćechdch poćitat bezpećnć s jiź pomćmć ćetn^ m a husty m osidlenim

rf}

gcrmńnskym starfii doby fłinske (Gcrmśni z Polubi), tj. sidliSti i pohfcbiftti latćnsko-Hm-skćho pfcchodnćho stupnó LT D2 (Eggere A) lzv. plaflanskćho horizontu.

NĆkdy v ićlo dobć, snad jeStć pfcd polovinou a ż tfcti ćlvrtinou 1. stolcti pf. n. 1. (nć-kdy mezi Icly 100/80 - 50/30), doiło takć pravdćpodobnć k ukryli souboru źeleznych pfcdmćtu v Bczdćdoviclch.

Pfićlny (duvody) u kry fi milcz u

Ukryvśni hromadnych nślezfi ći deponovśni pfcdmćtu na nejruznćjśich mistech mćly nejruznćjii pfićiny"^w.

Nejćastćji byvaji uvadćny kultovni ma ni pu lace. pro nćźje typickć łamani a znchodno-covńni pfedinćlu a ukryli majetku (pfedinćty i penćżni hodnoty) v konfliktnich situacich a obdobich"⁰.

G. Kurz pfi zpracovśni slfcdocvropskych latćnskych (keltskych) hromadnych nńlczu po ukazała, źe v poślednich dvou stoletich pfed n. 1., v dusledku politickych (ruzna taże-ni, vybojc ald.) i hospodarskych udalosti (zakładani a pozdćji upadek oppid) dochazelo ke zvy Senćinu układani pokładu, prićemź otevfenou otazkou stale zustkva, kte^ś ćśst spolećnosti je deponovala. Uloźene pokłady v arealech sidliśt' nemusi takć vzdy pfedsta-vovat privńtni cennosti ve smysiu domściho pokładu, mohou naopak predstavovat i ruz-ne trofcjc ncbo pfedmćty ze svatyni. Osobni vybavu jednotlivce pfcdstavuji v depotech tćmćf vżdy ćasti odćvu a zbranć, hodnotu kovu pak depoty hfiven a kovovćho śrolu, tj. starćho inaleriślu, al’ jiż z drahych Ći barevnycli kovu nebo źeleza, a hodnotu penćżni pomeme poćetne pokłady minci, prićemź mnohdy jde vyslovenć o dary votivni - obćtni. RozliSuje pfitora i depoty (pokłady), ktere mohly byt jeślć pozdćji znovu vyzvednuty a depoty, ktere jiź nebylo możno vyzvednout"*.

V ramci komplexniho zhodnoceni hromadnćho nalezu 68 źeleznych pfcdmćtu z Koli na. objevenćho jiż roku 1936, dospćly A. Rybova a K. Motykovó na zakladć inter-pretaćnich moźnosti vy znamu depo tu k nasledujicim zaverum - hromadnć należy doby latćnskć maji v zasadę dva ruzne vyznamy:

a)    prvni Skupina reprezentuje vlastnictvi, ktere diky svć cene było cilevćdomć ukryto. Muzę to byt pokład cele spolećnosti - komunity (sem radi i nćkterć pokłady se zlaty-mi pfedmćty), tezaurace majetku, dale ukrytć depoty obchodniku ći remesłniku (ob-sahujici jak hotovć yyrobky, tak i polotovary nebo i suroviny, nebo to muże byt skład nejruznćjśicli cclyclu a i takć zlomkovitych predmćtu. sloużicich jako surovina k dal-Simu zpracovani) nebo to mohou byt pokłady jednotlivcu (osobni majetek); sem pak zafazuji i depoty nastroju a nafadi na neopevnćnych sidliślich a oppidcch;

b)    drulia Skupina depotu naleźi plnć do sfćry religiozity a predstavuje souboiy pfedmć-tu, kterć były obćtovany nadpfirozenym silam a by tostem jako obćtni dary. Tyto se nachńzeji pfedev§im na obćtiitich (kultovnich mistech), kde se shromaŻdoY&ly po delSi ćas tak, że nćkdy predstavuji v pravem slova smy siu masovć nńlezy. Mohou byt v§ak deponovńny i izolovanć, mimo obydlenć areńly. ćasto i v nepristupnycha v ne-bezpećnych uzemich. Ukryti było pak realizovńno jen jednou a neumożAovalo założeni posvatnćho mlsta^,,3).

Latćnskć luomadnć należy, interpretovanć jako dcponśty femeslnikil - kovńfu ći obchodniku s kovy, patfici skupinć a), jsou situovśny v arealech sidliśt', oppid nebo ćtyfu-helnikovycli opevnćni (napf. Pohanska 1/68, Hostyn, Sobćsuky, Kelheim, Plattling-Pankofen, Heidelberg bei Schweinthal ad.^,,4)) i mimo tyto areńly, v jcjich bliżśim ći

47