227 (3)

227

wiającej dopisywanie podprogramów własnych przez użytkownika. Podstawowy segment tego programu NW2.exe stanowi wersję NW Professional 11 umożliwiającą uczenie i testowanie większości praktycznie istniejących typów sieci neuronowych.

Program wywoływany przez nazwę rozwija Izw. MENU ułatwiające posługiwanie się nim. Wywołanie Menu wewnątrz programu odbywa się przez klawisz funkcyjny FIO, a jego gaszenie poprzez ESC. Wybór odpowiedniej opcji Menu następuje przez przyciśnięcie FIO. Menu jest typu hierarchicznego i zawiera wiele poziomów wybieranych przez kursor, klawisz F9 i ENTER. Dostępne są następujące opcje Menu :

—    HELP - opis poszczególnych funkcji, instrukcji, rozkazów i opcji sieci,

—    TNSTANET - tworzenie struktury sieci na podstawie wcześniej utworzonych wzorców' różnego typu sieci,

—    NETWORK - podstawowa opcja wyboru pozwalająca na wczytanie już istniejącej sieci wraz z parametrami sterującymi, zapamiętanie utworzonej sieci, jej edycję, druk wyników, randomizacja wag iip.,

—    LAYER - opcja tworzenia, edycji i usuwania poszczególnych warstw' sieci oraz połączeń między warstwowych,

—    PROCESSING ELEMENT — opcja pozwalająca na dokładanie, usuwanie, łączenie, edycję poszczególnych neuronów.

—    PROBF. — tryb pomocniczy programu,

—    INSTRUMENT - opcja umożliwiająca wyświetlanie wyników uczenia sieci w' postaci wykresów przedstawiających postęp uczenia (np. aktualnego błędu skumulowanego) w funkcji kolejnych iteracji,

—    EXECUTE NETWORK - tryb uczenia sieci oraz jej testowania,

—    UTILITIES — opcja umożliwiająca ustawianie parametrów uczenia i testowania sieci oraz dodatkowe możliwości (np. kopiowanie odpow-iednich podprogramów' z dysku, w'olanie systemu operacyjnego itp.),

—    QU1T - koniec pracy z NW.

Każda z powyższych pozycji ma swoje submenu. W trakcie korzystania z programu. dostępne dla użytkownika są tylko pozycje logicznie uzasadnione (np. EXECUTE dostępne dopiero po wygenerowaniu sieci).

Ze względu na uniwersalność programu przyjęto strukturę neuronu w' nieco bardziej skomplikowanej postaci przedstawionej na rys. 11.1. Oprócz dwu standardowych stopni występujących w strukturze neuronu; sumowania wagowego i funkcji aktywacji występuje tu możliwość skalowania, ograniczania dolnego i górnego oraz różnego rodzaju sposoby wyprowadzania sygnału wyjściowego y_f (wejście bezpośrednie, typu OR, AND. MAJORITY, typu WTA itp.).

W strukturze obw'odowej wbudowany jest generator szumu białego współpracujący z systemem uczenia i testowania przy zastosowaniu techniki wyżarzania (simu-lated annealing).

Mogą być cztery rodzaje wag sieci:

—    zmienne — podlegające uczeniu według zadanej metody uczenia,

—    stałe — dobrane przez użytkownika na stałe i nie podlegające uczeniu,