240 241 (3)

tamponem z gazy. Natężenie prądu 4—6 mA, czas zabiegu 15—20 minut.

Dobre wyniki uzyskiwane są również przy zastosowaniu dwóch elektrod Bergoniego ułożonych na twarzy obustronnie. Uzyskuje się przez to poprzeczny przepływ prądu przez okolicę zwoju Gassera. Elektroda przeciwległa jest wówczas bierna. Natężenie prądu 4—6 mA, czas zabiegu 15—20 minut.

Stosujemy jonizacje wapniow^re, betabionowe (25—50 mg), kortyzo-nowe (10—12,5 mg) i nowokainowe (20—30 ml 0,5% roztworu).

; Jonizacja tarczycy

a.    Jonizacja jodowa tarczycy (w przypadku choroby Basedowa). Stosuje się przed zabiegiem operacyjnym lub jako lecznicze wprowadzenie jodu w celu zahamowania nadczynności.

Tampon gazy nasycony 10 ml roztworu 1% KJ ułożony jest na gruczole tarczowym. Warstwa podkładu zwilżonego wodą 1,5 cm. Elektroda czynna płytkowa (4X12 cm) połączona jest z katodą. Elektrodę bierną układamy jako przeciwległą i łączymy z anodą. Natężenie prądu 4—6 mA, czas zabiegu 10—15 minut.

b.    Jonizacja jodowa tarczycy (w przypadku wola jako powiększenia gruczołu tarczowego bez objawów nadczynności).

Tampon ułożony na gruczole tarczowym nasycony jest 1% KJ (10 do 20 ml). Natężenie prądu 4—6 mA, czas zabiegu do 20 minut.

Jonizacja jodowa w leczeniu blizn i bliznowców (keloidów)

Wprowadzamy jony jodu wyłącznie przez powierzchnię blizny lub keloidu. Aby ochronić otaczającą skórę, należy przygotować osłonę. Może nią być plaster (przylepiec) lub ceratka nylonowa. W osłonie wycinamy otwór, który swą wielkością i kształtem odpowiada bliźnie. Osłonę z ceratki przylepiamy wazeliną. Jeżeli zmiany są rozległe, dzielimy teren na kilka pól, aby w ciągu kilku dni wykonać kolejno zabiegi na poszczególne odcinki. Podkład z gazy nasycamy 2—3% roztworem jodku potasu i umieszczamy na miejscu przygotowanym do zabiegu. Elektroda czynna włączona jest do katody, elektroda bierna ułożona przeciwległe, połączona z anodą. Dawka natężenia prądu wynosi 0,5 mA na 1 cm² powierzchni elektrody czynnej. Czas zabiegu 20 do 30 minut. Uzyskuje się zmiękczenie i zmniejszenie blizn.

Jonizacje z hialuronidazy

Hialuronidaza jest enzymem zawartym w skórze, mózgu, jądrach, bakteriach i główkach pijawek. Hialuronidaza hydrolizuje kwas hialu-ronowy (mukopolisacharyd), którego nadmierna zawartość w tkance łącznej jest fizyczną „barierą" dla ruchu płynów. Sluzowatość tkanki łącznej jest w bliznach i keloidach obniżona, skutkiem większej zawartości kwasu hialuronowego. Działanie hialuronidazy w leczeniu zgrubień i rozrostów łącznotkankowych, w bliznach i bliznowcach daje rozluźnienie, uwodnienie i zmiękczenie tkanki łącznej.

Do jonizacji stosujemy hialuronidazę jądrową. Miareczkowana jest w jednostkach turbimetrycznych.

Hialuronidazę do jonizacji rozpuścić należy w buforze octanowym w koncentracji 1—2 j/ml buforu.

— 11,42 g 0,923 ml ad 1000 ml

Rp.: sodium acetate (octan sodu). 3HoO kwas octowy lodowaty woda destylowana pH = 5,4

Roztwór należy przygotować bezpośrednio przed zabiegiem, aby nie stracił aktywności. Stosujemy dawki jednorazowe 30 j.₍ 60 j., 120 j._r zależnie od wielkości pola i wskazań, 3 razy tygodniowo.

Na pole zabiegu układamy: warstwę gazy z roztworem hialuronidazy, podkład wilgotny pośredni i elektrodę anodową. Elektroda bierna katodowa w ułożeniu dowolnym, zależnie od miejsca zabiegu. Natężenie prądu od 0,2 do 0,5 mA/cm-’, maksymalna dawka do 10—12 mA. Czas zabiegu 20 minut. Seria obejmuje 10 zabiegów (ogólnie 300—600—1200 j.). Po przerwie 2—3 tyg. możliwe dalsze serie w zależności od uzyskiwanych wyników. Ogólna dawka do 3000—3600 j. hialuronidazy.

Wskazania: keloidy, blizny, zwłóknienia pooperacyjne, zesztywnienia stawowe po unieruchomieniu, choroba Dupuytrena, sclerodermia (twardzina).

Przeciwwskazania: stany ropne (infekcje), gruźlica płuc, stany gorączkowe, owrzodzenia żołądka i dwunastnicy.

Jonizacja histaminowa

Jonizacje histaminowe może wykonywać laborantka wyłącznie pod nadzorem lekarza. Histamina wprowadzona metodą jonizacji może wywołać nie tylko odczyn miejscowy, lecz również ogólny, zwłaszcza przy niewłaściwym dawkowaniu. Występują wtedy: bóle głowy, wymioty, spadek ciśnienia krwi, zaburzenia akcji serca, zaczerwienienie twarzy. Histamina powoduje intensywne rozszerzenie naczyń, głównie tętniczych, oraz „otwieranie" kapilarów (naczyń włosowatych). Stosuje się jonizacje w leczeniu obwodowych zmian naczyniowych, owrrzodzeń troficznych podudzi, gośćcu zniekształcającym (arthrosis deformans), zapaleniu okołostawowym (periarthritis).

16 — Medycyna fizykali 241