248

ROZROST ZIARNA AUSTENITU

rozrost ziarna austenitu?

11.35. W jakich warunkach następuje

[Natychmiast po zakończeniu procesu austenityzowania rozpoczy. na się rozrost ziarna. Siłą napędową jest energia swobodna granic ziarn, która dąży do zmniejszenia się przez rozrost ziarna. Sprzyja temu wzrost temperatury powyżej linii GOS oraz w mniejszym stopniu czas austenityzowania/ Są jednak stale odtleniane za pomocą aluminium, które wykazują małą skłonność do rozrostu ziarna, aż do temperatury ok. 950°C, co tłumaczy się powstaniem dyspersyjnych cząstek A1₂0₃ i A1N, które hamują migrację granic ziam.

11.36. W jakich warunkach następuje rozdrobnienie ziarna austenitu!

/Rozdrobnienie ziarna austenitu można osiągnąć dwoma sposobami:

1.    przez obróbkę plastyczną i rekrystalizację;

2.    przez ochłodzenie stali poniżej temperatury Ar_x i następnie nagrzanie jej do stanu austenitycznego! Zawsze przy przekroczeniu temperatury Aci powstaje bowiem duża ilość zarodków austenitu na granicach płytek perlitu, w wyniku czego powstający austenit jest drobnoziarnisty. Z drobnego austenitu powstają też drobnoziarniste struktury: perlit, bainitlubmar-tenzyt cechujące się korzystniejszymi własnościami, zwłasna ciągliwością.

11.37/ Co hamuje rozrost ziarna austenitu?

Rozrost ziarna austenitu hamują dyspersyjne cząstki azotków aluminium, które powstają w wyniku reakcji aluminium, wpro-

fartit    ,    Austenit

Nagrzewanie

Chłodzenie

Rys. 11.16. Schemat wpływu tempem tury austenityzowania na rozrost ziam