2 3 Rozmieszczenie większych sztucznych zbiorników wodnych w Polsce (wg różnych źródeł, w tym wg mśniewskiego 1998 - zmienione)
Tabela 2.5. Liczba i pojemność zbiorników wodnych w Polsce (marzec 2005 r.) (wg Ambrożewskiego 2006)
Wyszczególnienie |
Pojemność (hm3) |
Razem |
Budo wane |
Plan | ||||||
>100 |
50-100 |
20-50 |
15-20 |
<15 |
<10 |
<5 | ||||
lloić s/iuk |
9 |
10 |
10 |
6 |
11 |
15 |
31 |
92° |
3 |
3 |
V całkowita hm1 |
1959.8 |
785.9 |
287.4 |
94 |
1333 |
99.1 |
99.1 |
3461.4 |
130 |
1143 |
V powodziowa hm’ |
548 |
137.9 |
67.6 |
16.8 |
263 |
4.7 |
2.1 |
8033 |
206 | |
V forsowana hm5 |
210.4 |
60.5 |
17.7 |
12.4 |
4 |
33 |
0.4 |
308,6 |
18.7 |
ł> nic uwzględniono zbiorników: Wióry (V całk. - 35 hm1) i Kuźnica Warężyńska(V całk. -42 hm3)
W Polsce nie obserwuje się tak dużego trendu budowy zapór a tym samym zbiorników zaporowych, jak to ma miejsce w wielu innych krajach świata. Obecnie (2008 rok) w budowie są dwa zbiorniki zaporowe: zbiornik Świnna Poręba na Skawie o pojemności całkowitej 168 min m3, budowany od 1986 roku oraz zbiornik Nielisz na Wieprzu. Planuje się budowę kolejnych zbiorników (są one w sferze planowania lub w początkowej fazie budowy): Wielowieś Klasztorna na Praśnie, Krempna na Wisłoku i Racibórz Dolny na górnej Odrze. Ich pojemność całkowita będzie wynosić: 48,8 hm3, 65,5 hm3,170 hm3 odpowiednio (Ambrożewski 2006). Trwają przygotowania do realizacji zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny. Koncepcja zakłada budowę dwuczęściowego zbiornika. Zakończono już budowę polderu Buków. W drugim etapie przewiduje się budowę suchego zbiornika przeciwpowodziowego „Racibórz Dolny" o pojemności jak wyżej. W trzecim etapie nastąpi przekształcenie suchego zbiornika „Racibórz Dolny” w zbiornik wielofunkcyjny
0 pojemności powodziowej jak w etapie drugim oraz pojemności użytkowej 100-150 hm3, służącej do wyrównywania przepływów niżówkowych, poprawy warunków żeglugowych na Odrze Środkowej, energetycznego wykorzystania stopnia wodnego, rekreacji itp. Zakłada się, że realizacja trzeciego etapu będzie możliwa za 40-50 lat (www.rzgw.gliwice.pl).
Największym naszym zbiornikiem zaporowym pod względem pojemności jest Solina, w którym można przy maksymalnym spiętrzeniu zgromadzić 472 min m3, zaś największą powierzchnię posiada Włocławek (70,4 km2) - zgodnie z wcześniej podanym zastrzeżeniem Zbiornik Włocławski jest stopniem wodnym. Posiadamy 9 zbiorników o pojemności maksymalnej ponad 100 min m3 (tab. 2.6).
Większość naszych zbiorników zaporowych zlokalizowanych jest na południu Polski - w rejonie górskim i podgórskim Sudetów i Karpat oraz na północy - w pasie pojezierzy
1 przymorza. W środkowym obszarze kraju (w pasie nizinnym) zbiorników zaporowych jest znacznie mniej (rys. 2.3). Za celowością budowy zbiorników w terenach górskich przemawiają (Opałka 1996):
- zasoby wodne (z reguły największe są w górach),
- korzystniejsze warunki lokalizacji (łatwość znalezienia zamknięcia dolinnego),
- podłoże zawierające lite skały,
- niewielka misa zbiornika,
- utworzony zbiornik posiada dużą głębokość,