252 253 (15)

W przypadku wzmacniaczy tranzystorowych układ kaskodowy rozszerza pasmo przepuszczania układu wzmacniającego, ponieważ robocza pojemność wejściowa tranzystora T_t (rys. 5-57b), obciążonego małą opornością wejściową tranzystora T₂, pracującego w połączeniu ze wspólną bazą, jest znacznie mniejsza, niż w konwencjonalnym stopniu tranzystorowym, włączonym w układzie ze wspólnym emiterem.

W szerokopasmowych wzmacniaczach tranzystorowych o dużym napięciu wyjściowym, które pracują na obciążenie niskoopo-rowe, użycie stopnia kaskodowego jako stopnia końcowego pozwala na zwiększenie oporności R_c, wskutek małej pojemności wyjściowej tranzystora T₂, pracującego w połączeniu ze wspólną bazą, i zmniejszenie prądu zasilania kolektora przy zachowaniu niezmienionej amplitudy sygnału wyjściowego. Wzmocnienie stopnia jest bardzo duże .przy szerokim paśmie przepuszczania, albowiem tranzystor T₂ daje bardzo duże wzmocnienie napięcia, natomiast tranzystor T, zapewnia wzmocnienie prądowe, którego wartość jest prawie równa wartości współczynnika j] tego tranzystora.

Układ kaskodowy wykorzystuje się również we wzmacniaczach rezonansowych tranzystorowych wielkiej częstotliwości, albowiem ma on słabe sprzężenie obwodu wyjściowego z obwodem wejściowym; układ kaskodowy umożliwia uzyskanie dużego stabilnego wzmocnienia przy znacznie mniejszym wpływie strojenia obwodu wyjściowego na obwód wejściowy.

5.8.3. Stopień ze sterowaniem równoległym

Wyjściowe stopnie wzmacniaczy szerokopasmowych o dużym napięciu wyjściowym wymagają użycia elementów wzmacniających o dużej mocy i zużywają znaczną moc na zasilanie; znaczna część tej ostatniej tracona jest na opornikach R. i Ry. gdzie również odgałęzia się prąd sygnału. Zmusza to do zwiększania prądu spoczynkowego obwodu wyjściowego, mocy elementu wzmacniającego i mocy zasilania.

W stopniu ze sterowaniem równoległym (rys. 5-58) oporność R. została zastąpiona przez element wzmacniający, na wejście którego doprowadza się sygnał o biegunowości przeciwnej, zasilanie obu elementów wzmacniających może być realizowane z jednego wspólnego źródła.

Ponieważ w takim stopniu nie ma oporności R„ natomiast zastępujący tę oporność drugi element wzmacniający jest takim sa-mym generatorem sygnału, jak pierwszy element, jak również pracuje na obciążenie zewnętrzne, dlatego też stopień ze sterowaniem równoległym jest z energetycznego punktu widzenia bardziej korzystny od stopnia konwencjonalnego; przy takiej samej liczbie woltamperów oddawanych w obciążenie stopień ten pobiera ze źródła zasilania znacznie mniejszą moc i wydziela znacznie mniejsze ilości ciepła.

W stopniach ze sterowaniem równoległym mogą być stosowane zarówno lampy elektronowe, jak i tranzystory; sygnał może być doprowadzany na wejście drugiego elementu wzmacniającego w różny sposób, na przykład można go otrzymywać z niewielkiej

Rys. 5-58. Stopień ze sterowaniem równoległym a) lampowy; b) tranzystorowy

oporności R, w sposób przedstawiony na rysunku 5-58. W tego rodzaju stopniach może być stosowana korekcja wielkiej częstotliwości (indukcyjności L i L, na rysunku 5-58a i pojemności Cg i C_r na rysunku 5-58b). W lampowym wariancie układu jako druga lampa może być użyta trioda wskutek malej oporności R, bocznikującej wejściową pojemność roboczą lampy L2.

Stopnie ze sterowaniem równoległym znajdują zastosowanie jako stopnie końcowe w wizyjnych wzmacniaczach lampowych i tranzystorowych, których obciążenie zewnętrzne ma małą oporność. Stopnie tego rodzaju bardziej szczegółowo rozpatrywane są w literaturze specjalistycznej, na przykład w [Lit. 11, str. 484— —591).

253