282 283

Środki dydaktyczne

Rys. 4

fonu, odbiornika radiowego. Środki dydaktyczne o charakterze konwencjonalnym nie wymagają tego typu urządzeń, albo innymi słowy: nauczyciel może je eksponować dzieciom bez pośrednictwa określonych urządzeń technicznych.

Środki dydaktyczne o charakterze technicznym można z kolei podzielić, biorąc pod uwagę ich oddziaływanie na określony narząd zmysłowy, na: słuchowe, wzrokowe, wzrokowo-słuchowe. Tego typu środki bywają też zwane audytywnymi, wizualnymi i audiowizualnymi.

Środki konwencjonalne — to podręczniki, wszelkie pomoce o charakterze graficznym (obrazy drukowane, tablice ortograficzne, rozsy-panki wyrazowe, zdaniowe), okazy naturalne itp.

Dokładne omówienie wszystkich środków dydaktycznych wymagałoby opracowania niemal oddzielnej rozprawy. Nie jest to oczywiście, przynajmniej na razie, możliwe. Dlatego też chciałbym w ramach tego opracowania zwrócić uwagę tylko na niektóre typy środków dydaktycznych o stosunkowo najpowszechniejszym zastosowaniu.

2. miejsce Środków dydaktycznych w edukacji

WCZESNOSZKOLNEJ

W edukacji wczesnoszkolnej środki dydaktyczne występują w różnych miejscach. Przede wszystkim zapoczątkowują proces edukacyjny, pomagają w przekazywaniu uczniom wiedzy, sprawności lub w rozwiązywaniu problemów; są wykorzystywane do utrwalania uprzednio opracowywanych zagadnień.

W pierwszym przypadku środki dydaktyczne są najczęściej wykorzystywane do organizowania określonych sytuacji problemowych. Ich funkcją jest przede wszystkim zaciekawienie dzieci treścią projektowaną do^poznania, mają więc one niejako umotywować dalszą naukę zmierzającą do zadowalającego poznania określonych tematów.

W tym celu na początku nauczyciel pokazuje film, obraz, odtwarza nagranie magnetofonowe, czyta tekst z podręcznika i dzieci uświadamiają sobie pewne „luki” w zakresie danych tematów. Powstaje więc sytuacja problemowa (czynnikiem organizującym ją jest dany ośrodek).

Środki dydaktyczne mogą być również wykorzystywane w procesie przyswajania nowych zagadnień. Nauczyciel wymaga od dzieci w tym przypadku wykorzystania danych im środków dla poznawania odpowiednich treści.

283