296 7

W okresie badań topoklimatycznych prowadzonych łącznie przez 286 godzin (2-14 VII11981) w otoczeniu elektrowni Adamów stwierdzono, że decydujący wpływ na transport ciepła i wilgoci w sąsiedztwie kompleksu energetycznego wywiera kierunek wiatru. Transport dodatkowej ilości pary wodnej wytworzonej dzięki pracy chłodni kominowych odbywa się zawsze w kierunku na zewnątrz obiektu. Działalność urządzeń technicznych powoduje wzrost temperatury powietrza w obrębie obiektów elektrowni z wyjątkiem godzin południowych (10-14). Istotne oddziaływanie termiczne elektrowni Adamów na otaczający teren występuje w nocy, natomiast wpływ na warunki wilgotnościowe powietrza jest znacznie wyraźniejszy w ciągu dnia. Zasięg oddziaływania termicznego i wilgotnościowego jest zbliżony i wynosi ok. 500-600 m od elektrowni. Na rysunku 10.16 przedstawiono rozkład przestrzenny temperatury powietrza na wysokości 50 cm nad gruntem - jako wartości średnich dla godziny 6 ze wszystkich dni pomiarowych. Obiekty energetyczne działają w nocy .ogrzewająco’. Temperatura od wartości 15,4 °C w punkcie 2 (obok ogrodzenia) spada wyraźnie we wszystkich kierunkach, osiągając w punkcie 11 wartość 12,0 °C, a w punkcie 14 wynosi 13,0 °C.

10.8. Sposoby korekty danych standardowych do warunków lokalnych

Ocena warunków topo- i mikroklimatycznych w skali obiektu na podstawie standardowych danych ze stacji meteorologicznych jest w większości przypadków niemożliwa. Posterunki i stacje meteorologiczne są lokalizowane w takich miejscach, aby uzyskane wyniki reprezentowały warunki (w miarę możliwości) dużego obszaru i były jak najmniej obarczone wpływami lokalnymi. Różnorodność warunków lokalnych powoduje jednak, że w przypadku adaptacji danych standardowych dla niewielkiego obiektu - ich przydatność jest ograniczona.

Zagadnienie to jest istotne zważywszy, że tereny charakteryzujące się znacznym zróżnicowaniem wysokościowym i rzeźbą drobnopagórkowatą zajmują sporą powierzchnię - ok. 25% obszaru Polski. Wyraźnie zróżnicowana jest także liczba okresów z ciszą lub małą prędkością wiatru, liczba dni pogodnych i nocy bezchmurnych, wielkość zachmurzenia

i usłonecznienia, a więc czynników sprzyjających powstawaniu różnic mikroklimatycznych. Przez opracowanie rozkładu przestrzennego tych czynników można uzyskać obraz obszarów w kraju, na których powtarzalność określonych stanów pogodowych stwarza korzystne warunki wystąpienia szczególnie silnych kontrastów mikroklimatycznych. Mogą je pogłębić dodatkowo warunki lokalne, wpływające decydująco na kształtowanie tych odrębności w mikroskali.

Najdokładniejszą metodą jest prowadzenie szczegółowych pomiarów mikroklimatycznych w terenie. Najczęściej jest to jednak niemożliwe i wtedy względną ocenę warunków mikroklimatycznych można przeprowadzić w inny sposób. Potrzebna jest wówczas dokładna znajomość terenu w sensie rozpoznania jego rzeźby, rodzaju podłoża, szaty roślinnej itp., a więc czynników wpływających na powstawanie różnic mikroklimatycznych. Dużą pomocą są w tym przypadku dokładne mapy hipsome-tryczne terenu w małej skali, mapy glebowe, plany urządzeniowo-rolne, mapy rozmieszczenia użytków itp. Mając takie rozeznanie można wykorzystać współczynniki przejścia od danych standardowych (makroklima-tycznych) do konkretnych warunków mniejszych obszarów, ustalone na podstawie wieloletnich badań modelowych.

Tabela 10.7

Poprawki na długość okresu bezprzymrozkowego na wysokości 200 cm nad glebą w terenie urzeźbionym w porównaniu z danymi stacji meteorologicznej na terenie płaskim (wg I. A. Golcberg, 1962)

Element rzeźby	Poprawka (w dniach)
	wiosna	jesień	ogółem
Wierzchowiny i górne części zboczy	+10	+10	+20
Średnie (> 1 km) i płaskie doliny	0	0	0
Doliny w terenie drobnopagórkowatym	-5	-7	-12
Doliny w terenie pagórkowatym (/x 50 m)	-4, -6	-8, -10	-12, -16
Kotliny w terenie pagórkowatym (h< 50 m)	-6, -10	-10. -15	-16, -25
Zamknięte doliny i kotliny w górach (h< 50 m)	-12, -18	-18, -22	-30, -40
Płaskowyż	-5	-10	-15
Doliny dużych rzek, strefa przybrzeżna dużych jezior i zbiorników	+5	+10	+15

h - wysokość względna, + okres bez przymrozków dłuższy o podaną liczbę dni, - okres bez przymrozków krótszy o podaną liczbę dni

— 297 —