image (6) jpeg

tylko na jednym jego aspekcie, w tym przypadku na sposobie prowadzenia pędzla przez poszczególnych mistrzów. Ta swoista malinka grafologia nie miała być jednak w zamiarze Lauriego powszechną metodą atrybucji obrazów. Laurie wypracował ją do badania holenderskiego malarstwa XVII w Polegać miała na porównywaniu pojedynczych pociągnięć pędzla dla ustalenia autorstwa badanego obrazu z pewnymi, udokumentowanymi dziełami mistrza, któremu analizowam obraz miałby być przypisany.

Laurie porównywał tylko te ślady pędzla, które w badanych obrazach budują podobne formy, służą analogicznym celom - rozłożeniu światła albo stworzeniu iluzji faktury. Możliwość stosowania swojej metody do badań nad malarstwem holenderskim XVII w. uzasadnia! tym. że malarze holenderscy tego stulecia opanowali perfekcyjnie sposób posługiwania się techniką olejną, która bardziej niż jakakolwiek inna pozwala wyodrębnić ślady pędzla w fakturze malarskiej. W analizach posługiwał się Laurie mikrofotografiami porównywanych fragmentów. abstrakcyjnymi śladami pracy pędzla, nazbyt jednak oderwanymi od całości struktury malarskiej^s. Być może w tym kulcie pojedynczego, a jednak indywidualnego gestu można byłoby doszukać się wpływu współczesnej Launemu sztuki ckspresjonistycznej

Morclli opracowaną przez siebie metodę nazwał eksperymentalną, zaś Mau-rits van Dantzig swojej propozycji ustalania autorstwa obrazów nadał dumne miano piciologii¹⁹. Była ona wynikiem długoletnich studiów holenderskiego bankiera. który w latach trzydziestych oddal ssę nauce malarstwa, historii sztuka i studiom konserwatorskim. Malarstwa uczy ł się van Dantzig w akademii haskiej, a studia nad technologią dawnego malarstwa odbył w Berlinie, w szkole słynnego Maxa Doemera. tam też w Kai ser Friedrich Museun) odbywał praktykę konserwatorską.

Prace poświęcone historii sztuki publikował od połowy lal trzydziestych, podejmując najbardziej zajmujący go problem fałszerstw i kopii w malarstwie. W 1937 r ukazała się książka poświęcona fałszerstwom dzieł sztuki oraz artykuł napisany po wystawie Fransa Halsa w Haarlemie. Spośród pokazanych na niej 116 obrazów wiązany ch z Halsem van Dantzig 45 uznał za nieautentyczne: 33 r mch nie zostały ponownie włączone do monograficznej wystawy Halsa w 19*2 r *

Przed ogłoszeniem piciologii studiował jeszcze van Dantzig grafblogię i psy -Te rozległe studia doprowadziły do powstania i ogłoszenia metody. Hd była nie ogólna zasada atrybucji, lecz sposób odróżniania orygina-kopii i naśladownictw w twórczości badanych mistrzów. W 1953 r. ogło-

__ Mgn fotografii znąjdują się: Laune. rozdz. Brushwort, w The r<erlw*#w

[#•» 1ŻŚ-IS4

mBPMhgy Am Amtlincal Method for Atributton and Etohteśkm «*?'/*»■ H młrtwjiryck prac autora, wydany po jego śmierci (na 19*0) MeMdertu*,/ Uaak*+rk V*rvattcktnę, Amsterdam 1937; leate. Fmo Bite* 1937; *nu Fnma Hals itaartan 1962 (kał wy* w Frans

41