2k

Tabela 2-1

Właściwości wytworów papierniczych

Grupa właściwości	Właściwość
Strukturalno-wymiarowe	masa jednostkowa grubość gęstość porowatość puichność gładkość przezrocze spoistość powierzchni dwustronność anizotropia
Wytrzymałościowe	obciążenie zrywające samozerwalność rozciągliwość odporność na przepuklenie odporność na przedarcie odporność na naderwanie odporność na zginanie odporność na łamanie twardość ściśliwość sztywność miękkość odporność na skręcanie odporność na rozwarstwianie się
Optyczne	białość połysk nieprzezroczystość przezroczystość barwa
Hydrofobowe i hydrofitowe	chłonność wody stateczność wymiarowa skłonność do falowania stopień zaklejenia wodotrwałość

18 —

Ochronne	przenikalność powietrza przenikalność pary wodnej przepuszczlność wody przcpuszczlność tłuszczów
Dielektryczne	przenikalność elektryczna wytrzymałość dielektryczna stratność dielektryczna przewodnictwo dielektryczne wyciągu wodnego zawartość cząstek przewodzących prąd
Chemiczne	zawartość celulozy lepkość liczba miedziowa odczyn wyciągu wodnego zawartość popiołu zawartość substancji nieorganicznych zawartość substancji organicznych
Specjalne	odporność na starzenie odporność na wysoką temperaturę ognioodporność odporność na ścieranie skłonność do pylenia drukowność

JFŁ* /Ł

' i; • / ^ *

2.2.2. Właściwości strukturalno-wymiarowe

fyl a s.a j:e d n o s t k o w ą? papieru wyraża masę wytworu przypadającą na 1 m² jego powierzchni i nazywana jest gramaturą. Masę jednostkową tektur wyraża się często numerem, który określa liczbę arkuszy o formacie 70 x 100 cm przypadającą na 25 kg. Wytwory papiernicze są sprzedawane według masy, natomiast dla użytkownika zasadnicze znaczenie ma ich powierzchnia. Znajomość

gramatury lub numeru umożliwia przeliczenie masy wytworu na jego powierzchnię.

Grubość Wyraża się w milimetrach, jedynie dla bibułek w mikrometrach (1 pm = 0.001 mm). Dokładność ma szczególne znaczenie w odniesieniu do bibułki kondensatorowej, papieru na taśmy rejestrujące, karty statystyczne itp.

Gęstość pozom a.^określa zwartość struktury wytworu i wyrażana jest w kg/m³. Właściwość ta wywiera istotny wpływ na większość cech użytkowych papieru. Gęstość pozorna wytworów papierniczych zmienia się od 300 kg/m³ (bibuła i tektura dachowa) do 1200 kg/m³ (papier pergaminowy, bibułka kondensatorowa).

Porowatość* charakteryzuje również zwartość struktury wytworu. Wyraża ona procentowy udział objętości wolnych przestrzeni w całkowitej objętości arkusza wytworu. Porowatość waha się od 1 5% (papiery o bardzo zwartej strukturze) do 70% (papiery bardzo pulchne).

P ulchn owyraża się grubością określonej liczby arkuszy wytworu poddanych określonemu ciśnieniu (ok. 50 kPa). Wartość ta zależy od zwartości struktury wytworu oraz sposobu wykończenia jego powierzchni. Znajomość pulchnoścj jest szczególnie ważna w odniesieniu do papierów drukowych, pozwala m.in. na przewidywanie grubości książek wytwarzanych z danego papieru.

Gładłcosć^wytworu papierniczego charakteryzuje strukturę i zwartość jego powierzchni. Właściwość ta jest związana głównie ze sposobem obróbki wykończającej. Gładkość ma szczególne znaczenie w wypadku papierów drukowych i przeznaczonych do pisania.

Przezrocze charakteryzuje stopień równomierności rozkładu włókien w wytworze papierniczym. Wpływa ono nie tylko na zewnętrzny wygląd papieru, lecz także na większość jego właściwości użytkowych, a zwłaszcza na ich jednolitość. Dobre przezrocze jest wymagane główmie dla papierów drukowych, do pisania oraz dla wytworów przeznaczonych do barwienia i powlekania.

Dwustronność określa różnice w strukturze, barwie, wyglądzie i niektórych innych właściwościach, np. w stopniu zaklejenia obu stron wytworu papierniczego. Dwustronność powinna być na ogół jak najmniejsza, zwłaszcza w papierach drukowych. Wyjątek stanowią niektóre wytwory wielowarstwowe oraz papiery jednostronnie zaklejane, barwione lub powlekane.

Anizotropia charakteryzuje różnice między właściwościami wytworów papierniczych w kierunku wzdłużnym (równoległym do biegu maszyny papierniczej) i poprzecznym. Na ogól dąży się, aby właściwości te były zbliżone. Wyjątek stanowią m.in. papier przędny, papiery kablowe, które mogą odznaczać się dużą anizotropią, gdyż zasadniczym czynnikiem decydującym o ich przydatności są dobre właściwości wytrzymałościowe w kierunku wzdłużnym.

2.2.3. Właściwości wytrzymałościowe

Większość wytworów papierniczych powinna charakteryzować się określoną wytrzymałością mechaniczną. Szczególnie duże wymagania w tym zakresie stawia się wytworom przeznaczonym na opakowania a więc papierowi workowemu oraz kartonom i papierom pakowym.

Wytwory papiernicze w czasie ich użytkowania podlegają różnego rodzaju naprężeniom różniącym się wielkością oraz czasem i kierunkiem ich