27

„.iści ^uUet " _niżsatńV^mP^an _h ,_ekstów na temat

wczesnej

im dzi svlaś°

sferze

w

_uiąuzupeimc    - _n0wegO zamieć ■■

Różne "komentarze ^.^l^wliektórych miejscach

mówi się wania

‘Zobacz zwłaszcza n    _offe. Di*org«»‘

n wvd. 19061.

podziału w naukach społecznych. Uważano mianowicie socjologia powinna zajmować się społeczeństwem w z_nac niu, w jakim myśliciele dziewiętnastowieczni używali p₀^' „społeczeństwo obywatelskie”, czyli gospodarką, rodzi i innymi instytucjami poza państwem. Analizę państwa stawiono w kompetencjach dyscypliny zwanej „politolog lub „naukami politycznymi”. W pewnym stopniu unika-badań nad państwem ma jednak głębsze korzenie intelekty ne sięgające wieku XIX. Socjologię marksistowską i niems ksistowską łączy wspólna przeszłość krytyki klasycznej teoi ekonomii, która państwu przypisywała minimalne znaczeni: Pierwsi ekonomiści twierdzili, że najważniejsze siły napęd} we zmiany społecznej koncentrują się w produkcji, czy: w sferze „społeczeństwa obywatelskiego”. Państwo stwarz ramy prawne, które zapewniają ochronę umów gospoda-czych i ogólnie dba o interesy społeczności.

Późniejszych myślicieli pogląd ten nie zadowalał. Dli przedstawicieli głównego nurtu socjologii — przypomnijmy znowu Durkheima — państwo ma bardziej pozytywną i ważniejszą rolę do odegrania, niż sądzili wcześni ekonomiści. Rozszerzanie się działalności państwa jest koniecznym i korzystnym elementem rozwoju porządku społecznego nastawionego na postępującą reformę społeczną. W tym przypadku państwo jest postrzegane jako zbiór przyjaznych instytucji, bezpośrednio zaangażowanych w likwidowanie podziałów i nierówności klasowych. Marks twierdził natomiast, że ekonomiści nie dostrzegają klasowego charakteru państwa. Uważał. że bynajmniej nie jest ono narzędziem służącym do wyrównywania podziałów, lecz z natury przyczynia się do ich utrzymywania, popierając interesy klasy panującej, a występując przeciwko przedstawicielom innych klas społecznych. W żadnej z tych tradycji państwo nie było jednak przedmiotem systematycznych badań. Zarówno marksiści, jak i nie-

energii krytyce tzn.

o kV\sv: nowe poglądy państwo a klasy

_Daństwo stało

kowy chat <    bardziej szczegoło y    _ia pan-

oaeja-* ^

nym

hutfl

Poulantzas

„ „iwie jako berpow™"^ «« kap.-™„. klasowego- kontrolow^J ^P _{m pnykW}, pafctwo *>« * ^.^onawcayna

zostało nazwane „k    _vn_aiesię sugerować, ze    :.,V>rzez

London 1913 0 wyd 1985.

84

85