278 (7)

średnie hartowanie po nawęglaniu. W ostatnich latach zostały opracowane nowe metody nawęglania jak jonowe i fluidalne, które I cechują się większą efektywnością.

12.13.    jakie atmosfery stosuje się przy nawęglaniu gazowym?

Atmosfery do nawęglania są wytwarzane w specjalnych wytwornicach z gazu ziemnego, koksowego, generatorowego, świetlnego. Może też być wykorzystywany gaz endotermiczny otrzymany przez częściowe spalenie gazu ziemnego i oczyszczenie z pary wodnej. Węglowodory znajdujące się w gazie ziemnym dysocjują na C + Ho. W piecach o działaniu okresowym stosuje się także pary benzolu lub nafty, a także mieszaninę metanolu i octanu etylu (która nie daje sadzy). Atmosfery często miesza się ze sobą, aby uzyskać wymagany potencjał węglowy.

12.14.    Co to jest potencjał węglowy atmosfery?

Potencjałem węglowym atmosfery nazywamy jej zdolność do nawęglania żelaza do określonej zawartości węgla na powierzchni. Potencjał ten zależy od składu chemicznego atmosfery. Składniki CO i CH4 zwiększają potencjał, a CO2 i H2O obniżają go. Składniki atmosfery reagują wzajemnie ze sobą i wytwarza się równowaga między nimi, dzięki czemu dla określenia potencjału atmosfery wystarczy określić jeden ze składników, np. H2O. Z obniżaniem H2O potencjał węglowy atmosfery rośnie. W praktyce stężenie H2O w atmosferze określa się, wyznaczając tzw. punkt rosy, do czego służą specjalne przyrządy, zwane indykatorami punktu rosy. Można również określić potencjał węglowy drogą nawęglania cienkiej folii żelaznej i określenia w niej zawartości węgla.

12.15.    Co to jest punkt rosy i jak się go określa?

Punkt rosy jest to temperatura, przy której prężność pary wodnej zawartej w atmosferze równa się prężności pary nasyconej, czyli temperatura, przy której następuje skroplenie pary wodnej zawartej w atmosferze. Temperatura punktu rosy wzrasta z zawartością pary wodnej w atmosferze. Najprostszy indykator punktu rosy składa się z komory przedzielonej lustrzaną membraną na dwie części (rys. 12.3). Jedna jest wypełniona gazem atmosfery, druga służy do ochładzania membrany (np. drogą rozprężania adiabatycznego CO2). Moment pojawienia się rosy obserwuje się przez lupę i odczytuje się temperaturę membrany mierzoną za pomocą opornika termometrycznego. Są też w użyciu indykatory zautomatyzowane o działaniu ciągłym. Po określeniu temperatury punktu rosy, z tabel lub wykresów możemy odczytać potencjał węglowy.

^    5 - dysu gazu oziębaj*

.^upolega nawĘglanie fluidalr

__________w złożu flui

jtfajW®^z fcotaych cząstek P® przepływającego z

12.^Wzależno

- frjhć obojętnie ni powierzchnię eh i są grafitem, a przepij giwsaniną gazu endotermicznego jjipąiaąstek grafitu może być nagn aąftmd. ale również istnieje moż nptdanmtanu oporowymi lub prz<

278