279 (11)

n — współczynnik charakteryzujący stopień narastania błędów zliczenia; z doświadczenia

przyjmuje się wartość 0,5.

Przyjmując wartość współczynnika k za jedność, można błąd średni zliczenia wyrazić ostatecznie jako pierwiastek kwadratowy z czasu pływania na zliczenie wyrażonego w godzinach.

Dla okresów pływania na zliczenie krótszych niż 2 h błąd zliczenia wyraża się innym wzorem

(15.2)

M, -    [Mm].

W żegludze oceanicznej czas pływania na zliczenie liczy się od ostatniej pozycji obserwowanej, która również jest obarczona błędem obserwacji. Stąd błąd zliczenia w punkcie B jest obarczony błędem pozycji obserwowanej i błędem zliczenia od punktu A do B (rys. 15.2). A zatem ostatecznie błąd średni pozycji zliczonej w punkcie B wyraża się wzorem

M_t - ±V Afj+Mj [Mm].    (15.3)

Rys. 15.2. Wpływ błędu pozycji obserwowanej na błąd zliczenia

Przykład. W punkcie A błąd średni pozycji z gwiazd M_A -- ±2 Mm. Określić dokładność pozycji zliczonej po 9 h pływania na jednym kursie, zakładając, że współczynnik k « 1.    •

Rozwiązanie:

A#i = ±s/4+9 =» ±\/13 ■■ ±3,6 [Mm].

Uwaga. Dla krótkich odcinków przebytej drogi można przyjąć, że błąd średni zliczenia jest iloczynem czasu pływania przez współczynnik proporcjonalności.

15.1.3. Określanie pojedynczej linii pozycyjnej

Zdarzają się sytuacje, źe nawigator może określić linię pozycyjną tylko z jednego ciała niebieskiego. Z reguły zdarza się to w ciągu dnia przy obserwacji Słońca. Określanie linii pozycyjnej składa się w'ówczas z dwóch etapów, a mianowicie

279