2 (2)

UGANDY

Ugandami mogą być ukiady zamkniętopowlokowe, mające Iwolne pary elektronowe, koordynujące atom(y) centralny(e). Funkcję tę mogą speinjać cząsteczki obojętne, np. H₂0, NH₃, CO, lub aniony,'np. Cl?, Br", CN".    j...

3lektronov^ch;_:wymiepipne;.:.

^/ą::

l .^i' Ą

j • vJ\\j •    . /»i»j

Ugandy mogą dostarczać jednej' lub więcej par, ęlektrc uprzednio ligandy koordynują tylko jedną parą elektronową:

ICmOI

A

H H

• N

/l\

H H H [icil]- [|CmN|]-natomiast np. dletyloamlna o wzorze:

HjŃ—CH₂—CHj—ŃH₂

koordynuje atom centralny dwiema parami elektronowymi, a związek:

h₂ń—ch₂—ch₂—ńh—ch₂—ch₂—ńh₂

trzema parami elektronowymi.    !

W związku z tym Ugandy klasytlkuje się następująco:    j

—    ligandy Jednokieszczowe (monodentne)— koordynujące Jedną parę elelirtro-

nową, np. H₂0, NH₃, CO, Cl", CN",    i    j

—    wlelokleszczowe (multidentne) — koordynujące dwiema', trzema Itd. parami

elektronowymi, liczbę koordynujących atomów określa się za pomocą przedrostków: dwuldeszczowy-, bldentny- itd.    !

NAZWY LIGANDÓW

B Nazewnictwo llgandów anionowych

"Pi

Nazwy llgandów anionowych zarówno nleorganicznychjjak I organiczny,cjt,'f:;j tworzonych od nazwy anionu, zakończone są ^ta o-, chociaż Istnieją pdchyiepia.bd Jo tej reguty, np. S²" siarczek, Ugand -tio.    !

9 Jeżeli nazwy anionu kończą się na -Id (-yd), -yn (-in), do nazwy dodaje się końcówkę -o, w wyniku czego ligandy uzyskują końcówki -Ido, (-ydo), -yno (-lpo)Iub -anoynp. •

Ugand

CH₃COO" octano CH-.CONH" acetamldo

© Gdy Ugandy mają przedrostki liczebnikowe, np. trlfosforano-, lub w nazwie jest przedrostek, np. tio- (tloslarczano-), wówczas nazwę Uganda umieszcza się w nawiasie, np. (trlfosforano-)!(tloslarczano-).i

B.. -Nazewnictwo llgandów obojętnych

= .1

Naz^HgMdóy^    nie ulegają zmianie, np.

NH_} amlh.a,a'nie’amjno H₂0akwa    |

NO nltrozyl CO karbonyl .

W tabeli 13Umieszczono nazwy niektórych llgandów.

Tabela 13. Nazwy nlektórych llgandów

Wzór Jonu

Nazwa Uganda

Wzór jonu

Nazwa Uganda

A. Ugandy anionowe

A. Ugandy anionowe

F-

cr

Br-

r

o²-

OH-

o|-

$»-

sj-

CN-

tluoror

chloro-

bromo-

Jodo- i

okso-;

hydrokso-

perokao-

tlo-

dlsulfldo-

cyjano-

H-

c,oj-

SCN-

HjO

NH,

NO

CO

hydrydo- •

szczawlano-

tlocyjanlano-

B. Ugandy obojętne

a kwa amina nltrozyl karbonyl

•;.§POSÓ.B ZAPISU ZWIĄZKÓW KOORDYNACYJNYCH

;.■ ; Związki koordynacyjne zawierające anion kompleksowy

V; ; ^:' V^V • .7ż^; I    I

Zapisując wzór związku koordynacyjnego o anionie kompleksowym, należy zastosować się'do następujących reguł: j

i    i

• Na pierwszym miejscu we wzorze umieszcza się symbol'kationu metalu łączącego się z kompleksem anionowym podając Jego Ilość, następnie zapisuje się ujęty w nawias kwadratowy kompleks, w którym z kolei Jako pierwszy umieszcza się symbol atomu centralnego,¹ następnie Ugandy, zaznaczając Ugandy jo-

75