3 2 (18)

;runtu (h>) czności (wr) ca gruntowemu wg 5.5.4

P

anymi przy-

;i wg 5.1.1., ranią. Z do-jowo jedno-ilncj, należy przypadku, irtym należy lastyczncgo. emperaturzc igo; w obu nolitą masę. o średnicy

fst oznacza-aczania gra-wą pozosta-

towanej wg ■ilkę o średni, aż waleta ż wałecz-wać kulkę, ■ż przy ko-•zkodzeniu Burni popę-■ rozdzieli H za jeden ■łożyć do ■rzykrvw-

ihy

■4* 7

_ 5.6. Oznacłanie granic płynności gruntu (w.    g.)

5.4.1.    Metody oznaczania. Rozróżnia się dwie zasad-nicze metody oznaczania granic płynności gruntów:

a)    metodę Casagrandc’a (w*) wg 5.6.2, którą należy stosować we wszystkich przypadkach badań gruntów dla potrzeb projektowania na podstawie Polskich Norm, w szczególności PN-S l/B-03020 oraz PN-83/ B-02482,

b)    metodę Wasiliewa (w/.) wg 5.6.3. stosowaną w specjalnych przypadkach (np. dla niektórych gruntów wysadzi nowych).

Jako równorzędne z metodą wg 5.6.2, dopuszcza się też oznaczanie wartości granic płynności gruntu wg 5.6.4 oraz¹ obliczanie wartości wl, w %, wg wzoru

w_L = l,447ivz - 6,4    (26)

5.6.2.    Oznaczanie granic płynności (wi) gruntu ntetodą Casagrande’a

b — W!

ół

przy

*) Ty giętki porcelanowe o średnicy 25 0 Przyrządy do oznaczania wilgotności wg 5.1.

5.6.2.1.    Zasada oznaczania. Jako wariosc granicy

płynności (w*,) przyjmuje się wilgotność pasty grurfto-wej, w której wykonana-bruzda zlewa się na długości 10 mm i wysokości 1 mm w warunkach badania wg S.6.2A^ptz.u tS    IAA\t.eC2,W )

5.6.2.2. Przyrządy    .

a) Aparat Casagrande^ła wg schematu podanego na

rys. 6, gdzie: miseczka aparatu (/), zapadka (2), oś obrotu miseczki (3), ekscentryk (-/), podkładka gumowa (5-), śruba do regulacji wyśokości spadania miseczki (6), śruby zaciskowe ustalające wysokość spadku (7).

Wysokość podnoszenia miseczki ponad pozioih gumowej podkładki powinna wynosić 10 mm, co należy sprawdzać bezpośrednio przed każdym badaniem. Podkładka gumowa powinna być sporządzona z gumy o twardości 70 ±2 stopni Shore’a,’zaś sprężystość gumy o wymiąrach 8,5X5,0X2,5 cm powinna odpowiadać 35 -r- 40 jednostkom skali clastomct.ru Schobc'a. Masa miseczki powinna wynosić 160 ±5 g.

Dopuszcza się inne właściwości podkładki, pod warunkiem spełnienia wymagań wg wzoru (26).

Aparat Casagrandc’a spełnia wymagania normy, jeśli uzyskiwane wartości granic płynności wl spełniają równanie

Wl = 0,691 wl + 4,4    >    (27)

w którym:

wl — wartości granic płynności wg 5.6.3, %,

wi. — wartości granic płynności uzyskiwane dla tych samych gruntów metodą 5-.6.2, przy zastosowaniu aparatu Casagrande^.    .

Badania sprawdzające obejmować powinny co najmniej 10 gruntów o dostatecznie zróżnicowanych wartościach wl w przedziale 20 -4- 80%.

Jeśli dla sprawdzanego aparatu Casagrandeła uzyskano zależność

w_L = aW_L + b    (28)

czynniki empiryczne, których wartości ac należy metodą najmniejszych kwa-

ości oznaczane iparatu, równaniami wartości iiami niniejszej normy

5.6.2^3. Przygotowanie próbki do oznaczania. Z do-. 1 starzonego do badania gruntu spoistego, makroskopowo jednorodnego,, o zachowanej wilgotności naturalnej, należy wydzielić próbkę o masie około 150 -5- 200 g, • umieścić w parowniczcc i zalać ją wodą destylowaną. Po upływie co najmniej 20 h nasycony wodą grunt należy wyiftieszać, aż do uzyskania jednorodnej pasty.

Z wymieszanej próbki gruntu należy usunąć ziarna 1 o średnicy większej niż 2 mm.

5.6.2.4. Wykonanie oznaczania. Próbkę gruntu w postaci jednorodnej pasty przygotowanej yrg 5.6.2.3. nale- 1 ży nakładać do miseczki aparatu cienjcimi warstwami za pomocą łopatki w tak^ spóś^h, a)p’y nie pozostawały w niej pęcherzyki owi? za, a rozsmarowany * grunt w miseczce utwór ył ’v ięsłą powierzchnię walcową.

Przy nakładaniu g ant' do miseczki krawędź łopatki należy tak ustawić, a y była oddalona od zawieszenia miseczki o ^l/j je^; średnicy. Grunt powinien wypełniać przednią czę ó| miseczki, przy qzym największa grubość warstwy nie powinna być mniejsza niż 9 mm.

• Po nałożeniu gruntu do miseczki i sprawdzeniu ich łącznej masy, która powinna wynosić |10 ±1 g, należy gruncie uformować bruzdę przeciągając rylec skierowany prostopadle do powierzchni dna piiseczki i w kierunku prostopadłym" do osi obrotu miseczki. Następnie miseczkę z gruntem należy umieścić w aparacie i obracać korbę aparatu z prędkością około 2 obro-tów/s, powodując uderzenia miseczki o podkładkę: zaleca się stosowanie aparatów z napędem mechanicznym. Uderzenia należy liczyć, aż do chwili zlania się brzegów bruzdy na długości 10 mm i vyysokości 1 mm. Następnie ze środka bruzdy należy pobrać do tygielka porcelanowego około 10 g gruntu i ozpaczyć jego wilgotność. Pozostałą w miseczce część gruntu należy przełożyć do parowniczki i wymieszać z niewielką ilością wody destylowanej (od, kilku do-kilkunastu kropli).

Przy oznaczaniu granicy płynności gruntu należy wyżej wymienione badania wykonywać ęo najmniej pięciokrotnie, z czego dwa lub trzy badania powinny wykazywać liczbę uderzeń (N_u) mniejszą niż 25. Do obliczania wyników nie należy przyjmować badań, których wyniki wykazały liczbę uderzeń większą niż 35 lub mniejszą niż 12.

(29)