322

m_a;

•'C/Tl

K/e.s,

r¹¹ do.

^,a^o

f>go-

P°Ścj

^onej

pvór

[yijj,

Weź

sła

nia

ub

Czasem przed lub w okresie pokwitania, częściej u dziewczynek, pojawiają się nad-komarowe pobudzenia dodatkowe. Te zaburzenia rytmu znikają pod wpływem wysiłku

fizycznego.

Szmery nad sercem

Szmery, które wysłuchuje się nad sercem, mogą być spowodowane zmianami _-£na-:’ mniic/iiymi, czynnościowymi Jlib mogą powstawać bez uchwytnej choroby serca (tzw. t/mcry niewinne)/ Dokładna analiza szmeru pozwala zwykle ustalić jego znaczenie kliniczne. Możliwie dokładnie należy ocenić: głośność szmeru, brzmienie, kształt, lokali-/atję, kierunek przenoszenia się, długość szmeru i umiejscowienie w cyklu pracy serca _(Jra/ zależność szmeru od pozycji ciała 1 fazy oddechowej*

Intensywność szmeru ocenia się w skali Levine’a: 1/6 — szmer bardzo cichy, który „rożna wysłuchać dobrym stetoskopem, jeżeli jest cicho w pomieszczeniu, 2/6 cichy,

| jic dobrze słyszalny, 3/6 dobrze słyszalny przez stetoskop, 4/6 - głośny, towarzyszy mu drżenie klatki piersiowej wyczuwane palpacyjnie, 5/6 — bardzo głośny, słyszalny nie tylko nad sercem, ale i w innych okolicach ciała, 6/6 — słyszalny bez użycia stetoskopu.

Ze względu na umiejscowienie w cyklu pracy serca szmery dzielimy na:BT I skurczowe, związane z pierwszym tonem lub rozpoczynające się po pierwszym Umie. kończą się przed tonem drugim,

1 rozkurczowe, związane z drugim tonem serca, kończą się przed rozpoczęciem pierwszego tonu,

t skurczowo-rozkurczowe, trwające przez cały okres skurczu i rozkurczu.

Zc względu na czas trwania szmeru wyróżnia się:

•    szmer przedskurczowy, wczesnoskurczowy, śródskurczowy, późnoskurczowy,

•    przedrozkurczowy, wczesnorozkurczowy, śródskurczowy, późnorozkurczowy,

•    trwający przez cały okres skurczu (pansystoliczny),

« (rwający przez cały okres rozkurczu (pandiastoliczny).

U dzieci często stwierdza się szmery niewinne (przygodne), występujące w różnych okresach rozwojowych: u 8-12% niemowląt, u około 30% dzieci w okresie przedszkolnym i szkolnym, u 73% dzieci w okresie dojrzewaniafCharakteryzują się stosunkowo słabym nasileniem (1/6-3/6 w skali Levine’a), niewielkim promieniowaniem, wyraźną zmiennością nasilenia i czasu trwania w zależności od fazy oddechowej lub pozycji ciała, Najczęściej stwierdzane szmery niewinne to:

1. Szmer „klasyczny” skurczowy, najwyraźniej słyszalny w pozycji leżącej, w IV i V lewym międzyżebrzu wzdłuż krawędzi mostka (punkt Erba); nasila się przy przyspieszonej akcji serca i w czasie wydechu, cichnie w czasie wdechu i w pozycji stojącej, występuje najczęściej u dzieci przedszkolnych i szkolnych.

2. Szmer tętnicy płucnej - słyszalny najlepiej w II lewym międzyżebrzu, jest wyrzutowym szmerem skurczowym, nasila się po wydechu i przy uciskaniu słuchawką oraz w pozycji leżącej. Ginie podczas głębokiego wdechu. Stwierdzany najczęściej u dziewczynek w okresie pokwitania.

3. Szmer buczenia żyinego jest szmerem zasadniczo rozkurczowym, wysłuchiwanym w polach podobojczykowych, zwłaszcza po stronie prawej, prawie niesłyszalnym w pozycji leżącej. Nasila się przy odgięciu głowy do tyłu lub skręceniu w bok. 'Najeżę-