32 (275)

z rurki w płuczce wydobywały się nie więcej niż 2—3 pęcherzyki tlenu na sekundę i ogrzewać miedź do ciemnoczerwonego żaru przesuwając odpowiednio wzdłuż rurki palnik. Utlenianie jest zakończone, gdy w płucz ce ponownie intensywnie przepływa tlen.

Po ostygnięciu otrzymany czarny tlenek sproszkować w moździerzu, zważyć i sprawdzić czystość preparatu.

Sprawdzanie czystości preparatu

Małą ilość (0,1—0,5 g) preparatu wsypać do probówki i zalać kilkoma cm³ 1-molowego roztworu kwasu siarkowego(VI). Osad powinien się całkowicie rozpuścić. Obecność na dnie probówki osadu miedzi świadczy, że preparat jest zanieczyszczony.

Tlenek cynku ZnO

Tlenek cynku jest białym, drobnokrystalicznym proszkiem o gęstości q = 5,47 g/cm³. W podwyższonej temperaturze (powyżej 250°C) przybiera barwę żółtą. W wodzie trudno rozpuszczalny, roztwarza się w rozcieńczonych kwasach i roztworach mocnych zasad, co wskazuje na jego charakter amfoteryczny. Tlenek cynku roztwarza się również w roz tworach soli amonowych, tworząc związki kompleksowe zawierające kation tetraaminacynku — [Zn(NH₃)₄]^{2 +} .

Tlenek cynku można otrzymać: przez spalanie cynku w powietrzu lub w tlenie:

i

2Zn + 0₂ -> 2ZnO,

przez prażenie siarczku cynku w obecności tlenu z powietrza:

2ZnS + 30₂——> 2ZnO + 2S0₂T,

² ok. 1000°C    ²¹

przez rozkład termiczny wodorotlenku cynku, węglanu cynku lub azo-tanu(V) cynku:

Zn(OH)₂ - ^prażcnie > ZnO + H₂0,

ZnC0₃-^prażenie > ZnO + C0₂,

Zn(NQ₃)₂_TI^ażcnie > ZnO + N₂0₃ + 0₂.

W metodzie tej otrzymuje się najpierw wodorotlenek cynku z azo-i «11 u( V) cynku przez działanie roztworem amoniaku zgodnie z równaniem reakcji:

Zn(N0₃)₂ + 2NH₃ + 2H₂0 -> Zn(OH)₂ + 2NH₄N0₃.

¹ l.islępnie otrzymany wodorotlenek, przez prażenie w temperaturze >»k 400°C, przeprowadzamy w tlenek cynku:

nk 400°r

Zn(OH)₂    ZnO + H₂0.

' I. wk;i na 250 cm³ • . Ilnder miarowy na 250 cm³ ii i|»ii iki

i i iil a porcelanowa i i h I porcelanowy iaw do sączenia . iaw do ogrzewania i |l .)l do prażenia tygli

Odczynniki:

6-Hydrat azotanu(V) cynku Zn(N0₃)₂-6H₂0 —15 g Amoniak, roztwór ok. 2-molowy — 50 cm³ Wskaźnik: roztwór lakmusu Wodorotlenek sodu, roztwór 1-molowy Kwas solny 1-molowy

W , k onanie:

I 5 g 6-hydratu azotanu(V) cynku rozpuścić w 150 cm³ wody des-

■    luwanej, a następnie ciągle mieszając dodawać amoniak aż do wy-i i pienia wyraźnego zapachu¹. Powstający biały, bezpostaciowy osad

pi • emyć wodą przez dekantację. Następnie osad przesączyć i podsuszyć, ' ik aby można go było przenieść z sączka do wytarowanego tygla, i piel ogrzewać palnikiem z początku powoli na małym płomieniu, a po

■    i hnięciu prażyć w temperaturze czerwonego żaru do całkowitego ¹1 tinięcia wody i azotanu(V) amonu. Po ostudzeniu tygiel zważyć, za-w u lość wyjąć z tygla i sproszkować. Obliczyć masę otrzymanego pre-i mi i a t ii i wydajność.

61

1

/byt wielki nadmiar amoniaku spowoduje rozpuszczenie powstałego wodorotlen-puwodu tworzenia się jonów kompleksowych [Zn(NH₃)]²⁺, [Zn(NH₃)₂]²⁺ itd.