32 (428)

Koszty pracy maszyn leśnych

Utworzony w przypadku wydłużenia okresu eksploatacji wyższy fundusz remontowy służy utrzymaniu sprawności technicznej maszyny. Oznacza to 50% wzrost nakładów na naprawy w okresie 10 000-15 000 motogodzin (mth) oraz 80% wzrost nakładów w okresie 15 000-20 000 mth, w stosunku do średniej z pierwszych 10 000 godzin pracy maszyny.

Należy wziąć pod uwagę fakt, że tak intensywne prowadzenie napraw oznacza również znaczne przestoje techniczne i ponoszenie strat związanych z przerwaniem produkcji (wykonywaniem usług). Koszty utrzymania maszyny w stanie sprawności technicznej w całym podstawowym okresie eksploatacji przekraczają zwykle 50% kosztów jej nabycia, jednak nie są one ponoszone w sposób równomierny. Zwykle koszty te rosną wraz ze stopniem eksploatowania sprzętu.

2.7. Koszt paliwa, olejów i smarów

Koszt paliwa to koszt wyrażający bezpośrednie zużycie paliwa przez maszynę, niezbędnego do jej uruchomienia i pracy. Jednostkowy koszt paliwa (K_p) jest iloczynem jednostkowego zużycia paliwa przez ciągnik, samochód, bądź maszynę samobieżną i jednostkowej ceny paliwa:

(5)

Kp — g _p • W_p (zł/mth) albo (zł/km)

gdzie:

w_p - cena paliwa (zł/1),

g_p - jednostkowe zużycie paliwa (1/mth); (1/km).

Jednostkowy koszt olejów i smarów (K_s) to koszt powstały w wyniku zużycia środków smarnych, w celu smarowania elementów trących. Właściwe smarowanie poza niedopuszczaniem do nadmiernego zużywania się elementów trących, zmniejsza straty energii, niezbędnej do pokonania oporów tarcia, przemieszczających się względem siebie elementów maszyn. To wszystko stwarza konieczność smarowania, a co się z tym wiąże, wymianę środków smarnych. Wartość zużytych smarów w odniesieniu do wartości zużytego przez ciągnik rolniczy paliwa wynosi około 4%, a w przypadku bardziej skomplikowanych maszyn - 6%. W niektórych przypadkach przyjmuje się wartość zużytych olejów smarowych na poziomie 20% wartości zużytego paliwa.

Łącznie, jednostkowy koszt paliwa, olejów i smarów wyraża poniższa formuła:

) (zł/mth) albo (zł/km) (6)

gdzie:

g_p - jednostkowe zużycie paliwa (1/mth), k_g - współczynnik zużycia smarów (%), w_p - cena paliwa (zł/1).

W przypadku urządzeń napędzanych silnikami elektrycznymi lub urządzeń używanych podczas wykonywania niezbędnych napraw, przeglądów i prowadzenia warsztatu konieczne jest określenie kosztu energii elektrycznej (łQ_e).

Koszt energii elektrycznej w przeliczeniu na 1 godzinę wyraża iloczyn zużycia energii elektrycznej pobieranej przez silnik w ciągu 1 godziny i ceny 1 kWh:

K^ee ~ See ' ^WkWh (zł)

gdzie:

g_ee - ilość zużytej energii elektrycznej w ciągu 1 godziny (kWh), Wkwk ~ cena 1 kWh (zł/kWh).

(7)