32 (526)

Według PN-EN 1991-1-4 współczynniki siły należy stosować do tablic, elementów konstrukcyjnych: o prostokątnym przekroju poprzecznym, o przekrojach z ostrymi narożami, o przekroju poprzecznym w kształcie wielokąta foremnego, walców kołowych, kul, konstrukcji kratowych, rusztowań i flag. Jeżeli ma to znaczenie, to należy' uwzględnić współczynnik swobodnego końca będący funkcją smuklości.

Gałkowicie nowe zasady ustalania obciążenia wiatrem mostów są podane w PN-EN 1991-1-4. Ograniczają się one do mostów' o stałej wysokości pomostu, o określonych przekrojach i składających się z jednego pomostu, o jednym lub wielu przęsłach. Inne przypadki, zgodnie z Załącznikiem Krajowym do PN-EN 1991-1-4, należy rozpatrywać indywidualnie.

W PN-EN 1991-1-4 zamieszczono obszerne załączniki. W Załączniku A podano ilustracje kategorii terenu, jak rówuież zasady uwzględniania wpływu rzeźby terenu, w tym także wysokości przemieszczenia poziomu zerowego, zmiany chropowatości terenu i wpływu konstrukcji sąsiadujących. W Załącznikach B i C przedstawiono alternatywne procedury obliczania współczynnika konstrukcyjnego. W Załączniku D omówiono współczynniki konstrukcyjne dla różnych rodzajów konstrukcji. W Załączniku E podano zasady obliczania odpowiedzi konstrukcji na wzbudzanie w^:i-rowe, jak rówuież zalecenia dotyczące innych efektów' aeroelastycznych. W Załączniku F podano zasady określania charakterystyk dynamicznych konstrukcji w zakresie drgań liniowych.

Catkowicie nowe zasady ustalania obciążenia wiatrem mostów podane są w PN-EN 1991-1-4.

2.6. Oddziaływania termiczne według PN-EN 1991-1-5

Zgodnie z PN-EN 1990 oddziaływania termiczne należy określać w każdej sytuacji obliczeniowej. Nie jest wymagane uwzględnienie wpływu oddziaływań termicznych w konstrukcjach, które nie są wystawione na działanie dobowych i sezonowych oraz wynikających z eksploatacji technologicznych zmian temperatury. Konstrukcje nośne oraz jej elementy¹ składowe powinny być sprawdzane w celu stwierdzenia czy ich przemieszczenia termiczne nie spowodują powstania wytężeń przekraczających wytrzymałość materiałów konstrukcyjnych, a także czy zapewniona jest swoboda przemieszczeń w wyniku zastosowania dylatacji.

Zasady uwzględniania oddziaływań termicznych, wynikających z warunków klimatycznych oraz warunków użytkowania budynków' i obiektów' inżynierskich, podano w PN-EN 1991-1-5. Należy je klasyfikować jako oddziaływania zmienne i o charakterze pośrednim. PN-EN 1991-1-5 jest przeznaczona do stosowania przy projektowaniu konstrukcji łącznie z PN-EN 1990, innymi częściami PN-EN 1991 oraz PN-EN 1992^1999.

W PN-EN 1991-1-5 podano zasady i reguły obliczania oddziaływań termicznych na budynki, mosty' i inne konstrukcje oraz ich elementy. Podane zostały' także zasady niezbędne do obliczeń okładzin i innych, „wystających” elementów budynków.

W Załączniku Krajowym do PN-EN 1991-1-5 zamieszczono mapy temperatur dodatnich (rys. 2.19), temperatur ujemnych (rys. 2.20) na terenie Polski. Podano charakterystyczne wartości oddziaływań termicznych, wyznaczone z rocznym prawdopodobieństwem przekroczenia rówuym 0,02, z wyjątkiem np. przejściowych sytuacji obliczeniowych, dla których odpowiednie wartości oddziaływań termicznych mogą zostać określone według metody przedstawionej w' Załączniku A do PN-EN 1991-1-5.

W proponowanym w PN-EN 1991-1-5 modelu obliczeniowym przyjęto, że dobowe i sezonowe zmiany temperatury powietrza, promieniowania słonecznego, wy'promieniowania itp. wywołują zmiany w rozkładzie temperatury w poszczególnych elementach konstrukcji, których wielkość zależy od lokalnych warunków klimatycznych, orientacji konstrukcji, jej całkowitej masy, wykończenia, systemów ogrzewania i wentylacji oraz izolacji termicznej. W analizie temperatury' wuwuątrz pojedynczego elementu konstrukcji rozpatruje się składową równomierną temperatury, dwie składowe liniowo zmienne różnicy temperatury', względne obydwu osi bezwładności przekroju i składową nieliniowo zmienną różnicy temperatur, wywołującą powstanie naprężeń samorównoważących się, które nie powodują dodatkowego obciążenia elementu. Odkształcenia i wynikające z nich naprężenia zależą od geometrii i warunków brzegowych badanego elementu i właściwości fizycznych zastosowanych materiałów.

Rys. 2.19. Rozktad temperatur T_max na terenie Polski wg PN-EN 1991-1-5.

W odniesieniu do zmian temperatur w budynkach składową równomierną temperatury określono jako różnicę między średnią temperaturą elementu i jego temperaturą początkową. Składową liniowo zmienną temperatury określono przez różnicę między temperaturami na zewuętrznej i wuwuętrznej powierzchni prze-

Zgodnie z PN-EN 1990 oddziaływania termiczne należy określać w każdej sytuacji obliczeniowej.

Nie jest wymagane uwzględnienie wpływu oddziaływań termicznych w konstrukcjach, które nie są wystawione na działanie dobowych i sezonowych oraz wynikających z eksploatacji technologicznych zmian temperatury.

styczeń 2011

EUROKODY - ZESZYTY EDUKACYJNE Buitdera - ODDZIAŁYWANIA NA KONSTRUKCJE 39