381

i linii ciągłych (np. IB-RS2 lub SNH). Efekt cytopatyczny występuje już po 24 godzinach, a w następnym dniu może dojść do zupełnego rozpadu hodowli. Ta izolacja wymaga oczywiście identyfikacji za pomocą znanej surowicy dodatniej. Najszybsze rozpoznanie można uzyskać, wykonując odczyn 1E w zakażonej hodowli na szkiełku nakrywkowym. W przypadku obecności wirusa w badanym materiale z pęcherzyków odczyn daje wynik dodatni już w 3—5 godzin po zakażeniu hodowli. Jest to równoznaczne z identyfikacją wirusa. Wykonać ją można w hodowlach za pomocą odczynu seroncutralizacji (hamowanie CPE wirusa) lub odczynem wiązania dopełniacza.

Badanie serologiczne

Równolegle z rozwojem zakażenia powstają u zwierzęcia bardzo szybko przeciwciała zobojętniające i można je wykazać już w 4 dni po zakażeniu, a najwyższe miana stwierdza się w^r 10 dni po zakażeniu. Mogą one osiągać wartości naw^ret do 1:16000.

Oprócz przeciwciał zobojętniających pojawiają się też wiążące dopełniacz (ze względu na prokomplementarne właściwości surowic świń OWD znajduje raczej rzadkie zastosowanie) oraz precypitujące. Te ostatnie można leż badać ilościowo. Szczególnie przydatny do tego celu okazał się odczyn radialnej precypitacji w żelu agarozowym. Polega on na tym, że odpowiednio przygotowany antygen rozpuszcza się w żelu, a po zastygnięciu wprowadza się do wykonanych otworów badane surowice. Szerokość strefy precypitacji poz.w^rala wyciągnąć wnioski co do ilości przeciwciał. Można również stosować różne rozcieńczenia badanych surowic.

Wirus choroby pęcherzykowej świń wykazuje pokrewieństwa antygenowe z wurusem Coxsackie B5.

Piśmiennictwo. 1. ADAIR B. McC.: Rcs. Vet. Sci. 20, 219, 1976. — 2. BECKER W.: Tierarztl. Lmschau 30, 231, 1975. — 3. BROWN F., TALBOT P., BURROWS R.: Naturo 245, 315, 1973. — 4. CHAPMAN W.G., BURROWS R.: Res. Vct. Sci. 15, 397, 1973.

5. GOLDING S.M., HEDGER R.S., TALBOT R: Res. Vei. Sci. 20. 142, 1976. — 6. GRAYES J. H.: Naturc 245, 314, 1973.    7. MALICKI K._: WIŚNIEWSKI J.: Choroba

pęcherzykowa świń. Oprać, probl. CBR. Warszawa 1976. - 8. PEREIRA H. G., ROWE L.. BABF.R D.: Res. Vel. Sci. 20, 139, 1976. — 9. Swinc vesicular tliscase. App. 4.5.3.1. Diagnosis. OIE, Paris 1986.

Inne entcrowirusy świń

Mogą być one często izolowane, zwłaszcza przy badaniu wirusologicznym kału chorych zwierząt. O ich roli etiologicznej w schorzeniach świń wie się jeszcze dotąd bardzo mało. Metody wstępnej identyfikacji są wspólne dla wszystkich enterowirusów, ostateczna wymaga użycia swoistych surowic dla znanych serotypów. W szczególnie ważnych przypadkach konieczne jest określenie zjadliwości wirusa za pomocą próby biologicznej.

Piśmiennictwo. 1. COTTRAL G.E. (red.): Manuał of standardized racthods for vetcrinary microbiology. Comslock Corncll Univ«rsity Press. Ithaca 1978.    2. JASTRZĘBSKI T.:

Enlerovirusinfcktioncn der Schwcinc. Handbuch der Virusinfektionen bci Ticren. Ilerausg. H. Rohrer. Bd. V/2 VEB Gustav Fischer Verlag, Jena 1969. — 3. PETTE J.: Mh. Tierheilk. 15. 80. 1963.    4. SZENT-IYANYI T.: Acta Microb. Hung. 10, 125. 1963.

Enterowirusy bydła

Przy okazji badania wirusologicznego materiałów pochodzących zarówno od zdrowego, jak i chorego bydła izolowano znaczną liczbę en-terowirusów. Namnażają się one w hodowlach komórek bydła, dając efekt cytopatyczny, osiedlają się i namnażają w przewodzie pokarmowym i wykazują oporność na chloroform. Brak dotąd całkowicie jasnego poglądu na ich rolę chorobotwórczą. Przypuszcza się, że mogą wywoływać tak zwaną gorączkę wrzodziejącą bydła i zapalenie płuc u cieląt oraz zapalenie pochwy krów.

Metody izolacji są analogiczne do opisanych przy wykazywaniu obecności enterowirusów świń. Używa się hodowli komórek nerki cielęcia.

Wstępną identyfikację izolowanego wirusa wykonuje się za pomocą testu oporności na chloroform. Przy enterowirusach bydła szczególnie nieodzowne jest zamrożenie i odmrożenie zawiesiny wirusowej przed wykonaniem odczynu, w przeciwnym bowiem razie stwierdza się znaczny spadek miana pod wpływem działania chloroformu, prawdopodobnie na skutek precypitacji cząstek wirusa z frakcją białkową zawiesiny (Bogd i Mayr). Przeciwdziała temu uprzednie przygotowanie zawiesiny, polegające na jej zamrożeniu lub traktowaniu trypsyną (inkubowanie z 0,5% dodatkiem trypsyny w łaźni wodnej o temperaturze 37°C przez 2 godzi-

381