38 (256)

stronie płytki jest wykształcona płaska powierzchnia dokładnie równoległa do powierzchni ślizgowej. Sięga ona od krawędzi płytki do krawędzi, która tworzy oś obrotu. Reszta odwrotnej strony płytki tworzy uskok głębokości co najmniej 1 mm.

W celu uzyskania dokładnie równej grubości poszczególnych płytek wykonuje się je z pierścienia, który w końcowej fazie obróbki rozcina się na części. Inny sposób podparcia płytki jest pokazany na rys. 11.4c. Płytki tutaj są podparte punktowo na stalowych twardych czopach o kulistym zakończeniu. Konstrukcja ta wymaga bardzo dokładnego wykonania dla otrzymania identycznych odległości punktów podparcia od powierzchni ślizgowej we wszystkich płytkach łożyska. Jest to warunek uzyskania równomiernego podziału obciążenia na poszczególne płytki.

Rys. 11.63. Podparcie płytki wahliwej na śrubie regulacyjnej połączonej z dynamome-trem: 1 — płytka wahliwa, 2 — śruba regulacyjna, 3 — dynamometr, 4 — czop podpierający. Strzałki orientują o sposobie przeniesienia obciążenia

W żądaniu tym jest wyrażona zasada optymalnego stanu obciążenia dla łożyska. Zrealizowanie tego stanu i zachowanie go w warunkach pracy jest jednym z podstawowych problemów konstrukcyjnych wysokoobcią-żonych łożysk wzdłużnych. Zamiana czopów stalowych na czopy miedziane lub z innego materiału o niskiej granicy plastyczności może służyć temu celowi. Pod naciskiem, przeciążone czopy odkształcą się lokalnie plastycznie i w ten sposób wyrównają się obciążenia poszczególnych płytek. Rys. 11.63 przedstawia podparcie punktowe płytki na czopie umieszczonym na regulacyjnej śrubie. Regulację przeprowadza się w logiczny i nowoczesny sposób mierząc obciążenie przypadające na płytkę przy pomocy dynamometru. inny sposób wyrównywania obciążeń zastosowano w konstrukcji rys. 11.64.

Płytki są podparte punktowo na czopach osadzonych w dźwigniach połączonych ze sobą w jeden system za pomocą dźwigienek wyrównaw-,-ych- Wyrównanie obciążeń jest tu automatyczne. Do tego samego celu ‘i_u^y elastyczne podparcie płytek na systemie śrubowych sprężyn jak

Rys. 11.64. Wyrównanie obciążeń poszczególnych płytek przez oparcie ich na systemie dźwigni: 1 — płytka wahliwa, 2 — czop podpierający, 3 — śruba nastawcza, 4 — dźwignia pośrednicząca, 5 — dźwignia wyrównawcza, 6 — czop tarczowy

Ra rys. 11.65. Zauważmy, że wypadkowa z sumy reakcji sprężyn powinna przechodzić w odległości l_r od krawędzi dopływu płytki; płytki mogą być deńsze, gdyż zginanie mniejsze przy tym systemie podparcia; istnieje Poosiowy przesuw wału z wzrostem obciążenia.

Jeszcze innym sposobem wyrównania obciążeń jest oparcie zespołu pły-■^ek o dokładnie równej grubości na pierścieniu podpartym samonastawnie na czaszy kulistej. Cel ten osiągnąć można w 100% tylko przy liczbie Płytek równej 3, oraz przy znikomym tarciu na czaszy. Promień kuli po-

411