0005401

Ok.

( 70 )

Ok.

(Izaje okazywań, czyli wystawiać ludzi, zwierząt, lub innych rzeczy, uczynionych dla oddawania im czci zabobonnej. Zakazuje on Izraelitom wyrabiania takowych rodzajów obrazów dla oddawania im czci: Non ado-rabis ea, neque colos. Te ostatnie słowa ograniczają ten zakaz powszechny. Bóg zakazuje wystawiania wyobrażeń jedynie w tym przypadku, w który niby oddawać iin się miało cześć najwyższą, inaczej zdawał by sięzprze-ciwiać Sobie samemu; albowiem później nieco rozkazał Mojżeszowi zrobić wyobrażenia Cherubinów, którzy osłaniać mieli skrzydłami swemi skrzynię przymierza; kazał on także wystawić na puszczy węża miedzianego. Ani też nie okazał jakiego w tern sprzeciwienia się, iż później potem powy-rabianc były postacie wołów i innych zwierząt, w kościele Salomonowym. Na ówczas tedy gdy nie było niebezpieczeństwa wpadania w bałwochwalstwo, Bóg niezabraniał wystawiać, i okazywać wyobrażenia czynione tylko dla ozdoby.

OKO. Oculus. W sposobie mówienia Pisma: Oko złośliwe. Oculus ne-quam, znaczy zazdrość i łakomstwo. An oculus tuus nequam est, quin ego bonus sum ? (Maik■ Cap 6.) Jesteś zazdrośłiwy i zawistny, przeto że ja jestem dobry? Oculus malus ad Mała. Człowiek zawistny źle tylko myśli (Ecclc. Qap. 14.) Oko proste, dobre oko, oznacza przeciwnie chojność, skłonność ku czynieniu dobrze. Vir boni oculi. Dusza chojna. (Prooerb. Cap. 22.) Obrócić oczy swe na kogo, oznacza niekiedy zapalczywość i wzgardę. Ponam oculos meos super eos in malum ct non in bonum. (Amos. C. 9.) Często też znaczy dobroczynność, o-patrzność. Ocali ejus super gentes re~ spiciunt. (Psalm. 18.) Józef mówi! do swych braci, by sprowadzili do niego Benjamina, ostatniego z swych braci, ażeby mógł obrócić swe oczy na niego. Oznacza się także srogość i zuchwalstwo. Oculos superborurn humiliabis. (Job. Cap. 20.) Oculis fui caeco, jest to wyraz powszechnie o-znaczający mieć staranie o strapionych, i zapobiegać ich potrzebom. -Eruere oculos alieni. Mówi się pod Metaforą o tych , z któremi postępuje się jako ze ślepemi i ludźmi bez rozsądku. Joseph ponęt matius suas super oculos tuos. Jozef ci zawrze oczy przy śmierci twojej. Był to obyczaj którego używali starożytni. Ad ocu-lum serrire. (AdEphes. Cap. 6. ad Colos. Cap. 3.) Nie służyć Panu z pilnością tylko gdy on widzi, i to jest właściwe postępowanie niewolnikom, którzy się tylko bojaźnią powodują. Podniesienie oczu oznacza wyniosłość. Excellentiam ocuiorurn meorum, ne dederis mihil (Eccles. Cap. 23-) Oculi pleni adulterii. Oculi fornicantes. Te i tym podobne sposoby mówienia z ląd pochodzą, iż oczy są organami namiętności.

OLBRZYM. Giggas, urodzony z ziemi. Pismo mówi o olbrzymach, którzy żyli jeszcze przed potopem, nazywa ich ludźmi gwałtownemi i olcrdtnerni, którzy mają za ustawę życia tylkogwał-towność, i silę swej broni. Toż pismo nazywa ich niekiedy Raphaim. Cho-dorlahomor, i jego sprzymierzeńcy

-01.

( ri )

oi.

pobili Raphaimów, czyli olbrzymów przy AstariiotKarnaim. Tak zwani Ena-cim, byli najznakomitsi olbrzymi Palestyny, przemieszkiwali oni w Hebron i w iego okolicach, ich wzrost był daleko wyższy od pospolitego, jakiego byli Izraelici, którzy wydawali się względem nich iakby karły. Mojżesz twierdzi Deuter. Cap. 3. iż łóżko Oga króla Basami miało dziewięć łokci długości, a około czterech szerokości. Golialh miał sześć łokci i sześć cali wysokości, co uczyni dwanaście stóp i sześć cali; wszystkie te świadectwa pisma niedozwalają nam wątpić, iż byli w owych czasach ludzie wzrostu daleko wyższego od pospolitych ludzi, i prócz tego sławni przez swe występki i gwałtowności. Gencs. Cap. 6.

OLIWA. Drzewo Oliwne. Którego bywają dwojakie rodzaje, jeden prawdziwy, i urodzajny, drugi zaś leśny. Paweł święty także rozróżnia w swym liście doBzymian. 'Tu exnatura li eoecisus o/eastro, el contra naturom insertus es inbonam olioam. Pismo częstokroć używa podobieństwa oliwy. Filii tui sicut norellae olwarum in circuitu mensue. Psal. 127. Jeremiasz przyrównywa lud od Boga wybrany do dobrej oliwy urodzajnej i obciążonej owocami. Olioam uberem, pul-chram, fractiferam; speciosam voca-vit Dominus nomen tuum. Wyraża przez to prorok chojuoś‘ć łask, od Boga danych temu ludowi. To słowo ozdacza także osoby napełnione darami duchowncmi. Quid sunt duae olioae istae ad dexteram candelabri, et ad sinistram ejusl. Te drzewa oliwne zawsze zielone, i pełne owoców, które dodawały oleju potrzebnego do u-trzymania lamp gorejących, wyobraża-ły dwóch znakomitych mężów Bożych Zarobabela, i Jozuego, którzy powinni byli mieć zupełne staranie dostarczania rzeczy potrzebnych do wystawienia kościoła figurowanego przez ów lichtarz. Ili sunt duae olioae, mówi Jan święty w objawieniach o dwóch poprzednikach sądu Boskiego których Bóg ma wskrzesić Euocha i Eliasza. yipoc. Cap. 11.

OLIWET. Mona Oliue/i, oliwna góra na wschód Jerozolimy, oddzielona od miasta tego potokiem Cedronu i doliną Jozafata. Tunc renersi sunt Jeroso/imam a monie qui nocalur oli-veti, gui est juxla Jeroso/imam sabathi habens iter. Ta góra była najżyzniej-sza, dobrze uprawna, i cała okryta drzewami oliwnemi, od których bierze nazwisko. Jest ona podzielona na trzy pagórki, zpomiędzy których ten, który w środku, jest najwyższy z tego to pagórka filirystus wstąpił do nieba po swem zmartwychwstaniu, ten co jest. piękniejszy ku stronie południowej, zesromoeony hyl kościołem fałszywych Bogów, który tam kazał wystawić Salomon .dla przypodobania się swym nałożnicom, i przeto był nazwany górą zgorszenia (IV Reg. Cap. 23.) Wierzchołek od strony północnej był nazwany: Viri Galilei, są to słowa których użyli Aniołowie do Apostołów, w ten czas, gdy Chrystus wstępował do nieba. Ta góra stała się przedmiotem uszanowania, dla chrzcścian po owem przedziwnem zdarzeniu, i widzieć tam dotąd jeszcze obaliny wspaniałego kościoła, który Helena Cesarzowa wy-