3 (2592)

7. Tworzenie przestrzeni*)

Podstawową czynnością, niezbędną do odniesienia sukcesu w dzisiejszym futbolu jest umiejętność tworzenia i wykorzystania wolnej przestrzeni. Może ona być tworzona indywidualnie przez piłkarza lub przez zespół (czyli kombinacje pomiędzy dwoma, lub większą liczbą zawodników).

A)    Indywidualne tworzenie przestrzeni warunkują takie umiejętności, jak: dobra kontrola piłki, maskowanie manewru z piłką i bez piłki, zwody, drybling i ruch z piłką. Wszelkiego rodzaju kombinacje piłkarskie wymagają wysokiego poziomu koncentracji psychicznej, swobody działania - przestrzeni i zaufania do siebie, które wynika z posiadanej wiedzy i doświadczenia. Ważne są umiejętności gry z pierwszego uderzenia piłki**, które pozwalają na kontrolę odpowiedniej przestrzeni, zabezpieczenie i utrzymanie piłki, dyktowanie warunków gry i możliwość uzyskania przewagi liczebnej. Piłkarz, który umie pokonać przeciwnika przez wykonanie zwodu lub skutecznego dryblingu, wypracowuje wolną przestrzeń. Jest ona częściej tworzona przez piłkarzy bez piłki (jest ich 9, a tylko 1 z piłką). PHkarze bez piłki, w celu tworzenia przestrzeni, mają dwa podstawowe cele: próbować wymanewrować przeciwnika z korzystnej pozycji i przygotować dobrą pozycję dia partnera z piłką.

B)    Zespołowe tworzenie przestrzeni. Czym częściej atakujący piłkarze zmieniają pozycje bez piłki, tym więcej trudności stwarzają dia przeciwnika w organizacji jego zadań defensywnych. Są cztery podstawowe sposoby, które umożliwiają zespołowi tworzenie przestrzeni: a) rozciąganie pozycji*** w kierunku bocznych linii boiska. Piłkarze zespołu, który odzyskał piłkę, natychmiast powinni atakować szeroko aby utrudnić przeciwnikowi krycie i zabezpieczyć własnym piłkarzom swobodę działania. Dodać należy, że bieg powinien być wykonany pod różnymi kątami i do rożnych miejsc pola gry. Słabe podanie piłki, lub jej przyjęcie może zniweczyć wysiłek partnerów i wypracowaną przestrzeń;

b)    Rozciąganie przestrzeni od końca do końca pola gry.**** Obrońcy zawsze są zaniepokojeni wolną przestrzenią nie tylko za ich plecami, ale także przed nimi. Dlatego między innymi, stosują oni tzw. zawężenie pola gry. W podobnej sytuacji piłkarze muszą wykonywać wyuczone w praktyce mchy w kierunku do i od piłki, które przy odpowiednim zgraniu są bardzo pomocne do zespołowego tworzenia przestrzeni. Wzrastają więc wymogi ruchów piłkarzy będących nie tylko przed, ale i za piłkarzem z piłką. Ważne jest, aby ten ruch był wykonany celowo, do najkorzystniejszej przestrzeni i w prawidłowym czasie;

c)    Zmiany kierunku gry - wykonuje się je w celu tworzenia wolnej przestrzeni. Do tego zamierzenia należy uwzględnić kilka takich elementów, jak: 1) bieg naprzeciw siebie, którego celem jest próba „pociągnięcia” za sobą kryjącego przeciwnika i stworzenie przestrzeni po przeciwnej stronie, za ich plecami.

2) Długie poprzeczne lub skośne podanie piłki powoduje czasem zachwianie równowagi linii obronnej przeciwnika. 3) Możliwość wykorzystania osłabienia koncentracji uwagi, która występuje u niektórych piłkarzy (gdy nie są oni włączeni do gry) i zostawiają za dużo przestrzeni przed kryjącym piłkarzem. Ważne jest także stosowanie tzw. odwrócenia podania, czyli prosty ruch z piłką w jednym kierunku i nagłe podanie w kierunku przeciwnym.

4) Zwiększenie potrzeb umiejętności gry z pierwszego uderzenia. Szybkie, dokładne i celowe rozgrywanie winno być umiejętnością, a nawet wymogiem każdego dobrego piłkarza i zespołu. Szczególnie dotyczy to gry w strefie środkowej i ataku. Jeżeli podania są szybkie, to trudność dla przeciwnika jest większa. Doskonalenie tej umiejętności nabywane jest wraz z prawidłowo prowadzoną praktyką treningową.

8) Znaczenie zdobycia piłki w strefie ataku. Do sytuacji, w których obrońcy wykazują osłabienie w koncentracji uwagi, możemy zaliczyć: a) kiedy gra jest zatrzymana i następnie wznowiona, b) kiedy piłka jest zdobyta lub stracona, c) kiedy występują objawy zmęczenia fizycznego lub psychicznego (w meczach o dużym znaczeniu i dużym tempie gry), Osłabienie koncentracji uwagi u niektórych piłkarzy zwiększa możliwość zdobycia piłki w strefie ataku (w strefie obronnej przeciwnika). Dlatego ważna jest umiejętność stosowania nacisku na obrońców.

Stałe fragmenty gry wykonywane ze strefy środkowej lub ataku umożliwiają wprowadzenie większej liczby piłkarzy do zadań ofensywnych, co często komplikuje grę obronną.

Dobra organizacja gry ofensywnej powinna zawierać konkretny przydział zadań. Na przykład niektórzy piłkarze otrzymują zadania zajmowania pozycji do atakowania, inni mają obowiązek zajęcia pozycji dających możliwości przechwycenia pHki, po ewentualnych niedokładnych „wybiciach” piłki przez piłkarzy wykonujących czynności defensywne. Jeżeli obrońca wybijający piłkę głową jest pod naciskiem piłkarza atakującego, to wówczas jego uderzenie piłki może być niedokładne (za krótkie). Takie sytuacje są do przewidzenia i stwarzają możliwości przechwycenia piłki w strefie prawdopodobnego upadku piłki. A więc przy podziale zadań również i do tego celu przeznacza się 1-2 zawodników.

Rys. 10, 10a, 10b. Długie skośne podania są zwykle skierowane do przestrzeni za plecy obrońców.

miejsca przechwyceni a piłki,po uderzeniu głową, z okolic "długiego słupka'*

10