Współczynnik wzmocnienia równoległego stopnia zrównoważonego przedstawiający sobą stosunek U„ri/Uw,i, możemy obliczyć dodając kuUr do kui,r z zależności (7.124) lub (7.126) oraz zastępując w otrzymanym wyniku R, na równoległe połączenie R„ i RJ2, co po uproszczeniu daje
kufr ■
--R--***-
'jf-j 2 +
S.RU
Ten wynik równa się współczynnikowi wzmocnienia stopnia oporowego obciążonego równolegle połączonymi Ra i RJ2.
Wadą równoległego stopnia zrównoważonego jest to, że przy pobieraniu z niego napięcia do zasilania stopnia z wejściem niesymetrycznym jego własności kompensacyjne znacznie się po-
Rys. 8-10. Uproszczone układy równoległe zrównoważone
a — Odwracający fazę; b — nie odwracający fazy sygnału wzmacnianego
Rys. 8-11. Szeregowy stopień zrównoważony a — Układ zasadniczy; b — układ równoważny dla średnich 1 dolnych częstotliwości
garszają, a wzmocnienie obniża, gdyż w tym przypadku napięcie wyjściwe jest pobierane z anody jednej z lamp i z wspólnego przewodu (rys. 8-10). Dlatego też równoległy stopień zrównoważony daje najlepsze wyniki przy zasilaniu bezpośrednio obciążenia symetrycznego lub następnego stopnia z wejściem symetrycznym.
Jeszcze większą kompensację dryftu dzięki symetrii układu zarówno dla stałej jak i dla zmiennej składowej prądu uzyskuje się w szeregowym układzie zrównoważonym (rys. 8-1 la), w którym musi być równoważona stała składowa napięcia wyjściowego. Wyjście tego układu jest niesymetryczne, współczynnik wzmocnienia mniejszy niż w równoległym stopniu zrównoważonym i może być obliczony na podstawie układu równoważnego z rys. 8-1 lb.
Kir = K‘ 2R0+e'+Rk(l+K,)+R (8'13)
Przy Ra<^ct$> R, co zazwyczaj ma miejsce w stopniu z lampą ekranowaną, zależność (8.13) upraszcza się
(8.14)
l+SkRk
Szerokie zastosowanie we wzmacniaczach prądu stałego o bezpośrednim wzmocnieniu znalazły konwencjonalne stopnie prze-ciwsobne. One również charakteryzują się małym dryftem ze względu na kompensujący wpływ w stosunku do napięć synfa-zowych na elektrodach elementów wzmacniających. Kompensację można wzmocnić przez włączenie oporności sprzęgającej do wspólnego obwodu elektrod emitujących.
We wzmacniaczach prądu stałego o bezpośrednim wzmocnieniu w cćlu zwiększenia stabilności współczynnika wzmocnienia oraz zmniejszenia nielinearności stosuje się często ujemne sprzężenie zwrotne. Nie zmniejsza ono prawie wcale doprowadzanego do wejścia napięcia dryftu, gdyż obniża wzmocnienie tyle razy ile razy obniża napięcie dryftu na wyjściu (L5, str. 695—697). Zastosowanie sprzężenia zwrotnego tylko w celu zmniejszenia stałej czasowej obwodu wejściowego jest niecelowe, gdyż ten sam wynik można uzyskać w sposób bardziej prosty, a mianowicie bocznikując wejście opornością czynną. Jednakże jeżeli zachodzi konieczność stosowania sprzężenia zwrotnego w celu stabilizacji wzmocnienia lub zwiększenia linearności wzmacniacza, staje się celowe jej wykorzystanie w celu zmniejszenia stałej czasowej obwodu wejściowego, gdyż w danym przypadku można to uzyskać jednocześnie bez dodatkowej straty wzmocnienia.
W celu zilustrowania na rysunku 8-12 przedstawiono układ dwustopniowego wzmacniacza prądu stałego o bezpośrednim
417
Tl Wzmacniacz* elektronowe