41

23. Regulacja procesów metabolicznych

a)    kontrola ilości enzymów

r

Ilość określonego enzymu zależy od szybkości jego syntezy, jak i degradacji. Poziom większości enzymów jest regulowany przede wszystkim przez zmiany szybkości transkrypcji kodujących je genów. Na przykład laktoza indukuje ponad 50-krotny wzrost szybkości syntezy (3 -galaktozydazy, enzymu potrzebnego do rozkładu tego dwucukru.

b)    kontrola aktywności katalitycznej

Odwracalna kontrola allosteryczna - np. pierwsza reakcja w wielu szlakach biosyntetycznych szlaków jest allosterycznie hamowana przez końcowy produkt szlaku, np. hamowanie karbamoilotransferazy asparaginowej przez trifosforan cytydyny

Odwracalna modyfikacja kowalencyjna - np. fosforylaza glikogenowa, enzym katalizujący rozkład glikogenu, zapasowej formy cukru, jest uaktywniana przez fosforylację określonych reszt seryny, gdy poziom glukozy wyraźnie się obniży

c)    kontrola dopływu substratów

Na przykład insulina pobudza wejście glukozy do wielu rodzajów komórek. Przekazywanie substratów z jednego przedziału komórki do innego, może również służyć jako miejsce do kontroli.

24. Aktywne przenośniki w metabolizmie

Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy (NAD+) - jest. głównym,iakcep.torem^eiektfdnów w ę a kcja'ć h I i    iii bst natG.w^Dd d ech o wy c h. Reaktywną część NAD+ stanowi jego pierścień

nikotynoamidowy - pochodna pirydynowa?''W reakcji utleniania substratu nikotynoamidowy pierścień NAD+ przyjmuje jon wodoru i dwa elektrony, które są ekwiwalentem jonu hydroniowego. Zredukowana forma przenośnika - NADH. W formie utlenionej atom azotu tworzy cztery wiązania kowalencyjne i ma dodatni ładunek, oznaczony jako NAD+. W formie zredukowanej, NADH, atom azotu tworzy trzy wiązania kowalencyjne.

41