45 (307)

I    IHr-fYiiyii. i> Kirfcxf«ik' («\wm    v»r«»i ,11(1.

SBV 9T*J|VM I MK-ft - 1.. -A-v ?WN 3WH

- problemy środowiskowe związane z lokalnymi zanieczyszczeniami, akumulacja odpadów i zanieczyszczonymi miejscami - syndrom zanieczyszczonej ziemi.

Wraz z podejmowaniem konkretnych działań, zmianami stanu środowiska, postępem nauki, hierarchia ważności problemów ekologicznych ulega modyfikacjom.

Należy pamiętać, że w rzeczywistości problemy ekologiczne są ze sobą powiązane, współzależne, a więc wymagają wzajemnie powiązanych rozwiązań. Niszczenie ozono-sfery przyspiesza globalne ocieplenie. Zmiany klimatu i wycinanie wilgotnych lasów równikowych oznaczają spadek bioróżnorodności i zakłócenie cyklu hydrologicznego.

U U>y«rv.<« Ij li-łmwul- II KcUtmiki.'}b.‘<w .iwmiti?ji"-/-r\iW-,-AV.. W.ino-A-.i Mfcfc ISBN »?R-MJ1I-IJ«5 0. K liv WN PWN 2»:«

5

Globalne ocieplenie

Zanieczyszczenie atmosfery siało się obecnie najpoważniejszą przyczyną lokalnych. regionalnych i globalnych zmian środowiska. Do najpoważniejszych konsekwencji zanieczyszczania powietrza należy zaliczyć:

•    ocieplanie klimatu.

•    zmniejszenie stratosferycznej warstwy ozonu.

•    skażenie substancjami toksycznymi łańcuchów pokarmowych na lądzie i w oceanie,

•    wzrost kwasowości wód powierzchniowych (szczególnie jezior) i zamieranie lasów wskutek oddziaływania kwaśnych opadów i dwutlenku siarki.

Ocieplenie klimatu i zmniejszenie stratosferycznej warstwy ozonu mają charakter globalny (tzn. wkład w ich powstawanie ma większość państw na świecie, a ich skutki są lub będą odczuwalne w przyszłości na całym święcie).

5.1. Efekt cieplarniany a globalne ocieplenie

Efekt cieplarniany istniał na Ziemi zawsze. Do atmosfery bezustannie dopływa energia słoneczna. Część jej odbijają chmury, a pozostałą część pochłania Ziemia, co powoduje jej ogrzewanie. Ogrzana Ziemia oddaje ciepło w postaci promieniowania podczerwonego. W atmosferze są gazy (dwutlenek węgla, metan, para wodna, ozon), które pochłaniają lo promieniowanie, nie pozwalając ulotnie się ciepłu w przestrzeń kosmiczną. Ich naturalna obecność w atmosferze powoduje, żc średnia temperatura na Ziemi wynosi ok. 15’C. Gdyby nic było tych gazów wynosiłaby ona minus 18⁹C.

F.fekt cieplarniany zdefiniowano i opisano w XIX w. Uczynili to: w 1827 r. francuski fizyk i matematyk, Jean Fourier (1768-1830) oraz w 1861 r. irlandzki fizyk, John Tyiidall (1820-1893). Już w tym okresie niektórzy uczeni dostrzegli ryzyko globalnego ocieplenia, czyli procesu wzrostu temperatury przypowierzchniowych warstw atmosfery Ziemi powodowanego przez antropogeniczną emisję gazów cieplarnianych: astro nom francuski, Nicolas Mammarion (1842-1925) czy fizykochemik i astrofizyk szwedzki.