46 47 (17)

PRZENIKANIE I POCHŁANIANIE PROMIENI ŚWIETLNYCH WIDZIALNYCH

I NIEWIDZIALNYCH PRZEZ SKÓRI;

Promienie padające na powierzchnię ciała podczas naświetlań ulegają częściowo odbiciu oraz pochłanianiu i przenikaniu.

Promienie świetlne przenikają przez skórę w różnym stopniu, zależnie od swych właściwości fizycznych (długości fali) (ryc. 5).

Odczyny powstające w skórze będą zależały od zdolności przenikania promieni, od ilości pochłoniętej energii (i.t) oraz od właściwości danego promieniowania. Promienie podczerwone długofalowe posiadają małą zdolność przenikania przez warstwy skóry, natomiast promienie krótkofalowe podczerwone oraz świetlne widzialne są pochłaniane przez naskórek i skórę właściwą, mogą też sięgać do wwstwy podskórnej. Pro-

?vc. 5. Przenikanie promieni przez warstwy skory (schemat wg Claytona). Długość f ili nierzona w angstremach (A): I — warstwa naskórka powierzchowna. 2 warstwa laskórka głęboka, 3 — skóra właściwa, 4 — tkanka podskórna, Ł — gruczoł łojowy, ■V - włos. N — naczynia włosowate (pętle włośniczek w skórze), P - gruczoł potowy, r - tkinkn tłuszczowa

nienie pozafioletowe są pochłaniane przez protoplazmę komórek, prze-likają przez naskórek i warstwę brodawkowatą skóry unaczynioną przez Dętle włośniczek (kapilary). Według prawa Grotthus-Drapera tylko Dochłonięte promienie są fizjologicznie czynne.

Graficzny układ różnych odmian energii fal elektromagnetycznych uszeregowany w zależności od długości fali nazywamy widmem elektromagnetycznym

(ryc. 6).

Fale Hertza są wytwarzane przez oscylację prądu w elektrycznym obwodzie drgającym. Długość fali zależna będzie od częstotliwości drgań.

Promienie podczerwone, widzialne świetlne i pozafioletowe są wytwarzane przez ciaia rozżarzone. Drut metalowy rozgrzany skutkiem przepływu prądu elektrycznego do stanu tzw. białego żaru, daje emisję promieni podczerwonych, świetlnych widzialnych i częściowo pozafioletowych.

300M—i (tale alug<e'

SM —

t fale krótkie)

tooooouH.-

7700 4.

3900 4. —

1364. ■ 14 4.

fate

'terna

Promienie

pOflcierwnp

Stri^flne

Promienie

w/afiCrtcwe

Promienie Z

Promienie radu

90000004.

i 019 4.

0.064.

Ryc. 6. Długości fal elektromagnetycznych (w^rg Claytona)

Metale rozgrzane do stanu pary (3000°C) dają nam emisję promieni pozafioletowych, np. rozgrzane pary rtęci.

Pod zakresem najkrótszych promieni pozafioletowych leżą promienie Roentgena (od bardzo miękkich promieni, tzw. granicznych, do promieni X bardzo przenikliwych, twardych).

Długość fali promieni X wynosi od 136 do 1,4 A.

Długość fali promieniowania gamma wynosi od 1,4 do 0,01 A.

Właściwości fal elektromagnetycznych, zarówno fizyczne, jak i biologiczne, w dużej mierze zależą od długości fali.

Zakres tzw. fali długich (od 300 do 100 m) i fal krótkich (od 30 do 3 m) zaliczamy

47