47a (10)

V

rtJDWCIE HASŁA OSWIATf DLA UUiMJ

*Mtx $tsmt OELowmun* w*

W początkach XVIII wieku z różnych przyczyn zarysowuj* się A&gjłenie ucisku chłopów w Poisoe a pogarsza *łę Mi dola. Sprawa zatem w« polkkiej fi* t&e jsrzfc-mian, zachodzących w kz&jmh zachodnich, as lit buntów chłopskich ! napięcia w kraju stój* s% zagadnieniem niepokojącym, żartomo ze wz^M&w aptibeez&e--gospodarczych i politycznych, pik Dość przypomnieć obraz nędzy chłopa polskiego, ukazany Jettzeze u schyłku XVJJJ wieku przez Staszic* oraz przez obcych podróżników, czy gorzkie słowa Fraj&cisz-ka Sakzc^d Jezierskiego z roku I7IK> o chłopie, który ma postać człowieka, ale , .nie jest człowiekiem" **, aby uświadom ić sobie ostrość ideową tego problemu Liczne znane na ogół, utwory literatury pięknej na przestrzma dziesiątków’ łat, artykuły publicystyczne -i dzieła poi^ tyczne, poruszające ten temat, są dowodem szukania drogi wyjścia.

Te niepokojące sprawy nie byty obce- i innym spo-lećzeńziwrjrn europejskim. Żywe kontakty Polski z Za-chodem zbłiźyty magnatów j uczonych polskich do doktryny francuakkh fizjokratów. zainteresowanych sem rolników, zarówno ze względów gospodarczych, w imię porządku „fizyczno-iaof ałnego”. Stało się

W