42 (125)

formę wsparcia spełnia zmedykalizowanie przebiegu ciąży i porodu, w tym diagJ nostyka prenatalna wykonywana w celu obniżenia niepokoju matki o zdrowie dzieca ka (Komas-Biela, 1996). Dlatego tak ważne jest otoczenie rodziców wsparcieia (informacyjnym, emocjonalnym i instrumentalnym), aby okres ciąży był szansą dli ich osobistego rozwoju.

Poród i rodzenie się jako ważne doświadczenie życiowe Doświadczenie lęku lub niezaspokojenie ważnych potrzeb emocjonalnycfl w czasie porodu (czemu sprzyja rodzenie w szpitalu) utrudnia pogodne i twórcza otwarcie się na doznania dostarczane przez własne ciało i rodzące się dziecko, i na] zasadzie błędnego koła wzmaga jeszcze bardziej niepokój matki. D. Read (1948, za] Fijałkowski, 1977) opisał to „błędne koło” wywołane lękiem i napięciem emocjo! nalnym matki: napięcie psychiczne —» napięcie wegetatywne —> napięcie neurpl mięśniowe —> niedotlenienie tkanek i wytwarzanie kwasu mlekowego w mięśniacH —» nieefektywne i bardziej bolesne skurcze —» przedłużanie się porodu, psychofil zyczne wyczerpanie kobiety i wzmożenie jej lęku oraz niedotlenienie dziecka Prawdopodobieństwo wystąpienia niedotlenienia wzrasta, jeśli matka leży na wznali oraz jeśli dostaje rutynowo stosowane w położnictwie leki uspokajające, przeciw! bólowe i znieczulające. Środki te, nawet jeśli są podawane miejscowo, przechodzą do organizmu dziecka, kumulują się, a przez swoją strukturę chemiczną podobną dcl narkotyków, powodują jego otępienie narkotyczne - stan przymglonej świadomos! ci z odrętwieniem emocjonalnym. Zachowanie dziecka zarówno w czasie rodzenia się jak i po urodzeniu jest przez to zaburzone. Intoksykacja wzmaga jego niedotlel nienie i nawet w kilka dni po urodzeniu jest ono albo w stanie pobudzenia nerwol wego albo w stanie ociężałości i apatii, co wygasza jego spontaniczne zachowania inicjujące wydzielanie mleka u matki oraz jej zachowania macierzyńskie. DlategcJ tak pomocnym jest psychoprofilaktyczne przygotowanie się do porodu obejmująca pozytywne nastawienie, zdobycie umiejętności oddychania zgodnego z przebiegiem fali skurczowej oraz opanowanie umiejętności relaksacji umożliwiające rozluźnię] nie nerwowe i mięśniowe (Fijałkowski, 1977,1989). Obecne tendencje zmierzając! do odbywania porodów naturalnych, „bez przemocy”, domowych, rodzinnych! w wodzie mają na celu nie tylko obniżenie lęku i napięcia, ale też zaspokojenie psy] chofizycznych potrzeb rodziców i dziecka, aby poród był radosnym doświadczę! niem życiowym, a rodzenie się łagodnym przejściem w objęcia rodziców.

1.5. Podsumowanie

1.    W prenatalnym okresie rozwoju człowieka wyróżniamy trzy trymestry (każdw po trzy miesiące) lub dwa stadia: (1) zarodkowe (embrionalne) — od poczęcia doi końca ósmego tygodnia oraz (2) płodowe — od dziewiątego tygodnia do naród dżin.

2.    Prawie wszystkie wady wrodzone powstają w pierwszym trymestrze rozwoju! gdyż jest to okres intensywnej organogenezy, w którym wrażliwość na działania

42