51 (31)

masy. Dopuszczalne obciążenie dla lin stalowych otrzymuje się, dzieląc siłę zrywającą linę (podaną przez producenta) przez przyspieszenie ziemskie i współczynnik bezpieczeństwa dla określonego zastosowania liny w dźwignicy. Liny utrzymujące podnoszone ładunki czy klatki dźwigów (wind) oraz liny podtrzymujące bomy lub wysięgniki żurawi mają wyższe współczynniki bezpieczeństwa od lin, których zadaniem jest wyłącznic sterowanie położeniem elementów dźwignicy nad wybranym miejscem na statku. W urządzeniach dźwignicowych stosowane są liny stalowe z rdzeniem, skręcone z co najmniej 114 drutów - liny na olinow anie ruchome - oraz z 42 drutów' - w wypadku lin użytych na olinowanie stałe. Wytrzymałość drutu stosowanego do wyrobu lin wynosi od 1270 do 1760 Mpa.

Współczynniki bezpieczeństwa dla lin pracujących w żurawiach bomowych i żurawiach pokładowych, określone przepisami PRS, podane są w tabeli 3. Zależą one od przeznaczenia liny i od udźwigu urządzenia. W tabeli umieszczono wartości współczynnika bezpieczeństwa wyłącznie dla granicznych udźwigów - równych lub mniejszych od 10 ton oraz równych lub większych niż 161 ton. W wypadku lin, wykorzystywanych w żurawiach bomowych, mniej istotnych z punktu bezpieczeństwa ich pracy, jako graniczny udźwig przyjęto 50 ton. Współczynniki dla pośrednich udźwigów wyznacza się za pomocą interpolacji liniowej.

Tabela 3

Wymagane współczynniki bezpieczeństwa dla lin stalowych pracujących w pokładowych urządzeniach dźwignicowy ch (według PRS [22])

Rodzaj lub miejsce pracy liny	Współczynnik	bezpieczeństwa
	udźwig 10 ton i mniej	udźwig 161 ton i więcej
Renery, topenanty. liny talii gai żurawi bomowych	5	3
Liny mechanizmów podnoszenia i zmiany wysięgu żurawi pokładowych	5	3
Wanty i sztagi masztów, sztendry gai. profendry żurawi bomowych	4	3*

Dla pośrednich wartości udźwigów współczynniki bezpieczeństwa Im wyznacza s* za pomocą interpolacji liniowej * dla udźwigu 50 ton i wiece)

Znajomość wymaganych współczynników bezpieczeństwa dla lin stalowych jest przydatna wówczas, gdy zużytą lub uszkodzoną linę w dźwignicy trzeba zastąpić liną pobraną z magazynu statkowego (nieużywaną i o wymaganej budowie), mającą oczywiście certyfikat producenta z podaną wartością siły zrywającej.

Po nadzorowanym przez towarzystwo klasyfikacyjne montażu dźwignicy na statku przeprowadza się badania i próby lin i osprzętu oraz całego urządzenia. Osprzęt zdejmowalny (haki. krętliki. łączniki, szakle, krążki , bloki, ściągacze) poddaje się badaniu pod obciążeniem próbnym, które, zależnie od wielkości dopuszczalnego obciążenia roboczego i rodzaju osprzętu, wynosi od 110 do 600% tego obciążenia. Wielkości obciążeń próbnych dla wspomnianego osprzętu zawiera tabela 4. Liny i łańcuchy poddawane są próbom na rozrywanie, chyba że PRS uzna za miarodajne wyniki takich prób, przeprowadzonych przez wytwórców, zamieszczone w fabrycznych certyfikatach.

Tabela 4

Wielkości obciążeń próbnych dla osprzętu zdejmowalnego urządzeń dźwignicowych (według PRS (22))

Rodzaj osprzętu	SWL |t]	Obciążenie próbne [t]
Haki. łańcuchy, krętliki. ściągacze	SWL < 25 SWL >25	2 ♦SWL 1,22 ♦ SWL ♦ 20
Bloki jednokrążkowe bez kolczyka	SWL S 12.5 SWL > 12.5	4* SWL 2.44 * SWL + 20
Bloki jednokrążkowe z kolczykiem	SWL ^8 SWL >8	6 ♦ SWL 3.66 • SWL ♦ 20
Bloki wielokrążkowe	SWL £10 25 < SWL < 160 SWL > 160	2 ♦ SWL 0,933 • SWL + 27 U *SWL
Trawersy, ramy. belki i inne urządzenia do podwieszania ładunku, chwytnie kontenerowe	SWLŚ 10 10 < SWL £ 160 SWL > 160	2* SWL 1.04 • SWL + 9.6 1.1 ♦ SWL

Zainstalowane na statku urządzenia dźwignicowe - nowe lub po naprawie - poddawane są próbom pod obciążeniem próbnym zależnym od udźwigu urządzenia. Wymagane przez PRS obciążenia próbne dźwignic podane są w tabeli 5. Podczas takich prób Żurawic bomowe lekkie ustawia się pod kątem 15° do poziomu, a Żurawic ciężkie - pod

99