52 (31)

kątem 25°. Gdy bomy żurawi mają większe graniczne kąty nachylenia od wymienionych, musi to być podane w dokumentacji żurawia. W wypadku żurawi wysięgnikowych próby obciążenia przeprowadza się dla zmieniającego się wysięgu od maksymalnego do minimalnego. W wypadku żurawi pokładowych o udźwigu zależnym od wysięgu, dla kilku ustalonych wysięgów (obejmujących ich cały dostępny zakres), podwiesza się obciążniki o różnych masach, wyznaczonych zgodnie z tabelą 5, na podstawie dopuszczalnych dla każdego wysięgu udźwigów spośród wybranych do prób. Żurawie bomowe, pracujące parami jako sprzężone (ten sposób pracy opisany jest dalej), sprawdza się (każdy oddzielnie) pod obciążeniami próbnymi, wyznaczonymi według danych z tabeli $, oraz przy pracy sprzężonej pod obciążeniem próbnym równym 125% dopuszczalnego udźwigu, przew idzianego dla takiego sposobu pracy.

Tabela 5

Wielkości obciążeń próbnych urządzeń dźwignicowych (według PRS [22J)

Udźwig [t]	Obciążenie próbne [t]
Poniżej 20	1,25 • udźwig
Od 201 do 50	udźwig + 5
Powyżej 50	1,1 • udźwig

Dźwignicowe urządzenia przeładunkowe podlegają okresowym przeglądom i badaniom. PRS wymaga przeprowadzania przeglądów’ czteroletnich (z badaniami pod obciążeniami próbnymi całych urządzeń i ich osprzętu zdejmowalnego) oraz przeglądów rocznych [21]. Wymienione przeglądy są przeprowadzane przez inspektora PRS, a ich wyniki wpisywane są do odpowiednich dokumentów statku i badanych urządzeń. Doraźne badania i próby przeprowadza się po przebudowach, remontach i naprawach, po awariach oraz po dokonaniu zmian w wyposażeniu dźw ignic. Załoga statku zobowiązana jest do przeprowadzania przeglądów każdego urządzenia dźwignicowego co trzy miesiące; w ich zakres wchodzi również inspekcja osprzętu zdejmowalnego i lin stanowiących dodatkowe wyposażenie. Ponadto przed każdym uruchomieniem urządzenia przeprowadza się oględziny zewnętrzne.

Statki z urządzeniami dźwignicowymi są wyposażone w książki urządzeń ładunkowych oraz posiadają certyfikaty z prób i badań każdego urządzenia, jego osprzętu zdejmowalnego i lin.

3.3. Żurawie tomowe

Żurawic bomowe są najstarszymi pokładowymi urządzeniami przeładunkowymi - były stosowane na statkach drewnianych od XVIII wieku. Ich ogólna postać pozostała bez zmian, natomiast -wskutek stosowania stali (na elementy robocze, osprzęt i takiclunck) zamiast drewma i lin z włókien roślinnych - zmieniły się wymiary i udźwigi.

Według przyjętej definicji [22, 29, 30] żuraw bomowy to dźwignica unosząca i przemieszczająca ładunek za pomocą bomu i systemu lin] podczepianych poza obrębem bomu do masztów, nadbudówek lub pole ładów. Liny obsługujące bom służą do podnoszenia i opuszczania ładunku oraz do przestawiania i utrzymywania wierzchołka bomu w stałym położeniu. W skład żurawia wchodzą również elementy do zaczepiania lin lub zmiany kierunków ich przebiegu - ucha. zaczepy, bloki (krążki kierunkowe), wielobloki (wielokrążki talii) oraz elementy osadzenia bomu (łożyska, gniazda). Wymienione elementy określa się wspólną nazwą - osprzęt stały. Niezbędne do pracy żurawia elementy mocowane na linach, takie jak: haki, krętliki, szakle, wielokrążki talii związane z linami, nazywane są osprzętem ruchomym.

Żurawie bomowe, w zależności od udźwigu (maksymalnej masy ładunku, który może być podczepiony do urządzenia), dzieli się na:

•    żurawie bomowe lekkie (o udźwigu do 10 ton),

•    i żurawie bomowe ciężkie (o udźwigu wyższym niż 10 ton -maksymalne udźwigi takich żurawi to 500 ton [30]).

Konstrukcja żurawia bomowego lekkiego, zamontowanego na maszcie, przedstawiona jest na rysunku 68.

Liny służące do podnoszenia i opuszczania podwieszonego ładunku nazywane są renerami. Wierzchołek bomu na zadanej wysokości utrzymuje topenanta (lub topenanty). Do przemieszczania (wodzenia) wierzchołka bomu w poziomic służą gaje, natomiast liny, utrzymujące w trakcie operacji przeładunku wierzchołek bomu

101