530 531 (2)

transformatora. Po zapełnieniu wszystkich otworów cewki podczas montażu płytek dwóch typów, w pozostałe szczeliny wstawia się drugi typ płytek. Przy montażu rdzenia ze szczelinę, konieczną przy stałym magnesowaniu rdzenia kilkoma amperozwojami na centymetr lub więcej, w cewkę z jednej strony wstawia się płytki jednego typu, a z drugiej strony drugiego typu, wkładając między- obiema częściami rdzenia przekładkę izolacyjną, której grubość określa wymaganą wartość szczeliny.

Rdzeń małych transformatorów rdzeniowych ma również najczęściej przekrój prostokątny. Wykonuje się go zazwyczaj z kształtek L. typu U oraz przekładek lub z pasków (rys. 11-3). Rdzeń dużego transformatora rdzeniowego ma zazwyczaj przekrój okrągły (dokładniej, schodkowy) i montuje się go z pasków o różnych szerokościach. Jeżeli transformator pracuje przy znacznym stałym namagnesowaniu jego rdzeń powinien mieć szczelinę.

Montaż rdzenia z płytek jest wygodny przy grubości płytek nie mniejszej niż 0.2...0.3 mm. Przy bardzo cienkim materiale magnetycznym wygodniejsze jest nawijanie rdzenia z taśmy magnetycznej o odpowiedniej grubości i szerokości. Przed nawijaniem taśmę pokrywa się materiałem

Powierzchnia przekroju rdzenia Q.667d*

tmd^ — H73SH

mu

C..35Ć

w i

=T

urn

Q73ó(j

"C

50*

, ^t»Qind

i. ^,b‘am

Grubbśó rdzenia Grubość rdzenia Grubość rdzenia MU    mm    2iQtd

Rys. 11-4. Rdzeń prętowy o okrągłym (trójstopniowym) przekroju rdzenia ■ — przekrój rdzenia: b — wymiary kształtek rdzenia

klejącym i izolującym ognioodpornym. Nawinięty pierścień przecina się na pól oraz wyżarza w celu usunięcia naprężeń wewnętrznych. W cewkę transformatora płaszczowego wstawia się zazwyczaj dwa takie pierścienie, a w cewkę transformatora rdzeniowego jeden pierścień (rys. 11-5). Jeżeli materiał ma lepsze własności magnetyczne w pewnym kierunku (na przykład stal E310 i in.), stosowanie rdzeni zwijanych jest celowe również przy grubości materiału rzędu 0,2 mm 1 więcej.

Średnią długość magnetycznej linii sił t, wchodzącą do wzoru na konstrukcyjne obliczenie transformatora można obliczyć na podstawie następujących zależności [L24, str. 304...306]:

dla rdzenia płaszczowego o niejednorodnym przekroju wzdłuż linii sił (Ui > 0,5 Vi. rys. 11-6a),

l, «h+ — (0,5h+b + l,18t/,+0,19v,);

Vs

Oznaczenia wchodzące do wzoru są przedstawione na rysunku.

Dla rdzenia płaszczowego o jednakowym przekroju wzdłuż magnetycznej linii sił (v, = 0.5 w,), wyrażenie na l, upraszcza się:

I, = 2h+2b + 1^7v,    (11.2)

dla transformatora rdzeniowego o prostokątnym różnym przekroju rys. 11-6b).

l,*«2h + —126 + 1,570/, + pj]

V»

(11.3)

dla tranformatora rdzeniowego _{Rys u}_₅ Transformatory z rdze-o przekroju prostokątnym jedna- .    niem nawijanym

kowym (y_t = Ui)    a — płaszczowy; b — prętowy

l,«=>2łi + 2b+3,14y₁    (11.4)

dla transformatora rdzeniowego o jednakowym przekroju z prętami trój.-

stopniowymi (rys. 11-4):

l,«2h+2b+2,58d    (11.8)

Transformatory sygnałowe małych wymiarów, małej mocy nie wymagają wzajemnej izolacji płytek rdzenia. Wystarczającą izolacją jest naturalni

Rys. 11-6. Oznaczenie wymiarów rdzeni

a — płaszczowego; b — prętowego

na warstwa tlenku na płytkach. W transformatorach sygnałowych dużych wymiarów o napięciu sygnału rzędu kilku dziesiątych wolta lub więcej na jeden zwój uzwojenia, płytki należy pokrywać z jednej strony cienką warstwą materiału izolacyjnego.

531