59

DO RODZICÓW I NAUCZYCIELI

Książka przeznaczona jest dla dzieci sześcioletnich i ma na celu doskonalenie sprawności potrzebnych przy nauce pisania. Specjalne ćwiczenia graficzne są ostatnim etapem poprzedzającym opanowanie tej umiejętności.

Przygotowanie do pisania jest procesem złożonym, pozostającym w ścisłym związku z rozwojem różnych funkcji i sprawności. Uzależnione jest nie tylko od ogólnego poziomu sprawności ręki dziecka, lecz również od orientacji przestrzennej (lewa - prawa, góra - dół), lateralizacji (związanej z lewo- lub praworęcznością), spostrzegawczości wzrokowej, koordynacji wzrokowo--ruchowej (zgranie ruchów oka z ruchami ręki) i wielu innych czynników, jak pamięć wzrokowa, ruchowa czy rozumienie symbolu.

Do pisania przygotowują wszelkie zabawy i zajęcia rozwijające dziecko w sposób wszechstronny. Będzie to także układanie obrazków z części, kalkowanie obrazków (nie liter!), wszelkie układanie według wzoru (klocki, mozaiki, łamigłówki), domina, polegające na różnicowaniu, dobieraniu itp.

Dziecko powinno wykonywać wszelkie prace doskonalące sprawność manualną. Obok działań manipulacyjnych będą to również prace plastyczne, takie jak: rysowanie, malowanie, lepienie, wycinanie, wydzieranie czy składanie z papieru.

W proponowanych zabawach graficznych uwzględniono odwzorowywanie jako sprawność szczególnie ważną w późniejszej nauce pisania. Odwzorowywanie polega na dokładnym rysowaniu podanych wzorów. Nauka pisania to także kreślenie konkretnych linii w wyznaczonym kierunku, a nie tworzenie dowolnych znaków. Ich powstawanie jest możliwe dzięki precyzyjnym ruchom dłoni, kontrolowanym przez dziecko. W celu urozmaicenia zabaw uwzględniono także kompozycje własne i dowolny wybór wzorów.

Rysowanie znaków odbywa się od strony lewej do prawej (zgodnie z kierunkiem pisania). Linie poziome prowadzimy od strony lewej do prawej, a pionowe - z góry na dół, koła rysujemy w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, tak samo kreślimy potem kształty owalne w literach.

Kiedy dziecko sprawnie już rysuje różne wzory, należy je zachęcić do tego, aby czyniło to płynnie, w sposób ciągły, bez częstego odrywania dłoni od kartki.

W książce zamieszczono obok liter drukowanych wzory liter pisanych i zaznaczono strzałkami kierunek ich pisania. Jeżeli dziecko podejmuje próby pisania, nie powinno kreślić liter drukowanych, tylko kształty liter pisanych. Na wielu stronach pojawiają się wyrazy przewidziane do czytania przez dzieci sześcioletnie, mają one prostą strukturę graficzno-fonetyczną, co ułatwia dokonanie syntezy wyrazu.

Ćwiczenia lepiej wykonywać dobrze zatemperowaną kredką, z powodu przenikania śladów flamastra na drugą stronę kartki. Kiedy zostanie wykonany rysunek na jednej stronie kartki, można dopiero z drugiej strony tej samej kartki zastosować flamaster, którego prześwity nie będą przeszkadzały w „czytelności” wypełnionego zadania. Flamaster jest zalecany szczególnie dla tych dzieci, które przejawiają nadmierne napięcie mięśni dłoni i ściskają kurczowo przybory do rysowania, wywierając zbyt silny nacisk na powierzchnię kartonu. Rysowanie flamastrami, podobnie jak malowanie, wymaga minimalnego nacisku i powoduje rozluźnienie mięśni ręki.

59