5 (791)

kręgosłupa. Występuje ograniczenie ruchomości, a potem całkowite zesztywnienie stawów objętych procesem zapalnym. Po kilku latach choroby cały kręgosłup tworzy sztywny, nieruchomy blok. Usztywniają się też stawy łączące pierwszy i drugi kręg szyjny z czaszką. Chory przybiera charakterystyczną postawę — jest lekko pochylony do przodu, chodzi patrząc w ziemię, jeżeli chce się obejrzeć, musi obrócić się całym ciałem, me może wykonać żadnego mchu głową. W rzadkich przypadkach proces zapalny przechodzi w stawy kończyn, doprowadzając także do ich zesztywnienia. Charakterystyczny jest obraz rtg w zaawansowanym okresie choroby: kręgi połączone zgrubiałymi wieża dianu tworzą jeden blok. przypominający wyglądem kij bambusowy (ryc. 6.2).

Leczenie zesztywniającego zapalenia kręgosłupa jest mało skuteczne. Polega na stosowaniu środków przeciwzapalnych, immunosupresyjnych oraz na balneoterapn i gimnastyce leczniczej. Konieczna jest staranna sanacja ognisk zapalnych w zębach i migdałkach. Leczenie powinno być prowadzone pod kontrolą lekarza reumatologa. Stopień mwalidztwa zależy od zaawansowania choroby. Przy zesztywnieniu obejmującym wszystkie stawy chory wymaga opieki w zakładzie dla przewlekle chorych.

Inne kolagenozy dotyczące stawów

Istnieje wiele postaci kolagenoz. tzn. chorób tkanki łącznei o mechanizmie autoimmunologicznym. które doprowadzają do zmian wielonarządo-wych. min. w układach: krążenia i ruchu.

Jedną z najpoważniejszych chorób, o ciężkim postępującym przebiegu, zawsze doprowadzającą do śnuercL jest toczeń rumieniowatą- trzewuy {lupus erythematosus \isceralis). Patogeneza choroby nie jest znana, wiadomo jednak, że dochodzi w mej do wytwarzania autoprzeciwciał skierowanych przeciwko chromatyme jąder komórkowych.

Zmiany zapalne dotyczą wielu narządów. Proces zapalny toczy się w tkance łącznej całego ustroju. Zmiany zapahie w mięśniu sercowym i wsierdziu są powodem zaburzeń rytmu serca, niewydolności krążenia, a rzadziej — wady serca. Zmiany zapahie w nerkach przejawiają się białkomoczem i krwinkomoczem. Proces zapalny toczący- się w ścianach naczyń krwionośnych doprowadza do skazy krwotocznej, a reakcje immunologiczne powodują niedokrwistość hemolityczną. Na skórze twarzy okresowo pojawiają się charakterystyczne czerwone nacieki, obejmujące policzki i grzbiet nosa. i tworzące rumień w kształcie motyla (od

179