65 (17)

9.6. Aktywizowane zbiorniki stabilizacyjne

System aktywizowanych zbiorników stabilizacyjnych pozwala na znaczną poprawę skuteczności redukcji kołysań statku przy niewiele wyższych kosztach inwestycyjnych i eksploatacyjnych niż poniesione przy instalowaniu zbiorników typu biernego.

Zbiorniki aktywizowane mają budowę podobną do zbiorników biernych: dwa (czasem cztery) zbiorniki burtowe i kanały je łączące. W ciągi kanałów wmontowane są zdalnie sterowane zawory odcinające. W skład systemu wchodzą ponadto: czujnik przyspieszeń, czujnik przechy łu statku, mierniki poziomu wody w zbiornikach i układ sterujący (mikroprocesor lub komputer). Schemat instalacji wodnej systemu, z zaznaczeniem zaworów odcinających sterowanych sygnałami z mikroprocesora lub komputera pokazuje rysunek 60.

Rys 60. Aktywizowane zbiorniki stabilizacyjne. / - miernik przyspieszeń,

2 - układ sterujący, 3 - sterowany zaw ór szybko działający łub przepustnica.

4 - kanał łączący

Duże przekroje kanałów łączących zbiorniki oraz specjalna konstrukcja zaworów w kanałach, dająca niskie opory przepływu, umożliwiają szybki przepływ wody między zbiornikami podczas ruchu statku na fali. Inaczej to ujmując, system dostosowany jest do wytwarzania momentów tłumiących kołysanie wywołane krótkookresową falą. Po przepłynięciu wody z jednego zbiornika do drugiego, przy maksymalnej różnicy poziomów wody między zbiornikami, układ sterujący pracą systemu zamyka zawory w kanałach. Czas ich zamknięcia zależy od okresu fali napływającej w kierunku statku, rośnie ze wzrostem okresu falowania. Zawory są otwierane na sygnał z układu sterowania, wyznaczany na podstawie danych napływających z czujnika przechyłu statku.

Ten sposób sterowania przepływem wody między zbiornikami umożliwia dostosowanie pracy systemu stabilizacji do falowania o okresach równych i dłuższych od czasu potrzebnego do przepływu wody między zbiornikami. Wykresy w funkcji czasu: momentów wymuszających kołysanie statku i momentów stabilizacyjnych wytworzonych w opisywany m systemie przedstaw ione są na rysunku 61.

Skuteczność tłumienia kołysań za pomocą aktywizowanych zbiorników stabilizacyjnych przedstawiona jest na wykresie rezonansowym na rysunku 62. Takie urządzenie dobrze tłumi kołysania wywołane przez długookresowe falc. natomiast jest ono nieskuteczne w wy padku falowania krótkookresowego. Należy wówczas wy łączać opisywany system.

a)

Rys. 61. Praca aktywizowanych zbiorników stabilizacyjnych: a) krótki okres fali.

b) długi okres fali. M_w - moment przechylający od fali.

Sf_p - moment stabilizujący zbiorników. t₀ - czas opóźnienia reakcji zbiomikÓM. r, - czas przepływu wody miedzy zbiornikami.

- czas przetrzymania »vdy w zbiorniku

95