66 (18)

I okres falowania krótszy ¹ od czasu przepływu wody | m^dzy zbiornikami

Rys 62. Efektyw ność tłumienia kołysania statku prze: aktywizowane zbiorniki stabilizacyjne. Wykres rezonansowy - oznaczenia jak na rysunku 54

9.7. Płetwy stabilizacyjne

Ostatnie z omawianych urządzeń - płetwy stabilizacyjne są aktywnym środkiem redukcji kołysań statków. Są to płaty podobne do skrzydła samolotu, zamontowane obrotowo na śródokręciu statku na jego obie na obu burtach (rys. 63). IX) obracania płetw wokół ich osi służą serwomechanizmy, najczęściej są to obrotowe siłowniki hydrauliczne. Sygnały o wymaganych kątach nastawy płetw wysyłane są z układu sterującego. Schemat sterowania pracą płetw przedstaw iony jest również na ry sunku 63.

Na płynącym statku na płetwach nachylonych pod kątem względem wody opływającej kadłub powstają siły hydrodynamiczne, zwane siłami nośnymi. Ich składowe na płaszczyźnie poprzecznej, prostopadłej do kierunku ruchu statku, wytwarzają moment przechylający. Głównym zadaniem układu sterującego pracą płetw jest dostosowanie chwilowych wartości tego momentu do parametrów momentu przechylającego wytwarzanego przez falowanie. Moment powstający

Rys 63. Pkiwy stabilizacyjne Schemat układu sterowania; I konsola sterownicza. 2 układ przeliczający. 3 nastawnik 4 płetwa. 5 czujnik ruchu statku.

6 serwomechanizm obrotu i składania płetwy. 7 - zbiornik oleju.

8 - kierunek ruchu statku

dzięki pracy płetw powinien być zawsze przeciwnego znaku niż moment przechylający od fali przechodzącej w otoczeniu statku Musi więc zmieniać swoją wielkość i kierunek zgodnie z rytmem zmian momentu wymuszającego kołysanie jednostki. Oznacza to ciągłą zmianę kąta nastawy płetw względem wody opływającej kadłub statku. Wytwarzanie siły nośnej na płetwach prezentuje rysunek 64, natomiast na rysunku 65 przedstawiono powstawanie momentu stabilizującego.

/godnie z prawami hydromechaniki siła nośna na profilu płetwy jest równa:

L = 0.5 p V„^J • C_L A ,

gdzie

p - gęstość wody.

V„ - prędkość przepływu wody w rejonie umieszczenia płetw, w przybliżeniu równa prędkości ruchu statku względem wody.

C_L - współc/\nnik siły nośnej na profilu płetwy.

A - powierzchnia płetwy, równa iloczynowi długości i szerokości płata płetwy

97