670

*1. PROJEKTOWANIE INSTALACJI SPRĘŻONEGO POWIETRZA 670

41.6. Rozdział sprężonego powietrza

Urządzenia sprężonego powietrza z reguły są zlokalizowane w pobliżu największych odbiorów stacji, natomiast odbiorniki (łączniki wysokiego napięcia) są rozmieszczone na terenie całej stacji. Sprężone powietrze zmagazynowane w zbiornikach głównych należy rozprowadzić rurociągami do tych odbiorników. W dużych stacjach instaluje się niekiedy oddzielne urządzenia sprężonego powietrza dla rozdzielni WN i SN. Wynika to z trudności w przesyłaniu rurociągami większej ilości powietrza. Niektóre wyłączniki pneumatyczne potrzebują do spełnienia cyklu W-Z-W znacznych ilości powietrza, 10 000 dm³ i więcej. Jest to ilość tak duża, że technicznie niemożliwa do przesłania rurociągiem w ciągu 0,05 -t-0,5 s. Dlatego też na ogół każdy wyłącznik ma zbiornik sprężorego powietrza o pojemności zapewniającej wykonanie koniecznych łączeń, natomiast uzupełnienie powietrza poprzez instalację sprężonego powietrza następuje w czasie odpowiednio dłuższym, w ciągu od kilku do kilkudziesięciu sekund.

Tablica 41.5. Zalecane średnice, w mm S grubości ścianek, w mm, rur miedzianych w zależności od przeznaczenia, ciśnienia oraz długości rurociągów wg [41.22]

Rury ciągnione. Cecha MM2. Stan półtwardy wg PN-77/H-74586 ark. 01 i 02

		Ciśnienie,	w MPa		3,0 i 4,0
	0,5 i 1,1		1,5	2,0
		Długość, w		m
	50	50 T- 100	50	504-100	-
Rurociągi sterujące do elektrozaworów i napędów odłączników	10; 1	10; 1	10; 1	10; 1	-
Rurociągi sterujące do wyłączników	10; 1	10; 1	10; 1	10; 1	10; 1
	16; I	—	16; 1.5		-
	22; 1.5		22; 1,5	_	22; 2
Rurociągi odgałęźne do odbiorników		30; 1.5	_	30; 2	30; 2,5
-	-	42; 2	-	42i 2,5	42; 3
Rurociągi główne zasilające	30; 1,5		30; 2	_	30; 2,5
	-	42; 2	-	42; 2,2	42; 2,5
	16; 1		16; 1,5	-	16; 2
Rurociągi w urządzeniu wytwórczym	22; 2	_	22; 2	_	22; 2
	30; 2	_	30; 2		30; 2j5
	42; 2	-	42; 2,5	-	42; 3

Obliczenia średnic rurociągów są trudne na skutek dużej liczby niewiadomych (ciśnienie, temperatura, objętość, współczynniki tarcia itp.). 2 tych względów wykonano pomiary przepływu powietrza dla różnych rurociągów i ciśnień. Wartości średnie podano w tabł. 41.5.

W celu zwiększenia pojemności instalacji sprężonego powietrza instaluje się zbiorniki wyrównawcze rozmieszczone na terenie stacji.

41.7. Układ/ instalacji zasilających i odbiorczych

Rurociągi zasilające wykonuje się w układzie:

—    pętlowym;

—    równoległym;

—    promieniowym.

Podstawowym układem prowadzenia instalacji zasilającej jest układ pędowy jako najbardziej ekonomiczny, a zarazem pewny technicznie. W przypadkach, w których jest wymagana duża pewność zasilania urządzeń elektroenergetycznych stosuje się równoległy układ instalacji zasilającej. Układ promieniowy stosuje się jedynie do zasilania napędów pneumatycznych odłączników z możliwością uruchamiania ręcznego.

Rurociągi odbiorcze wykonuje się z reguły jako promieniowa, Wyjątek mogą stanowić rurociągi odbiorcze równolegle zasilające wyłączniki połączone przy zaworze zwrotnym wyłącznika.

41.8. Armatura

Urządzeniom i instalacjom sprężonego powietrza stawia się bardzo wysokie wymagania dotyczące pewności działania. Pracują one często w bardzo trudnych warunkach napowietrznych i dlatego muszą być szczelne oraz odporne na korozję.

Armaturę sprężonego powietrza stanowią: zawory, elektrozawory i kształtki. Do zaworów zalicza się zawór zaporowy {tabl. 41.6, 41.7), zwrotny (tabl. 41.8), redukcyjny (ta bl. 41.9) i manometryczny. Elektrozawory służą do zdalnego sterowania zaworami za pomocą cewki elektromagnetycznej. Kształtki to trójniki i czwórniki równoprzelotowe i odgałęźne oraz złączki redukcyjne.

Armaturę wykonuje się z brązu, mosiądzu lub stali czy też staliwa (żeliwa) z pokrytą elektrolitycznie naniesioną powleką antjkcrczyjr.ą miedzi lub kadmu.

Do rurociągów miedzianych stosuje się armaturę wykonaną z brązu lub mosiądzu, a do rurociągów stalowych — ze stali lub staliwa. W pewnych przypadkach — trudności materiałowe łub brak produkcji — do rurociągów miedzianych można stosować armaturę stalową zabezpieczoną przed korozją przez elektrolityczne miedziowanie lub kadmowanie.

Armaturę montuje się tak, aby strzałka zaznaczona na korpusie była zgodna z kierunkiem przepływu powietrza. Usytuowanie armatury powinno zapewniać swobodną jej obsługę przez jednego człowieka (osobne studzienki, lekkie przykrywy).

Tablica 41.6. Zawory zaporowe proste z przyłączami do spawania

Zawór*		Łącznik — rura Cu: śred-	Rura ISP - rura Cu: śre-
Średnica przyłą-	Masa	nica zewnętrzna;	dnica zewnętrzna;
cza D,		grubość ścianki	grubość ścianki
mm	kg	mm	mm
15	2.6	15; 1.5	16; 1.5
20	1.2	20; 2	22; 2
25	1,7	25; 2	22; 2
.12	7,4	32; 2,5	30; 2,5
40 |	8,0	40; 2,5	42; 2,5

* Ciśnienie znamionowe 4,0 MPa, temperatura 200^CC (473 K).