69 (162)

I>:łirr.nl.i.' (Hrreirnki.l> Kinw>it ftłWwi Av\Aiw/ł.i prjiwfwnY>p». W>r«M»» 2¹>0? 5B->!9TM3-0|.|S4«jJ. ■ ł<; WV PWN »lf

72% wszystkich lasów Europy (z wyjątkiem Rosji) dostarcza różnych usług społecznych -większość często w połączeniu z innymi korzyściami (op. cif. 2007).

Obecnie 1/3 lasów światowych jest wykorzystywana głównie do produkcji drewna i innych niż drewno produktów leśnych. Jest to podstawowa funkcja dla 34% lasów na świecie. Według badań w 2005 r. globalne zużycie drewna wzrosło o ok. 3 inld m³ w stosunku do IWO r.. co stanowiło 0,68% globalnego poziomu zużycia drewna. Podczas gdy w Azji nastąpił spadek w użytkowaniu drewna w ostatnim czasie, to w Afryce odnotowano jego ciągły wzrost. Szacuje się. że blisko połowa drewna użytkowanego w Afryce była używana jako drewno opałowe. Trzeba zaznaczyć, że aktualna suma użytkowanego drewna jest znacznie wyższa z uwagi na nieformalne lub nielegalne działania mieszkańców', czego zwykle się nic odnotowuje. W 2004 r. całkowity globalny zbiór drewna wynosi! 3,4 mld m\ czyli o 2,3 mld m' więcej niż w 1961 r. Z tego 52% jest zużywana jako opal (Global Forest. .. 2006: 75-94).

Szacuje się, że funkcja ochronna jest podstawową funkcją 348 min ha lasów. Ogólna proporcja lasów ochronnych wzrosła z 8% w 1990 r. do 9% w 2005 r. Jednakże powierzchnia lasów, dla których ochrona bioróżnorodności była funkcją podstawową, zmniejszyła się od 1990 r. o 96 min ha (Global Forest... 2006: 99).

Na rycinie 9.1 przedstawiono procentowy udział powierzchni lasów na święcie pełniących różnorodne funkcje w środowisku i gospodarce człowieka w 2005 r.

:<3.a

Rjc. 9.1.1 unkcje Jasów świata w 2UU5 r. Źródło: Global Fon* <2006 213).

| Pfodakqa

Octiuw; i b »wsJv Ocf'•!:n& l: tirCCklA&i Dccgicz^3|

FCnkcfc spet(;uz"C Wielcr -rkcyjne Funkcjo iv;avo<v:

9.2. Powierzchnia i rozmieszczenie lasów na Ziemi

Pierwotnie lasy pokrywały ok, 60 min km- Ziemi. Obecnie obszar, który ząj-imyą wynosi mniej niż 40 min km¹ (ok. 30% powierzchni lądów), co odpowiada średnio 0.62 ha per eapita.

Lasy nie pokrywają lądów na naszej planecie równonuernie. W 64 krajach o łącznej populacji 2 mld. przypada mniej niż 0,1 ha na mieszkańca. Dziesięć najbogatszych w łasy

li    !} ivłir/:n,i\ II Kirlm-A-Jti./A.-.bm?    ' i'- '^v,r‘'^>*■'

ISBN WR.M.fl|.|5«S.fl. •• l:v VN :<•:«

RjC, 9,2, Ryimics/czcDie losów u«i Ziemi Źródło: Szujocki {1992:12).

krajów (Rosja, Binz>lin, Kanada, Stany /.jednoczone. Chiny, Australia, Demokratyczna Republika Konga. Indonezja, Peru, Indie) ma 66% icłi globalnych zasobów. Siedem krajów nic ma ich wcale, a w dalszych 57 krajach lasy zajmują mniej niż 10% ich ogólnej powierzchni. Rozmieszczenie lasów na Ziemi przedstawia rycina 9.2.

Na Ziemi wyróżnia się trzy- pasy równoleżnikowe lasów (Szuj cek i 1992: 10): ¹

1

   pas leśny północny obejmuje Alaskę, Kanadę, północną i środkową cześć Stanów Zjednoczonych. Europę, większość lasów obszaru byłego ZSRR aż po Kamczatkę, Ja ponię i Chiny. Jego powierzchnia stanowi ok. 10,6% powierzchni Ziemi. Drzewostan tworzą lasy iglaste, które przechodzą w liściaste i mieszane. Wysoka jakość pozyskiwanego drewna i dogodne położenie wobec krajów wysoko uprzemysłowionych sprawia, żc lasy te w blisko 85% zaspokajają światowe zapotrzebowanie na drewno użytkowe i dostarczają ok. 65% drewna pozyskiwanego;

•    pas leśny południowy ciągnie się od dorzecza Amazonki, Konga, przyległych obszarów Afryki po południową i wschodnią Azję, Indonezję, Filipiny i wyspy Polinezji. Jego powierzchnia stanowi w przybliżeniu 15,6% powierzchni naszej planety. Na tym obszarze występują wilgotne lasy równikowe, szczególnie deszczowy las równikowy i lasy podzwrotnikowe. W przeciwieństwie do formacji północnych składają się one z gatunków liściastych. I .asy iglaste występują tu sporadycznie, lokalnie na wyżynach i w górach. Znacznie więcej natomiast jest suchych lasów sawannowych, w których jest mały zapas drewna. Wykorzystanie drewna jest niewielkie, m.in. ze względu na jego trudną dostępność. Duże zróżnicowanie właściwości technicznych drewna większości rosnących tu gatunków uniemożliwia stosowanie technologii mechanicznego i che micz.nego przerobu drewna w sposób systematyczny.