20. koleżeństwo
23. unikanie konfliktu
24. autonomia dziecka 27. tłumienie uczuć 29. niezależność
Postawa naczelna odzwierciedlająca stałą ostrą dyscyplinę składa się z 5 skal. Na plan pieiwszy wysuwa się tu sprawa oddziaływania wychowawczego ojca na dziecko, oddziaływania rozumianego jako sposób (środek) kontrolowania zachowania się dziecka. Może chodzić tu nie tylko o sposób karania dziecka (chociaż jest to istotniejsze), ale także stosowanie innnych form oddziaływania, np. odwracanie uwagi dziecka od źródła zła, autorytatywna kontrola ojca w domu, wprowadzenie w błąd dziecka itp. W skład tej postawy naczelnej wchodzą skale:
6. wprowadzenie w błąd, podstęp 9. niestosowanie kar 10. wymaganie aktywności dziecka
25. domaganie się osiągnięć 30. ustosunkowanie się do przeszłości
Podstawowym wskaźnikiem postaw badanych ojców były średnie arytmetyczne punktów dla każdej skali uzyskane w toku badania. W skład każdej skali (postawy cząstkowej) wchodzi 8 stwierdzeń (itemów), w stosunku do których ojcowie wyrażali swą aprobatę lub dezaprobatę przez otoczenie kółkiem jednej z następujących liter: A a d D. Litery mają wartości liczbowe: 4, 3, 2, 1. Wartości poszczególnych skal tworzą średnią arytmetyczną skal naczelnych (postaw naczelnych). I tak średnia arytmetyczna pierwszej grupy skali, odzwierciedlająca postawę naczelną autorytatywnej kontroli, wynosi 21,4 punktu (na 32 możliwe), drugiej 24,8, trzeciej 23,7 punktu.
Wyniki poszczególnych skal odzwierciedlające postawy cząstkowe i- naczelne przedstawia poniższy histogram (rys. 9). Jak widać z tego rysunku nasilenie czynnika autorytatywnego w postawie ojców jest dość duże. Średnia 9 skal wynosi 21,4 punktu (na 32) chociaż między poszczególnymi skalami jest spora różnica. Skala odzwierciedlająca postawę wobec zainteresowania seksualnego dzieci (nr 18) uzyskała średnio dla grupy ojców 16,6 punktu, a np. skala nr 14 przedstawiająca rodziców jako najważniejsze osoby w domu uzyskała aż 25,6 punktu.
Rys. 9. Postawy ojców wobec wychowania dzieci.
229