74 (165)

:mwmmiwiuntron»i

sować zestawy śrub i nakrętek systemu HR, klasy 8.8    - w stanie granieznym użytkowalności (połączenie ka-

i 10.9 według PN-EN 14399-3 lub zestawy śrub i nakrę- tegorii B)

tek systemu HV, klasy 10.9 według PN-EN 14399-4, | a także podkładki według PN-EN 14399-5 i PN-EN	v - ^kW F Yw,er	(3.107)
14399-6 (rys. 3.48). Wymagania dotyczące zapewnie- gdzie: | nia jakości, znakowania, identyfikacji i badań przydat-	Fp.c ^= 0,7 fub As,	(3.108)

ności wyrobów śrubowych określają normy PN-EN

14399-1 i PN-EN 14399-2.

Podkładka EN 14399-5 lub EN 14399-6

		—-7
| Śruba i: EN 14399-4/	i-				\ >-
	u

■    EN 14399-5/[k'

: lub EN 14399-6*~

0
S
N 14399-4

' j\ Nakrętka EN 14399-4

n - liczba styków ciernych,

p - współczynnik tarcia (według PN-EN 1090-2 [3-59]),

k_s - współczynnik kształtu otworów na śruby według tabl. 3.14,

y_M3 - 1,25 - częściowy współczynnik w stanie granicznym nośności,

y ,.«■ ⁼ 1.10 - częściowy współczynnik w stanie granicznym użytkowalności.

Rys. 3.48. Zestaw śrubowy HV według norm | europejskich

I

W zakładkowych połączeniach ciernych obciążenie z jednego elementu na drugi jest przekazywane przez tarcie w płaszczyznach ich przylegania (lys. 3.49). Tarcie powstaje wskutek nacisku siłą sprężania, jaką wywiera sprężona śruba. Obliczeniową siłę sprężania śruby, według PN-EN 1993-1 -8, oblicza się ze wzoru:

^rp.C4

_ Q 7 fub^-s

Yw

:

gdzie:

f„b ~ wytrzymałość na rozciąganie stali śruby A_s - pole przekroju czynnego rdzenia śruby przy rozciąganiu (tabl. 3.13),

y_M7 = 1,10- częściowy współczynnik nośności.

Siła sprężania (3.105) jest większa o 10% od obliczonej według PN-90/B-03200.

(3.105)

Tabl. 3.14. Współczynniki kształtu otworów na śruby 4 wg PN-EN 1993-1-8
OpiS	K
Śruby w otworach normalnych	1,00
Śruby w otworach powiększonych, lub owalnych krótkich wydłużonych prostopadle do kierunku obciążenia	0,85
Śruby w otworach owalnych długich, wydłużonych prostopadle do kierunku obciążenia •	0,70
Śruby w otworach owalnych krótKich, wydłużonych równolegle do kierunku obciążenia	0,76
Śruby w otworach owalnych długich, wydłużonych równolegle do kierunku obciążenia	0,63

Jeśli w połączeniu oprócz siły ścinającej FyEd lub f\,_E,!,_sen działa dodatkowo siła rozciągająca Ft,Ed lub F_uEŁser obliczeniową nośność śruby na poślizg określa się ze wzorów:

- w stanic granicznym nośności (połączenie kategorii C)

_Kb.JaŚ*źŚĘM., (3.109)

y,i«

- w stanie granicznym użytkowalności (połączenie kategorii B)

k/¹!* ( Fp.C~ O'8Ft.Ed.sa)

Y \13.ser

s.Rd.ser

(3.110)

Rys. 3.49. Schemat wytężenia sprężonego połączenia zakładkowego

Stan graniczny połączenia ciernego objawia się pośli-l zgiem złącza. Obliczeniową nośność graniczną śruby ze względu na poślizg, według PN-EN 1993-1-8, obli-| cza się ze wzorów':

[    - w stanie granicznym nośności (połączenie kategorii C)

W połączeniach doczołowych, w których siła docisku w strefie ściskanej rów'now'aży siłę rozciągającą, redukcja nośności nie jest wymagana.

Z analizy, wzorów (3.109) i (3.110) wynika, iż w przypadku ścinania i rozciągania połączenia ciernego siłę rozciągającą F_lE<i lub F,_Edse, przyjmuje się ze współczynnikiem zmniejszającym 0,8.

PN-90/B-03200 w rozpatrywanym przypadku wytężenia ewentualną siłę rozciągającą należy przyjąć bez 20% redukcji.

i

i

|

| styczeń 2011

y.w

p,C>

(3.106)

EUROKODY - ZESZYTY EDUKACYJNE Buildera - PROJEKTOWANIE KONSTRUKCJI STALOWYCH 81