80 (175)

pracowanie koncepcji układu aerodynamicznego, układu sterowania i mechanizmów wykonawczych sterowania, systemu zapalnikowego itd. W tej fazie rozważano również zagadnienia związane z przewidywaną dokładnością nowej broni, skutecznością oraz planowaniem prób w locie.

W drugiej fazie prac, wartej ok. 3 min doi. i przewidywanej na okres ok. 10 miesięcy (tj. do ok. połowy 2007 roku), Boeing miał wykonać szczegółową dokumentację, analizy aerostabilności w locie oraz próby modelu w tunelu aerodynamicznym, jak również wstępne testy zdolności rażenia głowicy bojowej (odłamkowego i podmuchowego oraz przebijalności).

W trzeciej fazie, przewidywanej na okres ok. 15 miesięcy, wykonawca kontraktu miał przeprowadzić wszystkie prace niezbędne do integracji broni z nosicielem (B-52) oraz planowano rozpoczęcie testów w locie. Wstępnie przewidywano wykonanie 5 próbnych zrzutów.

Informacje dotychczas opublikowane na temat MOP dają już dość wyraźny obraz nowej broni. MOP (prawdopodobne oznaczenie GBU-57A/B) będzie miał długość ok. 20,5 ft (ok. 6,25 m), średnicę kadłuba 31,5 cala (80 cm) i masę nieco poniżej 30 000 funtów (tj. ok. 13,51), z czego ponad 90% ma przypadać na głowicę bojową. W głowicy ma się znajdować ok. 5300 funtów materiału wybuchowego tj. ok. 2400 kg. Najprawdopodobniej będzie to materiał wybuchowy o bardzo niskiej wrażliwości na bodźce zewnętrze (tzw. insensitive explosive) np. AFX-757, zastosowany w BLU-122, lecz jednocześnie silniejszy niż klasyczne mieszaniny wybuchowe jak np. Composition-B czy H-6. Odpowiednią mane-wrowość dla tak ciężkiego środka bojowego mają zapewnić cztery skrzydła w układzie X o rozpiętości ok. 1,8 m oraz cztery, składane stery kratownicowe, również w układzie X, zamontowane na przedziale sterowania znajdującym się na końcu kadłuba, za głowicą bojową. Układ kierowania MOP będzie wykorzystywał, podobnie jak w bombach rodziny JDAM, standardowy zestaw czujników - INS/GPS co ma z kolei zapewniać dokładność trafienia rzędu 3-5 m, niezależnie od pory doby i roku oraz warunków pogodowych. Być może będzie to ten sam zestaw czujników i urządzeń wykonawczych, opracowanych i zastosowanych w GBU-43/B MOAB.

Sama głowica bojowa (oznaczenia jak dotychczas nie ujawniono) będzie wykonana ze stali ES-1 (tzw. Eglin Steel), specjalnie opracowanej przez koncern metalowy Ellwood National Forge Company z lrvine w stanie Pensylwania i USAF jako nowy materiał na korpusy penetrujących (przeciwbeto-nowych) części bojowych np. BLU-122. Kształt i gabaryty części bojowej MOP przypominają bomby serii T-28E (T-28E2 Samson i T-28E4), opracowane jeszcze w latach 40. Dziwi nieco kształt części głowicowej -jest taki sam jak w T-28E4 oraz współczesnych BLU-109, czyli ostrołukowy, a nie, jak można by przypuszczać, trójstożkowy, lepiej przystosowany do przebijania grubych przeszkód (tzw. „2.4 Trico-nic shape" - kształt części przedniej opracowany w ramach programu BLU-113 Pre Planned Program lmprovement dla części bojowej BLU-122, bomb GBU-28C/B, zapewnia ok. 20% wzrost zdolności przebicia w porównaniu z BLU-113).

Przeznaczeniem MOP będzie niszczenie umocnionych schronów i tuneli. Według dotychczas opublikowanych, dość lakonicznych, nieoficjalnych informacji, MOP powinien mieć możliwość przebicia się przez 200 stóp (tj. ok. 60 m) standardowego żelazobetonu o wytrzymałości 35 MPa, zagłębienia się na ok. 125 stóp (ok. 37 m) w podłoże skalne o średniej twardości lub też przebicia 25 stóp tj. ok. 7,5 m żelbetonu o wytrzymałości 70 MPa¹. Duży ładunek silnego materiału wybuchowego przenoszony w korpusie MOP wraz z inteligentnym zapalnikiem, umożliwiającym dokładne zaplanowanie punktu wybuchu² mają umożliwić skuteczne porażenie dobrze rozpoznanego celu podziemnego. W przypadku celów o nierozpoznanej strukturze wielka siła rażenia ma zrekompensować tzw. współczynnik niepewności - dać większe prawdopodobieństwo zniszczenia/wyeliminowania obiektu

Makieta MOP w symulatorze komory bombowej B-2.

przy możliwych błędach w planowaniu uderzeń, wynikających właśnie z nieznajomości rozkładu i konstrukcji wewnętrznej obiektu³.

Nosicielami MOP mają być bombowce strategiczne B-2 Spirit, jak również B-52 Stratofortress. Oba samoloty mają zabierać po dwie bomby.

W chwili obecnej program MOP notuje pewne opóźnienia w stosunku do planu. Ze względu na małą ilość oficjalnych informacji o stadium realizacji programu trudno dokładnie określić, jak duże są to opóźnienia i czym dokładnie są one spowodowane. Wiadomo, że w marcu 2007 roku przeprowadzono pierwszą z serii prób zdolności rażenia głowicy bojowej. Była to próba statyczna. Detonację przeprowadzono we wnętrzu tunelu, specjalnie do tych celów wybudowanego na potrzeby DTRA, na poligonie White Sands w Nowym Meksyku. Na temat rezultatów próby nie opublikowano żadnych konkretnych informacji, poza lakonicznym „suc-cessfully completed". Nie wiadomo, czy przeprowadzono kolejne testy. W czerwcu 2007 roku zawarto z Northrop-Grummanem kontrakt na przeprowadzenie integracji Massive Ordnance Penetrator z bombowcem B-2 Spirit. W grudniu 2007 roku zespół specjalistów uzbrojenia w bazie lotniczej Whi-teman po raz pierwszy podwieszał makietę MOP-a w specjalnym symulatorze komory bombowej B-2. W lutym 2008 roku pojawiły się informacje o tym, że w czerwcu tego roku zostaną wreszcie przeprowadzone pierwsze próbne loty i zrzuty MOP z B-52, pierwotnie planowane na sierpień 2007 roku. Jako powód tak dużego opóźnienia wskazywano problemy z systemem zawieszenia bomby - przy użyciu zamontowanych w samolocie systemów nie można było podwiesić, bezpiecznie przenosić i zrzucać tak ciężkiej bomby. Konieczne okazało się opracowanie całego systemu od nowa - kosztować to miało ok. 10 min doi. i 10 miesięcy opóźnienia. Czy planowane na czerwiec 2008 r. próbne loty zostały przeprowadzone, tego również nie wiadomo.

Według ocen specjalistów, wprowadzenie Massive Ordnance Penetrator do uzbrojenia pozwoli na skuteczne „trzymanie w szachu" ok. 25% klasycznych podziemnych obiektów-celów lub ulokowanych w tunelach, które dotychczas byty nieosiągalne konwencjonalnymi środkami. W kontekście informacji o Massive Ordnance Penetrator i jego ewentualnym użyciu, najczęściej cytowanymi w prasowych doniesieniach obiektami są irańskie kompleksy wzbogacania uranu wybudowane w pobliżu Natanz. ■

Fotografie w artykule: Boeing, USAF, DTRA.

6 Jak wynika z danych uzyskanych w czasie próbnych, podziemnych eksplozji, detonacja 2400 kg materiału wybuchowego AFX-757, ook. 30% silniejszego od TNT, w podłożu skalnym zapewnia zniszczenie, zawalenie się tunelu (promień sklepienia 7,5 m) w odległości do ok. 10-15 m oraz może spowodować średnie uszkodzenia stropów przy eksplozji w odległości do ok. 20-25 m, w zależności od charakterystyk masywu skalnego w którym tunel został wybudowany.

?TfCHHHwq/Qnnci

lUtJjSMUlM 0/ óUUU

■II

W świetle znanych obecnie, oficjalnych informacji z innych źródeł wydaje się, że dane te są znacząco zawyżone. W trakcie prowadzonych w 1951 roku w USA testów pk. „Bomb Penetration Project” bomby T-28E4 o masie i kształcie zbliżonym do części bojowej MOP, po zrzutach z wysokości 5400 m i 7500 m (18 i 25 tys. stóp) nad celem, przy prędkościach uderzenia odpowiednio 348 m/s i 406 m/ s wbijały się w podłoże granitowe na głębokość 8,2 i 12,5 m. Według, potwierdzonych wtedy doświadczalnie, znanych reguł - tzw. Livingston Penetration Formula, bomby T-28E4 powinny wbijać się w piaskowiec, o wytrzymałości ok. 5000 psi na głębokość ok. 9 m (zrzut z wys. 11 000 m, prędkość uderzenia 450 m/s).

Specjalny, inteligentny zapalnik FMU-157 „Hard Target Smart Fuze”, o kilku zakresach działania, zdolny m.in. do zliczania przebijanych przez głowicę warstw i ustalenia głębokości zagłębienia, przewidywany pierwotnie do zastosowania w MOP, po serii testów w locie został ostatecznie wycofany z uzbrojenia ze względu na błędy w funkcjonowaniu. Pozostający w dyspozycji zwykły zapalnik FMU-143, o dwóch nastawach czasowych, używany m.in. w bombach serii GBU-24/27 ma poważne problemy w prawidłowym działaniu w przypadku penetracji grubych przeszkód beto

nowych (np. w GBU-28). Sprawa odpowiedniego zapalnika dla klasycznych penetrujących środków bojowych oraz MOP nadal pozostaje nierozwiązana.