89 (147)

O. ł sU-łorafc i:ed\ VI S/>łko-$l«v.env lrcU.1. /Val¥rbi apoicw-sw.    » 2ll)T

tSBN*7*-fó-«i|.|5J(H-S v byWNPWŃ2l«>7

ROZDZI At 12 Rodany pobicie i polityka rodzinna; stan i kierunki przemian    191

Ich wpływ jest także coraz bardziej widoczny w Polsce, aczkolwiek specyfika socjalistycznego modelu rodziny i relatywnie późny oraz skromny udział państwa socjalistycznego w kształtowaniu sfery świadczeń rodzinnych i usług opiekuńczych nic naruszyły zasadniczo tradycyjnego podziału ról społecznych kobiet i mężczyzn w rodzinie. Co więcej, socjalistyczna „gospodarka niedoborów” wzmocniła rangę rodziny jako gwaranta bezpieczeństwa socjalnego w sytuacjach kryzysowych {w literaturze przedmiotu często formułowana jest teza o „familizacji" polskiego społeczeństwa)¹, co skwapliwie zostało wykorzystane przez konserwatywne elity polityczne okresu transformacji, optujące z jednej strony za ograniczeniem świadczeń społecznych, z drugiej zaś za rozwojem takich instrumentów makroekonomicznych i normatywnych, które umocnią model rodziny patriarchalnej. Jednak analiza zmian, jakie nastąpiły w latach 90. w liczbie i strukturze rodzin i gospodarstw domowych w Polsce, ujmowanych w perspektywie porównawczej na tle struktury rodzin i gospodarstw domowych w państwach „starej" Unii Europejskiej, wskazuje na coraz większe upodabnianie się sytuacji w tym zakresie w Polsce do obserwowanych znacznie wcześniej w krajach Europy zachodniej przeobrażeń w procesach tworzenia i rozwoju rodziny.

Zróżnicowanie rodzin

Badania nad rodziną - jej tworzeniem, strukturą, funkcjami, fazami rozwoju - zwracają uwagę na różnorodność wzorców życia rodzinnego. Słowo „rodzina" stało się polisemantyczne, ma wiele znaczeń, a zatem uzasadnione jest mówienie o „rodzinach”. ze wskazaniem na specyfikę poszczególnych typów rodziny.

Główny Urząd Statystyczny na podstawie danych spisowych z. 2002 roku wyodrębnia następujące typy rodzin w Polsce²:

•    małżeństwa bez dzieci,

•    małżeństwa posiadające dzieci,

•    partnerzy bez. dzieci,

•    partnerzy posiadający dzieci,

•    samotna matka z dziećmi,

•    samotny ojciec z dziećmi.

Kryterium powyższego podziału odnosi się do charakteru związku osób tworzących rodzinę oraz. struktury rodziny rozpatrywanej zc względu na ohccność/nic-obccność dzieci i jednego lub obydwojga rodziców.

' Por. Anna Giza-Polcszczuk. Rodzina / system rodzinny, w: Mirosława Marudy (rcd.>. Wymiary życia spoleczne^i. Polska na przełomie XX i XXI wieku, Warszawa 2002, Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Raport i wyników Narodowego Spiso Powszechnego Ludności i Mieszkań, w lutp:#w w w.siat.gov.pl,’dane_spol-gosp,^,nsp_l‘gosp_dom.