8

PN-ISO 10816-1:1998 9

PN-ISO 10816-1:1998 9

<5>

3.4    Konstrukcja wsporcza maszyny umożliwiająca ćłj|głynagzoreksuluatacvinv

Ciągły nadzór eksploatacyjny dotyczy maszyn zainstalowanych całkowicie w warunkach docelowych, tj. na docelowej konstrukcji wsporczej.

3.5    Warunki ruchowe maszyn

P/gania należy mierzyć po osiągnięciu uzgodnionych normalnych parametrów ruchu Dodatkowe pomiary "drgań. któf^mógłyYó^s^^lź^rowadzone w innych warunkach nie stanowią podstawy do oceny zgodnej z postanowieniami rozdziału 5.

3.6    Ocena drgań otoczenia

Jeśli zmierzona intensywność drgań przekracza zalecaną wartość graniczną, konieczne mogą okazać się pomiary drgań otoczenia, aby upewnić się, czy otoczenie nie wnosi istotnego wkładu do obserwowanych drgań maszyny. Pomiary takie przeprowadza się przy wyłączonej maszynie. Jeśli intensywność drgań otoczenia jest wyższa niż jedna trzecia zalecanych wartości granicznych. należy przedsięwziąć wszelkie możliwe kroki zmierzające do jej obniżenia.

4 Oprzyrządowanie pomiarowe

Stosowane oprzyrządowanie pomiarowe powinno być tak zaprojektowane, aby działało prawidłowo w śródowisku, w którym ma być użytkowane, np. aby uwzględniona była temperatura, wilgotność itp. Szczególną uwa^ję należy zwrócić na zapewnienie właściwego montażu.przetworni-ków drgań oraz na to. aby przetwornik nie oddziaływał na charakterystykę częstotliwościowo-ampHtudową drgań maszyny.

Do śledzenia drgań szerokopasmowych dopuszcza się dwa, obecnie szeroko stosowane.^todzaie przyrządów ramia^r™r?hi    %. %

a)    przyrządy z obwodami wyznaczającymi i wyświetlającymi wartości śiredhiokwadratowe.

b)    wyznaczającymi wartości średniokwarJratowę lub średnie, wyskalowanymT w taki sposób. aby był możliwy odczyt wartości mię-dzyszcgyfowyęh lub szczytowych.

Skalowanie oparte jest na założeniu sinusoidalnej zależności między wartościami średniokwadratowymi, średnimi. międzyszczytowymi i szczytowymi.

Jeśli ocena drgań oparta jest na więcej niż jednej wielkości pomiarowej (tj. przemieszczeniu, prędkości, przyspieszeniu). to stosowane oprzyrządowanie powinno umożliwiać określenie wszystkich niezbędnych wielkości.

Jest rzeczą pożądaną, by układ pomiarowy umożliwiał bieżące wzorcowanie (on linę) przyrządów, z których dokonywane są odczyty oraz aby miał odpowiednio izolowane wyjścia umożliwiające dalszą analizę wyników.

5 Kryteria oceny

5.1 Postanowienia ogólne

W niniejszym rozdziale określono ogólne kryteria i zasady oceny drgań maszyn. Kryteria oceny dotyczą zarówno nadzoru ruchowego, jak i prób odbiorczych: stosowane są tylko w odniesieniu do drgań wzbudzanych przez samą maszynę, a njęjjo drgań przenoszonych z zewnątrz. Uzupełnieniem^śkazań zawartych w niniejszym arkuszu normy 1S0*1Ó816, dotyczących pewnych klas maszyn są wskazanią. dotyczące drgań wału podane w normie ISO ?913,-1. Jeśli mają zastosowanie procedury podane*# óbu normach, należy stosować normę zawierającąbardżiej irygorystyczne postanowienia.

Szczegółowę/kryteria dotyczące różnych klas i typów maszyn bęaą podawane w opracowywanych obecnie kolejnych arkuszach normy ISO 10816.

5.2* Kryteria

raass    ^—

Do oceny intensywności drgań różnych klas maszyn stosuje się dwa rodzaje kryteriów. W kryterium pierwszym uwzględri7a~śię intensywność punktową zaobserwową.-nych drgań szerokopasmowych; w kryterium drugim uwzględnia się zmiany intensywności punktowej, nieza-leżnie czy dotyczą one jej wzrostu, czy spadku.

5.3 Kryterium ^intensywność punktowa drgań

puszczalnym obciążeniom dynamicznym łożysk lub dopuszczalnemu przenoszeniu^_drgań na konstrukcję wsporcza i łunoament. Maksymalna intensywność punE-towa drgań obserwowana na każdym łożysku lub podparciu oceniana jest na podstawie czterech stref klasyfika-cyjnych. Tę maksymalną zmierzoną intensywność punktowa droarTokreśla się mianem intensywności droarT maszyny (patrz 3.1.4)    —    ~

5.3.1 Strefy klasyfikacyjne intensywności drgań Poniższe typowe strefy klasyfikacyjne zdefiniowano w celu umożliwienia jakościowej oceny drgań danej maszyny oraz sformułowania zaleceń dotyczących podjęcia odpowiednich działań. W przypadku określonych typów maszyn, omawianych w kolejnych arkuszach normy ISO 10816, może być stosowana odmienna kategoryzacja i liczba stref. Tymczasowe wartości graniczne stref podano w załączniku B.

Strefa A: W lej strefie mieszczą się zwvkle_draania ma-SŹyh bezppćifpdnip pr^ nrlhinnn nluplrtftł^yjnym

norma10816Juli _page

3.3 Konstrukcja wsporcza maszyny dla celów prób odbiorczych

3.3.1 Próby w warunkach eksploatacyjnych (fn situ) Jeśli próby odbiorcze są przeprowadzane w warunkach eksploatacyjnych [in situ), to konstrukcja wsporcza powinna być konstrukcją przeznaczoną docelowo dla badanej maszyny. W takim przypadku jest rzeczą ważną, aby zapewnić, że podczas prób zainstalowane będą wszystkie istotne elementy maszyny i konstrukcji wsporczej.

Należy zauważyć, że drgania maszyn tego samego typu, lecz posadowionych ną>ró^ch fundamentach lub podłożach fundamentowych rnogąbyć porównywane w sposób prawidłowy pod wąrunkiem, że fundamenty mają podobne charakterystyki dynamiczne.

3.3.2 Próby ni stapówiskach badawczych

Ze względów ekonomicznych lub innych, próby odbiorcze licznej klaęy maszyn przeprowadzane są na przystosowanych "do tego celu stoiskach. Konstrukcja wspgrtza tych stoisk może mieć inną charakterystykę .niż konstrukcja wsporcza w warunkach eksploatacyj-/*hygh. Konstrukcja ta może wywierać istotny wpływ na | mierzone drgania i dlatego należy dołożyć starań, aby •. iL-iMRewnić się że częstotliwości drgań własnych całego badanego układu nie pokrywają się z częstotliwościami obrotów maszyny lub z którąkolwiek z ich istotnych składowych harmonicznych.

Badany układ zwykle spełnia te wymagania, jeśli intensywność drgań mierzonych w kierunku poziomym i pionowym na stopie maszyny, na ramie fundamentowej w pobliżu podpory łożyska lub na stopie stojana nie przekracza 50 % intensywności drgań zmierzonych w tym samym kierunku na odpowiednim łożysku. Ponadto, układ nie powinien wywoływać znaczących zmian którejkolwiek z istotnych częstości rezonansowych.

Jeśli podczas prób odbiorczych występuje znaczący rezonans konstrukcji wsporczej a usunięcie go nie jest możliwe, to drganiowe próby odbiorcze należy przeprowadzić na maszynie zainstalowanej w całości vu docelowych warunkach eksploatacyjnych (in situ).

Pomiary te można uzupełnić pomiarem drgań wzdłużnych. Ten ostatni pomiar ma zwykle podstawowe znaczenie w przypadku łożysk nośnych, na które przenoszone są bezpośrednio osiowe siły dynamiczne.

Szczegółowe zalecenia dotyczące poszczególnych typów maszyn podano w pozostałych arkuszach normy ISO 10816.

W przypadku niektórych typów maszyn (np. maych maszyn elektrycznych), próby odbiorcze można przeprowadzić stosując podparcie charakteryzujące się dużą energią odkształcenia sprężystego. W takim przypadku częstotliwości wszystkich drgań, pod wpływem których maszyna na podporze zachowuje się jak ciało sztywne, powinny być mniejsze niż połowa najniższej częstości drgań własnych wzbudzających maszynę. Odpowiednie warunki podparcia można uzyskać,montując maszynę na płycie fundamentowej o dużej energii odkształcenia sprężystego lub zawieszając ją swobodnie na elastycznej sprężynie.

norma10816Juli _page