8 (1347)

¹ " I I h i I' . I |i li III I* Ii • I I Uli . I .1 H . ■ I i I * ||    | , .    || |«    | l ill.l .li 111IIIII

11 i* |.i ni i • * « | u»111 s Ul 111111 i 11 <i i* • il i |"' i ...........11111111 li .h |i | *.i 11 .1 wii\vr|

h , l.i In .n I n mu'.u.u-|:i L( I' IT l 'u 111 •. i > 11. u ,1)111.1111 11 < 111,    * w naturalny spo

»*1 * \\    \ .ii u u- lun keje* musi przejąć aclminisii.it |.i i .plu K/cc/ypospolitej, k tory

im ItuiiYi- Politycznym przejął funkcje rzeczywistego rządu. Jednak idące w tym I u i uukii reformy ustrojowe centrum, oczekiwane od przełomu 1989 r., nad któ-i vmi pracowały rządy RP i zespoły ekspertów w latach 1991-1993, zostały \ su /yniane w okresie rządu Waldemara Pawlaka. Udało sieje uruchomić na nowo • lopicro w 1995 r. - z tym jednak, że ich rezultat ustawodawczy z lat 1996-1997 mu-i.iI być stosunkowo ograniczony, a rezultat praktyczny (w sferze organizacyjnej i personalnej) pozostaje wciąż mierny, także mimo nowych rozwiązań ustawowych z l‘)0<) r, wiążących się z nowelizacją ustawy O działach administracji rządowych oraz wejściem w życie nowej ustawy O służbie cywilnej, jak również mimo reorganizacji urzędu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, dokonanej w 1999 roku. Na efekty tych i o/,wiązań trzeba bowiem będzie poczekać.

Innymi słowy, samo tylko wydzielenie z ministerstw materii (i urzędów) administracji centralnej nie wystarczy do zmiany merytorycznego charakteru tych mini-i r.iw. To samo dotyczy urzędu Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Potrzebne są n.u 'iic zmiany kadrowe, większość urzędników bowiem, tych pozostałych w mini-■r r.iwach (nie mówiąc o ich politycznych szefach), nie rozumie, roli jakiej w no-udi warunkach się od nich wymaga. Nadal chcą słać dyrektywy „w dół”, „rządzić” pi ulleglyini instytucjami. Przede wszystkim potrzebne jest uświadomienie sobie przez decydentów politycznych potrzeby takiego praktycznego urządzenia instytucji cen-ii.ilnych, by rząd mógł sprawnie wykonywać właściwe dlań zadania - by wystąpiła i:<>od gtwa mańce w najściślejszym znaczeniu, czyli zdolność należytego rządzenia. T rmin good governan.ee, trzeba przypomnieć, stał się ostatnio bardzo modny w na-ul ach dotyczących zarządzania sprawami publicznymi.

Dotychczasowy stan zagraża nie tylko sprawnemu działaniu, lecz wręcz suwe-i ci mości Państwa Polskiego, na dłuższą metę uniemożliwia bowiem Rządowi Rze-c ypospolitej właściwe wykonywanie jego konstytucyjnej funkcji. To właśnie profesjonalna administracja na rzecz polityki państwowej musi obsługiwać premiera i każdego z ministrów - czyli rząd, to znaczy ma służyć mu przy wykonywaniu ji'i’o funkcji politycznej, funkcji rządzenia, a nie funkcji administrowania i zarzą-d unia czym rząd nie powinien się, co do zasady, zajmować. Musi więc być nasta-w mna na obsługę członków Rady Ministrów jako członków rządu, a niejako naczelnych organów administracji państwowej; to określenie, pochodzące z systemu jedno-liicj władzy państwowej i niemające zastosowania w warunkach podziału władzy, nie najduje sic już w Konstytucji od 1996 roku.

Oznacza to, że ministerstwa, ich organizacja, a także ich personel urzędni-i . v administracyjny i polityczny - w przeciwieństwie do władz i instytucji admi-in'.nacji centralnej, nastawionych na wykonywanie prawa - muszą być w sposób profesjonalny ukierunkowane na obsługę ministra (i premiera) jako członka r/ądu. To jest zupełnie inna funkcja, niż obsługa organu administracji państwo-

' '    | t    . lilii|' il Olłil l llk |C111    IIlUl'|'i >    pl o| IllI    r ' i li In ' r JM i III i lilii i    W li, i i | IIli

I '    . I    II I ,    | l, , .    | m " ni'    '    111 i ■ • 11    1111 ’ I 1111111    11 • i"    (11    ¹ 11, i |H lllr, i / II M    ll i |i Ul |\I i\\

i clni | < n i i Im ' mini i< i i .u li 111 > . 11 < nu ml (iii mc In polilyi iiegn I n plmii i * 11 'i iii u i u i en n ni i m tipi il il yi • iii' | I l. 11 • 111 i * w. n ii ■) \s y st iIm i K w ul 1111,11

..... i    I uli . ni • lnu ' |    i    .u \ m    i.iliiu y -i    p.milęuą mg,mi/Mi y|iu|    i/,|ilti l'n|i

I \    \    111, n\ i 11 i il u i, i iw    mil |    lMili \ i    u; H Ulil ll dlii im 11    I .il ,|y Ir

♦ płnMc. . I,| i,mii ,ilr iii t,ilnii y imr /-| swym ploli ,|mi,ili/nn in i posturą nm i iln i nu iii*. ,n mu I .r.ln.-yi

I’ mu I m i obi,i/ii(i dwu pn/.lomy orgiini/iuyjnc centrum wlud/y im liini.iw« M'j, w yió/niiiiir wr w^m,|h»li /rMiyi li pmislwm li demokiulyi /nyi li ptinl in ul > mii pi lni.mych /.iulaii (w związku / czym kwestię ty potus/alismy pi. w u'i 1111 n n punki u poprzedniego ro/il/ialu). Używając na/,w pi/.yjęlyi li u n.c |c-,l ¹ p Mmii ministerstw (rządti) ora/, poziom wind/ i instytucji mlmliii .li m ||

«* nli nliicj, o j.i.snoiniowaiiych i /różnicowanych lun kej ac 11 i mlpnwcili.il te - i piilii yi /111 • j i administracyjnej (publicznoprawnej).

th ydy i władze iidiiiinistracji centralnej podlegają członkom i . .plu. .1 u l ipc ' i.tmach ich politycznej (konstytucyjnej) odpowiedzialności W.iml iii < 'i" i ' iili.11nych administracji państwowej jako wyjątek wyróżniaj.*| su, a kinu i mi 11| i hariikler stricte polityczny —ze zmienną zatem obsadą ich kierownu l \s .i m>i po/nsiałe, które powinny stanowić większość i na czele których \i.u m.i|,| pinli '.(onalni urzędnicy lub osoby o wysokim autorytecie fachowym, uslabih n • nu nic* podlegający więc wymianie razem z rządem w wyniku przejęcia wkul, pi/i mną opcję polityczną. Jak wspomniano, u nas proces przebudowy admim iii* p centralnej w kierunku wyraźnego określenia statusu poszczególnych wkul. i iii zędów dopiero się rozpoczyna.

Warto więc w tym miejscu zaznaczyć, że liczne administracyjne problmm wiązane /, akcesją RP do Unii Europejskiej w mniejszym stopniu wynik.ih i hędą wynikać z opóźnień harmonizacji prawa czy obecnie wprowadzane)',o pm wa wspólnotowego, co wcześniej lub później da się nadrobić, bardziej .i zupełnie odmiennej, ze względu na utrzymującą się kontynuację praktyk Poh I i I udowej, kultury rządzenia i administrowania, a więc z braku przystających ilu siebie mechanizmów sprawowania władzy politycznej. Ten brak, co powinno b\i oczywiste, trzeba jak najszybciej nadrobić.

V Organizacja aparatu pomocniczego szefa rządu i Rady Ministrów

Pomijając organizację amerykańskiego Urzędu Białego Domu, najważme| szej części prezydenckiego Urzędu Wykonawczego, która odpowiada wymogom tamtejszego specyficznego - prezydencjalnego - systemu politycznego. vvi współczesnych krajach wysoko rozwiniętych występują organizmy, które mo/iu nazwać sekretariatami rządu (sekretariatami szefa rządu); w Polsce jest i" Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Mają one dość różny charakter, pi/nk wszystkim ze względu na różne tradycje poszczególnych krajów.