97 (153)

WARSZAWA

plac Zamkowy z kolumną Zygmunta

mr /		:	* ■
			-i JLM
			jz==t^m
ni |.'|H	v.'x:

bbI i«I
PB	LI

Plac byl niegdyś dziedzińcem przednim Zamku Królewskiego, ograniczonym od południa murami obronnymi. Swój dzisiejszy wygląd zawdzięcza Jakubowi Kubickiemu. Według jego planów zburzono część murów i zabudowania znajdujące się przed zamkiem. Stojąca tu kolumna Zygmunta to pierwszy w Polsce pomnik przedstawiający osobę historyczną. Została wzniesiona w 1644 roku przez Władysława IV dla uczczenia pamięci jego ojca, Zygmunta III Wazy. „Rodzicowi najlepiej zasłużonemu / Roku Pańskiego 1643 / Wystawić rozkazał / Któremu już / Sława wieniec / Potomność wdzięczność / Wiekuistość pomniki / Wzniosła, albo jest dłużna" - głosi fragment łacińskiego napisu na tablicy fundacyjnej. Posąg króla wykonał rzeźbiarz z Bolonii, Clemente Molli. Mierzącą 275 centymetrów figurę władcy w zbroi rycerskiej, z szablą i krzyżem w rękach oraz koroną na głowie, odlał z brązu królewski ludwi-sarz Daniel Tym.

Podczas powstania warszawskiego, we wrześniu 1944 roku, strzaskana przez Niemców pociskiem czołgowym, legła w gruzach. Rok wcześniej Tadeusz Hollender w wierszu nagrodzonym w konspiracyjnym konkursie napisał:

A lud stołeczny wierzy, że gdy szabla w górze

to znak, że się w krwi własnej wkrótce wróg zanurzy, że szabla podniesiona nową chwałę wróży.

Kolumnę odbudowano w 1949 roku.

Kiedy odbudowano Zamek Królewski, zmieni! się wygląd placu. Ibren został obniżony o 0,5-1,5 m i pokryty kostką brukową ze starej nawierzchni Krakowskiego Przedmieścia i placu Grzybowskiego. Pas cegły klinkierowej wyznacza bieg dawnych murów obronnych. Podstawę kolumny Zygmunta uzupełniono kilkoma granitowymi stopniami.

97