98 99 (13)

słowem wykonuje najróżnorodniejsze ruchy mimowolne — cechuje pląsawicę (chorea minor). Zanik zmarszczek i fałdów twarzy, wygładzenie i nieruchomość czoła, niedomykanie powiek, zaostrzenie i ścicńczenie nosa oraz warg, wyraz twarzy nieruchomy tworzą zespól znamienny dla twardziny skóry (sclerodermia, ryc. 47). Wyraz twarzy matołków jest nieinteligentny, nieraz głupkowaty, nawet odrażający. W zespole Cushinga twarz ma wygląd księżyca w pełni (ryc. 9 na str. 62).

Ryc. 39. Twarz 12-letniej dziewczynki z wrodzoną niedoczynnością tarczycy (młodzieńczy obrzęk śluzowaty — myxoedema iuuenile). Nalana i obrzękła twarz o tępym wyrazie. Równomierne powiększenie tarczycy (wg Bólechowskiego).

Ryc. 41. Ten sam chory (p. ryc. 40) przed wystąpieniem choroby (1929; wg Almeydy)

Ryc. 40. Chory na akromegalię (1948; wg Almeydy).

Ryc. 44. Oblicze hipokratesowe (wg Sr. Bronowskiego).

Policzki z zewnątrz mogą być zapadnięte w związku z niedożywieniem lub chorobą wyniszczającą. W gruźlicy płuc i w płatowym zapaleniu płuc nieraz uderza rumieniec po stronie chorego płuca, w płonicy — szczególna bladość czoła, nosa i podbródka, kontrastująca z czerwonym zabarwieniem reszty twarzy.

7*

99