Wprowadzenie teoretyczne 99
Mnożnik kreacji pieniądza jest tym wyższy, im:
- niższa jest planowana stopa rezerw gotówkowych banków,
- niższy jest zamierzony stosunek gotówki w obiegu do wkładów na żądanie sektora prywatnego.
Od wielkości mnożnika kreacji pieniądza i bazy monetarnej zależy wielkość podaży pieniądza:
Mj = iŁll . H
Cp + Cfo
gdzie: Mi - podaż pieniądza, H - baza monetarna (pieniądz o podwyższonej sile).
Rodzaje popytu na pieniądz
Popyt transakcyjny |
utrzymywanie pieniądza w celu finansowania transakcji (zakupu dóbr i usług, materiałów, maszyn i urządzeń). |
Popyt przezornościowy |
utrzymywanie pieniądza dla pokrycia nieprzewidzianych wydatków (finansowanie nieoczekiwanych zakupów lub zakupów okazyjnych). |
Popyt spekulacyjny |
utrzymywanie pieniądza w celu dokonywania zakupów spekulacyjnych na giełdzie (finansowanie spekulacyjnych zakupów obligacji i akcji -w najkorzystniejszym momencie). |
Popyt na pieniądz jest reprezentowany przez różne podmioty:
- ludność (C, 1),
- podmioty gospodarcze,
- banki (poprawa płynności),
- instytucje finansowe,
- państwo i instytucje publiczne (zaciąganie pożyczek),
- operatorów giełdowych.
Popyt na pieniądz a stopa procentowa
Stopa procentowa i wielkość popytu na pieniądz są ujemnie skorelowane. Obniżenie stopy procentowej powoduje wzrost popytu na pieniądz, bo zmniejsza się koszt alternatywny trzymania pieniędzy.
Podaż pieniądza a stopa procentowa
Przy założeniu ceteris paribus (pozostałe czynniki bez zmian), wzrost podaży pieniądza powoduje obniżenie poziomu stopy procentowej.