amat urz kr171

w wyniku czego suma prądu płynącego przez opornik R_s pozostaje stała. W ten sposób na wyjściu układu utrzymuje się stała wartość napięcia charakterystyczna dla danej neonówki. Dalsze zwiększanie obciążenia prowadzi do zwiększenia się spadku napięcia na oporniku R_s, w związku z czym napięcie na neonówce maleje do wartości, przy której ona gaśnie i działanie stabilizacyjne zostaje przerwane.

Tak więc charakterystyka robocza neonówki ograniczona jest z jednej strony maksymalnym dopuszczalnym prądem, z drugiej zaś pewnym prądem minimalnym jarzenia lampy. Podobnie przebiega proces stabilizacji, gdy obciążenie jest stałe i zmienia sic napięcie źródła.

Wartość oporności R_s można określić z zależności przy czym:

U i — stałe napięcie zasilające źródła,

U₂ — napięcie stabilizowane,

— prąd przepływający przez stabilizator neonowy,

J₂ — prąd przepływający przez obciążenie.

Pojemność kondensatora C_h włączonego równolegle do lampy stabilizacyjnej i blokującego układ dla napięć w. cz. powinna być jak najmniejsza (do 0,5 f-iF). w przeciwnym bowiem razie mogą powstać drgania relaksacyjne (piłowe) układu neonówki. Stabilizator działa poza tym jako dodatkowy człon filtrujący tętnienia. Jego zdolność filtracyjną można określić z zależności

w której

R_n — oporność wewnętrzna stabilizatora (wg katalogu).

Stabilizacja wyższych napięć wymaga użycia szeregowo połączonych dwóch lub więcej pojedynczych neonówek (rys. 15-12). Powstaje przy

tym praktyczny dzielnik napięcia. Zamiast łączenia kilku pojedynczych neonówek zaczęto z czasem stosować wieloelektrodowe lampy stabilizujące, tzw. stabilowolty — fjopularne STV 280/40 (rys. 15-13). Dzięki nim otrzymuje się napięcie stabilizowane co 70 V przy pełnym napięciu stabilizowanym 280 V. Dla ułatwienia zapłonu poszczególne elektrody stabi-lowoltu łączy się z obwodem dodatniego napięcia poprzez oporniki

0,5 MQ. Przy odpowiednim połączeniu stabilowoltu (rys. 15-14) może powstać proste źródło ujemnego napięcia stabilizowanego o wartości

Rys. 15-13. Układ wielo-elektrodowej lampy stabilizującej

±2SdV

+ 210 V + 140 V + 70V

Rys. 15-14. Układ stabilizatora jonowego z dodatkowym ujemnym napięciem

Ponieważ stabilność pojedynczego elementu neonowego nie przekracza w praktyce 2 -i- 4%, stosuje się szeregowe łączenie dwóch układów stabilizacyjnych, uzyskując w ten sposób stałość napięcia zupełnie wystarczającą dla potrzeb amatorskich (rys. 15-15).

Rys. 15-15. Układ stabilizatora o stałości napięcia większej od 0,05%

Najwyższą stabilność zapewniają układy stabilizatorów elektronowych, w których zastosowane są zarówno lampy jak i neonówki stabilizacyjne. Stabilizatory takie zapewniają stałość napięcia wyjściowego większą od 1%, a w przypadku bardziej rozbudowanych układów — ok. 0,1%. Wygoda w użyciu stabilizatorów elektronowych polega na łatwym regulowaniu napięcia wyjściowego w stosunkowo szerokich granicach.

333