o wysoki poziom kwalifikacji i poziom moralny osób zajmujących się badaniami pozwala na zmniejszenie liczby błędów oraz utrzymanie zaufania klientów i społeczeństwa. Dane tablicy 6.3 wskazują na ciągle jeszcze duże zaufanie do badań, chociaż w większości przypadków ma ono raczej tendencję spadkową. Troska o wysoki poziom etyki badań leży więc w interesie wszystkich stron biorących bezpośredni i pośredni udział w badaniach marketingowych.
Zawody badawcze różnią się w zależności od kraju oraz rodzaju i wielkości przedsiębiorstwa. Odmienność ta jest widoczna zwłaszcza w przedsiębiorstwach świadczących usługi badawcze na zlecenie oraz w przedsiębiorstwach korzystających z tych usług. Prace badawcze prowadzą ludzie z wykształceniem ekonomicznym. zwłaszcza w takich dziedzinach, jak marketing, badania marketingowe i statystyka. oraz z wykształceniem psychologicznym i matematycznym, w tym także specjaliści od przetwarzania danych.
Rozwój badań marketingowych podniósł rangę zawodu badacza (marketing researcher) jako uczestnika procesu podejmowania decyzji, zwłaszcza w zakresie działalności marketingowej. Badanie przeprowadzone na próbie największych przedsiębiorstw z terenu metropolii nowojorskiej wykazało, że mimo powszechnych, stereotypowych wyobrażeń o badaczach, kierownictwo bardzo pozytywnie oceniło współpracę z nimi7. Ponadto wykazano, że im większy jest udział badacza w podejmowaniu decyzji, tym:
• ma on większą satysfakcję ze swojej pracy,
• rzadsze są jego konflikty z kierownictwem przedsiębiorstwa,
• wyżej jest oceniana rola jego zawodu przez kierownictwo.
Jak pisze L.A. Davis\ najbliższa przyszłość zapowiada się dla rozwoju badań marketingowych bardzo dobrze. Jest to przede wszystkim związane ze wzrastającą odpowiedzialnością naczelnego kierownictwa przedsiębiorstw w zakresie planowania strategicznego, którego rozwój będzie wymagał coraz intensywniejszych badań marketingowych. Już obecnie są widoczne symptomy zmian, polegających na intensywniejszym korzystaniu z różnych dyscyplin w ramach badań do celów planowania strategicznego. W najbliższej przyszłości w krajach wysoko rozwiniętych nastąpi również szybki rozwój usług badawczych, ponieważ przedsiębiorstwa produkcyjne i handlowe będą stopniowo rezygnowały z części przeprowadzanych przez siehie badań na rzecz usług badawczych świadczonych przez profesjonalne agencje badawcze. Planowanie strategiczne wymaga większej specjalizacji — dlatego przewiduje się pozostawienie w przedsiębiorstwach jedynie badań typu ad
' R.J. Smali, L.J. Rosenberg, The Marketing Researcher as a Deeision Maker. Myfh or Realiiy?, .Journal of Marketing” 1975. January1, s. 2-7.
* L.A. Davis, Whats Aheacl in Marketing Research?, „Journal of Advcrtising Research" 1981, Junc, s. 50.
343